Drie kerkgenootschappen die deelnemen aan Actie Kerkbalans, de Rooms-Katholieke Kerk, de Protestantse Kerk in Nederland en de Oud-Katholieke Kerk in Nederland, maken hun opbrengstcijfers voor 2023 bekend. Het betreft de opbrengsten uit Actie Kerkbalans en uit collecten. Bij alle drie de kerkgenootschappen is een stijgende lijn te zien.

In de Rooms-Katholieke Kerk zijn de inkomsten voor Actie Kerkbalans en de collecten in 2023 iets gestegen met 0,16 procent in totaal. Aan Kerkbalansbijdragen kwam er 36.535.273 miljoen euro binnen terwijl er aan collecten 12.384.319 miljoen euro werd opgebracht. Het totale bedrag komt daarmee op 48.919.592 miljoen euro, dat is in vergelijking met 2022 80.415 euro meer, een stijging van 0,16 procent.

De verschillen tussen de bisdommen zijn groot. Waar bijvoorbeeld bisdom Roermond een stijging van de inkomsten van 1,05 procent laat zien, en bisdom Haarlem-Amsterdam een stijging van afgerond 18 procent, laat bisdom Groningen-Leeuwarden een daling zien van 8,72 procent. De andere bisdommen blijven onder een daling van 4 procent en tonen daarmee een beeld dat in lijn is met de gemiddelde daling in voorgaande jaren. Opvallend is dat waar de opbrengst voor Actie Kerkbalans daalt, in de meeste bisdommen de opbrengst aan collecten stijgt.

Download hier de tabel met een overzicht van de opbrengsten in de bisdommen.

PKN
In de Protestantse Kerk in Nederland bracht Actie Kerkbalans in 2023 172.016.452 miljoen euro op. Dit bedrag laat een stijging zien ten opzichte van 2022, toen er voor Actie Kerkbalans 170.854.997 miljoen euro werd genoteerd. In 2023 werd dit bedrag door 1.454 gemeenten bijeengebracht in 2022 waren dat nog 1.477 gemeenten. Op het moment van presenteren van de cijfers waren nog niet alle jaarrekeningen definitief vastgesteld, dus bovenstaand bedrag betreft een zeer getrouwe extrapolatie.

(Bij deze cijfers moet worden opgemerkt dat ze gebaseerd zijn op de uiteindelijke bedragen in de jaarrekeningen van de gemeenten, maar ze kunnen afwijken van wat eerder dat jaar aan vrijwillige bijdrage is toegezegd. De collecteopbrengsten zijn hierin niet meegenomen.)

Met de collecten werd in 2023 in de PKN in totaal 30.224.711 miljoen euro opgehaald. Dat was in 2022 nog 28.061.095 miljoen euro. Ook hier is dus een stijging te zien en ook hierbij zij opgemerkt dat het om een zeer getrouwe extrapolatie gaat, waarbij de opbrengsten van meer dan 90 procent van de gemeenten het uitgangspunt vormen.

Oud-Katholieke Kerk
In de Oud-Katholieke Kerk heeft Actie Kerkbalans in 2023 € 513.358,- opgebracht. Hiermee laat de opbrengst een stijging zien ten aanzien van het voorgaande jaar toen er een bedrag van € 507.699,- opgehaald werd. De opbrengsten van de collecten waren voor de OKK € 265.796,- in 2022 en daalden naar € 259.626,- in 2023.

Op zaterdag 9 november 2024 zal bisschop Gerard de Korte in een pontificale Eucharistieviering Berend van de Berg tot diaken wijden.

De plechtigheid zal plaatsvinden in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan Evangelist te ‘s-Hertogenbosch (Torenstraat 16) en begint om 10.30 uur. Iedereen is van harte uitgenodigd om deel te nemen aan deze bijzondere viering.

Na de viering bent u van harte uitgenodigd voor de receptie op het Sint-Janscentrum, Papenhulst 4 (op loopafstand van de kathedraal).

In voorbereiding op het ontvangen van diakenwijding vragen wij u om uw gebed voor Berend.

GETUIGENIS VAN BEREND VAN DE BERG

“In 1997 werd ik geboren in het Eindhovense stadsdeel Gestel, waar ik opgroeide in een katholiek gezin. Mijn ouders waren kerk betrokken en zetten zich daar ook als vrijwilliger voor in. Zo ontstond bij mij al op jonge leeftijd het verlangen iets te willen doen in de kerk. Na mijn eerste communie ging ik bij het kinderkoor en een tijdje na mijn Vormsel werd ik acoliet. Vanaf dat moment ging er een wereld voor mij open, ik ontdekte wat er zoal achter de schermen in de kerk gebeurde en nam mijn taak als misdienaar heel serieus.

Rond de tweede klas van de middelbare school werd ik voor het eerst mijn roeping gewaar. Ik had sterk het gevoel dat de Heer mij riep, maar vond het lastig om hierover te spreken. Aan het einde van de middelbare school begon ik aan de opleiding om leraar levensbeschouwing te worden. De kennis van de andere religies en het met jongeren op zoek gaan naar de zin en betekenis van het leven vond ik interessant. Met de keuze voor het vak levensbeschouwing had ik de indruk dat ik al wat op de weg zat om voortgaande alsnog te kunnen kiezen voor het priesterschap.

Tijdens de studie ervoer ik dat de Heer mij nog steeds riep en ik vond het steeds moeilijker die roepstem naast me neer te leggen, hierdoor kon ik mij minder focussen op een toekomst als docent. In een traject van heroriëntering vonden de Wereld Jongeren Dagen in Polen plaats waar ik aan deelnam. De WJD maakte diepe indruk op mij en hebben mij geholpen de knoop door te kunnen hakken en eindelijk in te kunnen gaan op de roepstem van de Heer.

Wat een vreugde was het voor mij aan de opleiding tot priester aan het Sint-Janscentrum te kunnen beginnen. Na zes jaren van studie in de filosofie en de theologie mocht ik in 2022 mijn voltijds pastorale stage gaan lopen in Antwerpen. Ik mocht daar ontdekken wat de essentiële betekenis is van de katholieke Kerk in de samenleving van vandaag. Door het helpen bij een voedselbedeling, je huis openzetten voor tal van vredes- en mensenrechtenorganisaties, de opvang van vluchtelingen en ook letterlijk de kerkdeuren de hele dag open te zetten.

Een jaar later mocht ik beginnen aan mijn stage in de parochie Sint-Odulphus van Brabant in Oirschot en omgeving, waar ik in het reguliere parochiepastoraat ervaringen heb mogen opdoen, in het nabij zijn van parochianen.

Met veel vreugde kijk ik uit naar de wijding tot diaken in voorbereiding op de priesterwijding. Ik hoop als diaken op nog intiemere wijze God te leren kennen en mensen nabij te mogen zijn. Om het met de woorden van het gebed om roepingen van Mgr. Ter Schure te mogen zeggen: ‘Om God bij de mensen en de mensen bij God te brengen’, waarin voor mij de kern en de opdracht van het pastoraat ligt. Om met Jezus Christus op weg te gaan en mensen daadwerkelijk te ontmoeten.”

Er is een nieuwe aflevering van het Synode Café beschikbaar en wordt van harte bij u aanbevolen. Daan Savert en Nadia Kroon
ontvangen in theatercafé De Leeuw in Arnhem diverse gasten en spreken met hen over het
synodale proces:

– Anton de Wit (hoofdredacteur Katholiek Nieuwsblad) praat ons bij over de actualiteit rond het synodale proces.

– Bisschop Ted Hoogenboom nam namens de Nederlandse bisschoppenconferentie deel aan de synode over synodaliteit.

– Hilde Van Linden is stafmedewerker van het platform voor Ignatiaanse spiritualiteit. We spreken met haar over het gesprek in de Geest.

– Harry Quaedvlieg is vicaris-generaal van het bisdom Roermond en was afgelopen voorjaar aanwezig bij de priesterbijeenkomst in Rome bij gelegenheid van de synode over synodaliteit.

Het Synode Café is een activiteit van het project ‘Luisterend op weg’ een samenwerking van het Netwerk Katholieke Vrouwen, de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen en het bisdom van ‘s-Hertogenbosch

Aan het einde van de tweede zitting van de 16e gewone algemene Bisschoppensynode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’ is op zaterdag 26 oktober het slotdocument gepresenteerd. Het document werd met uiteenlopende meerderheden voor alle paragrafen door de stemgerechtigde deelnemers, onder wie Mgr. Hoogenboom uit Nederland, goedgekeurd. Paus Franciscus kondigde aan dat hij ervoor heeft gekozen om geen apostolische exhortatie te schrijven na de synode, maar noemde het slotdocument een geschenk aan het volk van God.

“Er zijn al zeer concrete aanwijzingen in het document die een leidraad kunnen zijn voor de missie van de Kerken, in hun specifieke continenten en contexten”, legde de paus uit, waarbij hij het vertrouwen uitsprak dat deze gedeelde ervaring zou inspireren tot “concrete acties die Gods volk dienen”.

In zijn toespraak tot de synodevergadering op zaterdagavond benadrukte paus Franciscus hoe het slotdocument, geschreven in de loop van de tweede zitting van de synode over synodaliteit die op 2 oktober begon na een proces van luisteren en dialoog, de vrucht is van meer dan drie jaar luisteren naar het volk van God. “Het openbaart een gedeelde weg voorwaarts naar een “synodale Kerk” die het evangelie belichaamt, niet alleen door woorden, maar door elke handeling en interactie.”

Deze zestiende gewone vergadering van de synode werd op zondag 27 oktober officieel afgesloten met de viering van de Heilige Mis in de Sint-Pietersbasiliek onder leiding van paus Franciscus. (Foto boven, op weg naar de slotviering)

Een drievoudig geschenk
Paus Franciscus beschreef het slotdocument als een geschenk met meerdere dimensies, dat zowel als leidraad voor de Kerk dient alsook als een symbool van eenheid en gedeelde missie. Ten eerste benadrukte hij zijn vertrouwen in de bisschoppen, waarbij hij de waarde onderstreepte van de aanwezigheid van elke bisschop bij het vormgeven van de synodale reis.

“Voor mij, als bisschop van Rome, was ik me ervan bewust dat ik u allen nodig had, toen ik de Kerk van God in de synode bijeenriep: bisschoppen en getuigen van de synodale reis. Dank u wel!” De paus erkende zijn rol als luisteraar en herinnerde zichzelf – en elke bisschop – eraan dat “de bisschop van Rome … ook moet oefenen in het luisteren, om te kunnen reageren op het Woord dat elke dag tegen hem zegt: ‘Bevestig uw broeders en zusters… Weid mijn schapen.”

Luisteren is volgens de paus essentieel voor het cultiveren van harmonie binnen de Kerk, “een harmonie die de heilige Basilius en het Tweede Vaticaans Concilie voor ogen hadden. Gods genade fluistert woorden van liefde in het hart van elke persoon. Het is aan de Kerk om de stem van dit gefluister te versterken, zonder het te hinderen; door deuren te openen in plaats van muren op te trekken.”

Paus Franciscus nodigde de Kerk uit om haar missie te beleven met openheid, vreugde en vertrouwen in Gods barmhartigheid.

Getuigen van vrede in een gebroken wereld
De paus benadrukte verder de rol van de Kerk als vredestichter in een gebroken wereld en zei: “In onze tijd die wordt gekenmerkt door oorlogen, moeten we getuigen zijn van vrede, zelfs door te leren hoe we onze verschillen in gemoedelijkheid kunnen beleven.”

Hij erkende de uiteenlopende ervaringen van bisschoppen uit regio’s die getekend zijn door geweld, armoede en lijden, en moedigde iedereen aan om actief vrede op te bouwen door te luisteren en verzoening te verzoenen.

Een Kerk waarin de Geest ademt
De Geest, zo herinnerde de paus eraan, is de verenigende kracht van de Kerk in alle culturen, uitdagingen en hoop, en hij bedankte de vergadering voor hun deelname en moedigde alle synodedeelnemers aan om de gaven van de Geest in de wereld te dragen als een Kerk die luistert, bidt en handelt met nederigheid. “De Heilige Geest roept en ondersteunt ons bij dit leren, dat we moeten begrijpen als een proces van bekering”, zei hij, eraan toevoegend dat de synodale reis “geen eindpunt is, maar een continu proces van bekering.”

Tot slot citeerde de Heilige Vader de mystica Madeleine Delbrêl: “Er zijn plaatsen waar de Geest ademt, maar er is slechts één Geest die op alle plaatsen ademt.”

Reactie Mgr. Hoogenboom
De Nederlandse afgevaardigde naar de synode, Mgr.  Th.C.M. Hoogenboom (op de foto tweede van rechts), herkent in het slotdocument de weerslag van de ‘gesprekken in de Geest’ die in de afgelopen vier weken in de synode-aula zijn gevoerd en waaraan hij intensief heeft mogen deelnemen. Hij heeft zijn ervaringen hieromtrent in de afgelopen weken ook gedeeld in de Landelijke Werkgroep Synodaliteit en voor het brede publiek in twee verslagen op rkkerk.nl:

• Synodebericht: Van vragen naar het ‘wat?’ naar vragen over het ‘hoe? waar? en wanneer?’ 23 oktober 2024
• Synodebericht: ‘Samen op weg als vrienden van de verrezen Heer’ 16 oktober 2024

Hij wijst erop dat het slotdocument op diverse terreinen betreffende het sacramentele leven, het pastoraat en het bestuur in een synodale missionaire Kerk veel aanbevelingen doet, die veelal nadere praktische uitwerking en/of precisering behoeven. Overigens stelt hij vast dat -anders dan in het synthesedocument dat in oktober 2023 na de eerste zitting van de synode werd gepubliceerd- nu ook de ouderen en de verschillende generaties op enkele plaatsen in het slotdocument worden genoemd. Het was mgr. Hoogenboom die tijdens de synode hier met nadruk aandacht voor vroeg omdat veel landen – niet alleen in West-Europa – te maken hebben met een vergrijzende kerk. Tijdens de pontificale slotviering in de Sint-Pietersbasiliek werd er bij de voorbeden onder meer expliciet gebeden voor al degenen die werken van barmhartigheid verrichten, nog een punt waar de Nederlandse synodevader herhaaldelijk aandacht voor had gevraagd.

25 keer het woord ‘bekering’
Mgr. Hoogenboom: “Het slotdocument van de synode bevat 25 keer het woord ‘bekering’. Het bevat een herhaalde en dringende uitnodiging aan alle leden van het Volk Gods, telkens weer te bekeren tot Christus en zijn Evangelie omdat dat immers de noodzakelijk voorwaarde is voor het zijn van een geloofwaardige synodale en missionaire Kerk. Het is tegen deze achtergrond ook veelzeggend dat paus Franciscus juist tijdens de tweede zitting van de synode zijn Encycliek ‘Dilexit nos’ over de menselijke en goddelijke liefde van het Heilig Hart van Jezus publiceerde. Daarin spreekt de paus in nr. 183 over de ‘bekering van het hart’ als ons antwoord op de liefde van het Heilig Hart van Jezus dat ons leert op onze beurt lief te hebben.

Ik vond het een voorrecht om aan beide zittingen van de synode deel te nemen en er getuige van te zijn hoe diverse vruchten van de ‘gesprekken in de geest’ groeiden en rijpten. Het slotdocument zal door de Bisschoppenconferentie, in andere geledingen in de Nederlandse Katholieke Kerk en hopelijk ook door vele lekengelovigen, religieuzen, priesters en diakens in de parochies verder worden bestudeerd.”

Download hier het slotdocument in het Italiaans, andere talen komen later beschikbaar.

Dit bericht is deels overgenomen van vaticannews.va. Foto’s: mgr. Hoogenboom. Onderste twee foto’s: in zijn preek noemde paus Franciscus het zeer recent gerestaureerde baldakijn van Bernini boven het graf van Petrus een teken van liefde en eenheid.

Donderdag 24 oktober publiceerde paus Franciscus een nieuwe encycliek (rondzendbrief)  die zich richt op het Heilig Hart van Jezus, in de context van een wereld “die haar hart lijkt te hebben verloren”. De titel is “Dilexit nos” (Hij heeft ons liefgehad) en dit is de vierde encycliek van paus Franciscus, gepresenteerd op een moment van diepgaande wereldwijde uitdagingen.

‘De wereld van vandaag is getekend door oorlog, sociale en economische onevenwichtigheden, ongebreideld consumentisme en technologieën die de menselijke natuur dreigen te ondermijnen’, zo schetst de website Vaticannews.va de context. Met zijn encycliek roept paus Franciscus op tot een verandering van perspectief en spoort hij de mensheid aan het meest essentiële te herontdekken: het hart.

De aankondiging van de paus
De volledige titel van de encycliek is “Dilexit Nos – Encycliek over de menselijke en goddelijke liefde van het Hart van Jezus Christus”. De paus deelde zijn voornemen voor deze encycliek eerder tijdens zijn algemene audiëntie op 5 juni op het Sint-Pietersplein, in de maand die traditioneel gewijd is aan het Heilig Hart.

Paus Franciscus sprak toen de hoop uit ‘dat de tekst zou uitnodigen tot reflectie over aspecten van de liefde van de Heer die het pad van kerkelijke vernieuwing zouden kunnen verlichten en zinvol zouden kunnen resoneren met “een wereld die haar hart lijkt te hebben verloren”.’

De verschijningen van 1673
De uitgave van de encycliek valt samen met de voortgaande vieringen ter herdenking van de 350ste verjaardag van de eerste verschijning van het Heilig Hart van Jezus aan de heilige Margaretha Maria Alacoque in 1673. Op 27 december van dat jaar verscheen Jezus aan de jonge 26-jarige Franse non en vertrouwde haar de missie toe om Zijn liefde te verspreiden, in het bijzonder naar de zondaars. Deze verschijningen, die plaatsvonden in het klooster van Paray-le-Monial in Bourgondië, duurden 17 jaar. Christus toonde Zijn hart omringd door vlammen en omringd door een kroon van doornen – als symbool van de wonden die door de menselijke zonde waren toegebracht.

Vierde encycliek
Dilexit nos wordt de vierde encycliek van paus Franciscus, na Lumen fidei (29 juni 2013), geschreven in samenwerking met Benedictus XVI; Laudato si’ (24 mei 2015), over de milieucrisis en de noodzaak van zorg voor de schepping; en Fratelli tutti (3 oktober 2020), dat oproept tot wereldwijde broederschap en sociale vriendschap in een wereld die wordt verscheurd door een pandemie en conflicten, waaronder oorlogen die worden uitgevochten in naam van God.

Lees hier Dilexit nos (Engels, aan een Nederlandse vertaling wordt gewerkt).

Dit bericht is een ingekorte versie van de aankondiging op Vaticannews.va.

Afbeelding beeld Heilig Hart van Jezus: Pixabay.

Er is grote belangstelling voor de Nationale Bedevaart naar Rome, die in het voorjaar van 2025 wordt gehouden. Ongeveer twee derde van de beschikbare plekken is gereserveerd. Sommige reismogelijkheden zijn zelfs al helemaal volgeboekt. Dit betekent dat belangstellenden die meewillen, snel moeten reageren.

De bedevaart van de gezamenlijke Nederlandse bisdommen naar Rome is onderdeel van de activiteiten in het Heilig Jaar, dat volgend jaar in de katholieke Kerk wordt gehouden. De bedevaart vindt plaats in de meivakantie van 2025. Van de beschikbare 800 plaatsen zijn er inmiddels al ruim 550 verkocht. “De belangstelling om volgend jaar naar Rome te gaan, is erg groot,” zegt directeur Jeroen Bollen van het Huis voor de Pelgrim in Maastricht, dat de bedevaart voor de gezamenlijke bisdommen organiseert. “Wie verzekerd wil zijn van een plek moet niet te lang wachten met boeken.”

De Nationale Bedevaart naar Rome vindt plaats van 27 april tot en met 2 mei. De deelnemers kunnen dan onder meer door de Heilige Deuren in de grote basilieken gaan, die alleen tijdens een Heilig Jaar door de paus worden geopend. Voor de bedevaart zijn er reismogelijkheden per bus en vliegtuig. “Voor de bussen hebben we al mensen op een wachtlijst moeten plaatsen,” zegt Bollen. “Vliegtuigplekken zijn wel nog beschikbaar.” Daarnaast is er een speciale jongerenreis per trein, waarvoor ook veel belangstelling bestaat. Ook deze is al voor meer dan de helft volgeboekt. Dit geldt ook voor het familie-arrangement.

Kijk voor de mogelijkheden om mee te gaan op huisvoordepelgrim.nl

Kijk hier voor meer informatie over het Jubeljaar 2025.

Drie jaar geleden startte het bisdom van ‘s-Hertogenbosch een project met seminaristen uit de kerkprovincie Gulu, Oeganda. Zes seminaristen verbleven in Nederland om het land, het bisdom, de parochies en de taal te leren kennen, met het vooruitzicht dat zij na hun priesterwijding naar het bisdom ‘s-Hertogenbosch zullen terugkeren.

Deze zomer, bij gelegenheid van priester- en diakenwijdingen, vond een tegenbezoek plaats aan de kerkprovincie Gulu door vicaris-generaal Theo Lamers en Jeroen Goosen. Het bezoek begon in Kampala, waarna de delegatie via Arua, Nebbi en Lira uiteindelijk in Gulu aankwam. Tijdens hun bezoek ontmoetten zij verschillende bisschoppen, waaronder Mgr. Odoki van Arua, Mgr. Wanok van Lira, de nieuwe aartsbisschop van Gulu (en diocesaan administrator van Nebbi) Mgr. Wokorach en de emeritus-aartsbisschop Mgr. Odama. Het project werd besproken en het belang van samenwerking tussen de Oegandese en Nederlandse kerk werd benadrukt. Gedurende het bezoek woonden zij twee priester- en diakenwijdingen bij en bezochten zij de parochies en families van de deelnemende seminaristen. Het bezoek bood een diepgaande indruk van het Oegandese kerkelijk leven, de gastvrijheid van de lokale gemeenschappen, en de uitdagingen en hoop voor toekomstige samenwerking. De reis werd afgesloten met een bezoek aan het landelijk grootseminarie in Kampala en aan de herdenkingsplaatsen van de Oegandese martelaren. Het was een leerzame en intensieve reis die de banden tussen de kerken in Nederland en Oeganda versterkte.

Zie hier enkele foto’s.

In Memoriam emeritus-pastoor Norbert Smulders

Op 5 augustus 2024 is te Vught overleden de zeereerwaarde heer Norbertus Andreas Josephus Smulders, emeritus-pastoor van de parochie Heilige Willibrordus te Esch.

De zeereerwaarde heer Smulders is geboren in Tilburg op 16 juli 1927 en tot priester van het bisdom van ’s-Hertogenbosch gewijd op 7 juni 1952.

Zijn eerste benoeming in het bisdom van ’s-Hertogenbosch was als kapelaan van de parochie Sint Petrus te Oirschot van 1952 tot 1954, waarna hij tot 1970 werkzaam was als professor aan het Seminarie te Sint-Michielsgestel. Van 1970 tot 1987 was hij pastor voor de godsdienstige verzorging en wetenschappelijk werk aan het Instituut voor Doven te Sint-Michielsgestel.

Per 1 september 1987 werd hij benoemd tot pastoor van de parochie Heilige Theresia te Boxtel-Lennisheuvel (tot 16 juli 1992) en tot pastoor van de parochie H. Willibrordus te Esch, uit welke functie aan hem wegens emeritaat per 16 juli 1998 eervol ontslag is verleend.

In zijn emeritaat heeft hij nog vele jaren assistentie verleend.

Zijn lichaam heeft hij ter beschikking gesteld van de wetenschap.

Moge hij rusten in vrede!

Uitvaart: zaterdag 7 september 2024 om 11.00 uur in de H. Hart van Jezuskerk aan het Loeffplein te Vught.

Als voorbereiding op het Heilig Jaar 2025 staat in het jaar 2024 het gebed centraal. Ter gelegenheid daarvan heeft het bisdom besloten om, zoals ze al eerder deed, een display met gebedskaartjes uit te brengen alsook een heruitgave van een boekje bij de Catechismus van de Katholieke Kerk.

Jubeljaar 2025
Elke vijfentwintig jaar wordt er in de Kerk een Heilig Jaar of Jubeljaar gehouden. Zo’n jaar vraagt om een gedegen voorbereiding. Paus Franciscus heeft aan de Pauselijke Raad voor de Bevordering van de Nieuwe Evangelisatie gevraagd om hier een passende manier voor te vinden zodat het Heilig Jaar wereldwijd gevierd gaat worden met een intens geloof, levendige hoop en werkzame liefde.

Voorbereiding
Twee jaar van naaste voorbereiding werden door de Raad voorgesteld. Allereerst een jaar (2023) om met alle christengelovigen de constituties van het Tweede Vaticaans Concilie te (her)lezen. Deze documenten blijven ons immers oriënteren en begeleiden, opdat we als Kerk vooruitgang blijven boeken in de missie om het Evangelie met vreugde te verkondigen aan alle mensen.

Jaar van Gebed 2024
Vervolgens ook een jaar van gebed (2024) om het verlangen terug te krijgen om in de aanwezigheid van de Heer te zijn, naar Hem te luisteren en Hem te aanbidden, alsook Hem te danken voor de vele gaven van zijn liefde voor ons en Hem te zeggen wat er in ons hart leeft.

Om deelname van zoveel mogelijk mensen aan de voorbereiding van het Heilig Jaar in het bisdom te stimuleren, werd de folder ‘Biddend onderweg naar verzoening en hoop’ verspreid.

Gebedskaartjes
Er werd ook opnieuw een display met zestien gebedskaartjes gemaakt die via de dekens verspreid zijn over de parochies, de kloosters en zorginstellingen in het bisdom. Gebeden tot God de Vader, tot Jezus en tot moeder Maria, maar ook gebeden van geloof, hoop en liefde, gebed van een zieke en gebed om vrede.

Heruitgave catecheseboekje
Tevens is er een heruitgave verschenen van het catecheseboekje bij het gedeelte van de Catechismus van de Katholieke Kerk gewijd aan het gebed in het christelijk leven. Ook dit is via de dekens verspreid in de parochies van het bisdom. Dit boekje biedt leden van de pastorale teams materiaal om in kleine groepen bijeen te komen, om te luisteren, te lezen, met elkaar in gesprek te gaan en te bidden.

Het boekje wil –aansluitend bij de katholieke traditie en ieders persoonlijke ervaring- een systematische verdieping geven in christelijk bidden. Het materiaal is rond twaalf thema’s geordend en voorzien van vragen en opdrachten. Er kan op vele manieren met het aangereikte materiaal gewerkt worden.

De Nederlandse vertaling van de bul voor het Jubeljaar 2025, ‘Spes non confundit’, ‘De hoop stelt niet teleur’, is nu beschikbaar. Ook de Nederlandse vertaling van het decreet bij de bul, waarin wordt vastgesteld wanneer men tijdens het Jubeljaar aflaten kan verkrijgen, is nu te downloaden.

Tijdens een ceremonie in de Sint-Pietersbasiliek op Hemelvaartsdag, 9 mei 2024, heeft paus Franciscus het Jubeljaar 2025 plechtig afgekondigd. De paus proclameerde bij die gelegenheid ook de bul voor dit jaar. ‘Hoop’ is het overkoepelende thema van het komende Jubeljaar (of Heilig Jaar) van 2025, een thema dat wordt weerspiegeld in de openingswoorden en titel van de bul ‘Spes non confundit’.

De bul van de paus voor het Jubeljaar in het kort
Katholiekleven.nl maakte met ChatGTP een lange en een korte samenvatting van de bul. Dit zijn in de korte versie de belangrijkste punten uit de 25 paragrafen van de bul:

• Titel en Thema: Het Jubeljaar zal worden gemarkeerd door hoop, met de titel “Spes non confundit”, wat betekent “Hoop stelt niet teleur”. (1)
• Basis van Hoop: Hoop is geworteld in Gods liefde, die door de Heilige Geest in onze harten wordt uitgestort. (2)
• Verbinding met Christelijk Geloof: Hoop vindt haar oorsprong in het offer van Jezus aan het kruis en wordt versterkt door de zekerheid dat niets ons kan scheiden van Gods liefde. (3)
• Uitdagingen en Geduld: Lijden en tegenslagen kunnen hoop doen wankelen, maar ze brengen ook geduld voort, wat nauw verbonden is met hoop. (4)
• Jubeljaar als Reis van Hoop: Het Jubeljaar wordt gezien als een pelgrimage van hoop, waarbij gelovigen worden uitgenodigd tot spirituele groei, verzoening en solidariteit. (5)
• Voortzetting van Traditie: Het Jubeljaar van 2025 bouwt voort op eerdere jubilea en markeert belangrijke momenten in de geschiedenis van het christendom. (6)
• Tekenen van Hoop in Tijden van Uitdaging: Ondanks uitdagingen en conflicten, moeten gelovigen tekenen van hoop erkennen en stimuleren. (7)
• Verlangen naar Vrede: Het Jubeljaar herinnert aan het verlangen naar vrede als een teken van hoop. (8)
• Levensvreugde en Openheid voor het Leven: Gelovigen worden opgeroepen tot een positieve kijk op het leven en tot openheid voor het leven. (9)
• Concrete Acties voor Hoop: Personen en gemeenschappen worden aangemoedigd om hoop te bevorderen door concrete acties, zoals het ondersteunen van gevangenen, zieken, jongeren, migranten, ouderen en armen. (10-15)
• Delen van Goederen en Kwijtschelding van Schuld: Het Jubeljaar herinnert aan het belang van vrijgevigheid en solidariteit, inclusief het kwijtschelden van schulden door rijke landen aan arme landen. (16)
• Eenheid en Synodaliteit: De paus benadrukt het belang van eenheid binnen de Kerk en de noodzaak voor alle gedoopten om samen te werken als getuigen van hoop. (17)
• Deugd van Hoop: De hoop wordt besproken als een theologische deugd, essentieel voor het christelijke leven. (18)
• Basis van Hoop in Christelijk Geloof: De basis van christelijke hoop ligt in de belofte van eeuwig leven door de dood en opstanding van Jezus Christus. (19-20)
• Eeuwig Leven en Gods Oordeel: De hoop is verbonden met het geloof in een eeuwig leven en een oordeel dat gebaseerd is op liefde en rechtvaardigheid. (21-22)
• Sacramenten en Verzoening: De sacramenten van boete en verzoening worden benadrukt als manieren om Gods vergeving te ervaren. (23)
• Rol van Maria als Moeder van Hoop: Maria wordt geprezen als de Moeder van Hoop vanwege haar rol bij de vervulling van Gods beloften. (24)
• Getuigenis van Hoop: Gelovigen worden opgeroepen om getuigen te zijn van hoop en te wachten op de komst van Jezus Christus. (25)

Lees ook de langere samenvatting, eveneens gemaakt door ChatGTP op Katholiekleven.nl.

Kijk voor meer informatie en alle beschikbare downloads in de context van het Jubeljaar op jubeljaar2025.nl.

• Download hier de bul ‘Spes non confundit’
• Download hier het decreet bij de bul

foto: Ramon Mangold

Op zaterdag 25 en zondag 26 mei 2024 wordt in Rome en in de Rooms-Katholieke Kerk wereldwijd de allereerste Werelddag van de Kinderen gevierd. Deze dag werd door de paus aangekondigd op 8 december 2023, op het hoogfeest van Maria Onbevlekt Ontvangen. Paus Franciscus schreef ook een boodschap voor deze dag met als thema: ‘Zie, Ik maak alle dingen nieuw’.

Tijdens de Wereldkinderdag worden duizenden jongens en meisjes uit de hele wereld in Rome verwacht. Het idee is afkomstig van een negenjarige jongen, die naar aanleiding van de Wereldjongerendagen de paus voorstelde om ook Wereldkinderdagen te organiseren. De paus reageerde positief: ‘Een prachtig idee. Ik zal erover nadenken en kijken hoe we het kunnen doen.’

Het initiatief wordt georganiseerd door het Dicasterie voor Cultuur en Onderwijs van het Vaticaan en moet volgens de paus beantwoorden aan de vraag: ‘Wat voor wereld willen we nalaten aan de kinderen die nu opgroeien? “Net als Jezus willen we kinderen centraal stellen en voor hen zorgen.’

De boodschap aan kinderen
Paus Franciscus schrijft aan de kinderen: ‘Jezus zegt: “Zie, Ik maak alle dingen nieuw” (Openb. 21, 5); deze woorden heb ik gekozen als thema voor jullie eerste Werelddag. … Met Jezus kunnen we dromen van een nieuwe mensheid en ons inzetten voor een meer broederlijke en zorgzame samenleving. De wereld verandert door kleine dingen zoals anderen begroeten, toestemming vragen, zich verontschuldigen, dankjewel zeggen. Onze wereld verandert als we met deze kleine dingen beginnen, zonder bang te zijn om telkens kleine stapjes te zetten, een voor een. Onze kleinheid herinnert ons eraan dat we kwetsbaar zijn en dat we elkaar nodig hebben, als leden van één lichaam (vgl. Rom. 12, 5; 1 Kor. 12, 26).’

Een belangrijk geheim
De paus vraagt de kinderen om in de voorbereiding samen met anderen het Onze Vader te bidden en vertrouwt ze een belangrijk geheim toe: ‘…om echt gelukkig te zijn moet je bidden, veel bidden, elke dag, want gebed verbindt ons rechtstreeks met God. Gebed vervult ons hart met licht en warmte en helpt ons om alles met vertrouwen en een vredig gemoed te doen. Jezus bad altijd tot de Vader. En weet je hoe hij hem noemde? In zijn taal noemde hij Hem gewoon “Abba”, wat “papa” betekent (vgl. Marc. 14, 36). Laten wij hetzelfde doen! We zullen Hem altijd dicht bij ons voelen. Jezus zelf beloofde ons dit toen hij zei: “Waar twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik in hun midden” (Mat. 18, 20).

Lees hier de complete boodschap van paus Franciscus voor de Werelddag van de Kinderen.

foto: pexels.com

In de schaduw van de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is donderdagmiddag een speciaal inspiratieboekje gepresenteerd in het kader van het Jaar van het Gebed. Het eerste exemplaar van het boekje met de titel ‘Onze Vader die in de hemel zijt’ werd door Leo Fijen van uitgeverij Adveniat overhandigd aan bisschop Mgr. Gerard de Korte en hulpbisschop Mgr. Herman Woorts, die beiden aan het boekje hebben meegewerkt.

Als voorbereiding op het Heilig Jaar 2025 staat in het jaar 2024 het gebed centraal. Een van de belangrijkste gebeden is het Onze Vader. Uitgevrij Adveniat heeft in samenwerking met de landelijke projectgroep Heilig Jaar dit meditatieboekje over het Onze Vader uitgegeven. Daarin staan gebeden, meditaties en belevingsverhalen. Pater Jan Hulshof heeft een bezinnende tekst bij elke bede van het Onze Vader geschreven. Verder zijn er teksten en gedachten te lezen van onder anderen paus Franciscus, Manon Vanderkaa, Eric Borgman, Clara Sies, Titus Brandsma en de twee genoemde bisschoppen.

Het inspiratieboekje ‘Onze Vader die in de hemel zijt’ is uitgegeven bij Adveniat.

foto: Matheu Bemelmans

De Nederlandse bisschoppen hebben woensdag 15 mei (2024) in samenspraak met de Landelijke Werkgroep Synodaliteit vier samenvattingen van verslagen van synodale gesprekken naar Rome gestuurd. Het gaat om syntheses van gesprekken in de zeven Nederlandse bisdommen, religieuzen, katholieke maatschappelijke organisaties en katholieke lekenbewegingen.

Vanuit de vergadering van de zestiende Gewone Algemene Bisschoppensynode in oktober 2023 kwam een aantal punten naar voren, om in de Kerk verder over na te denken en met elkaar over in gesprek te gaan. De bisschoppenconferenties wereldwijd werd gevraagd om in mei 2024 aan het synodesecretariaat te rapporteren over de vruchten van dit synodaal proces in de plaatselijke Kerken. Alle verslagen samen vormen input voor het werkdocument voor de tweede sessie van de bisschoppensynode die in oktober 2024 te Rome zal plaatsvinden.

Vanuit de Landelijke Werkgroep
De Landelijke Werkgroep Synodaliteit in Nederland gaf ter bespreking voor alle gespreksbijeenkomsten vier thema’s mee: verdieping van ons gedoopt-zijn als basis voor ons Kerk-zijn, vorming in een missionaire Kerk, deelname aan een verwelkomende Kerk, vrouwen in het leven en de zending van de Kerk.

De vier syntheses laten zien dat in het algemeen de gespreksdeelnemers zich zeer betrokken voelen bij hun kerkgemeenschap en bij de toekomst ervan. Een aantal van hen gaf nadrukkelijk aan de verbindende werking van de synodale gesprekken te ervaren. De gesprekken gaven hen vertrouwen, in de kracht van Gods Geest, dat de weg naar de toekomst samen gegaan kan worden.

Bisdom van ‘s-Hertogenbosch
Ook binnen het Bossche bisdom zijn er opnieuw gesprekken gevoerd rondom de vier thema’s die door de landelijke werkgroep zijn aangereikt. Hier kunt u de synthese van de gesprekken binnen het bisdom ‘s-Hertogenbosch downloaden. Dit verslag is verwerkt in de synthese van de zeven Nederlandse bisdommen. Zie hier de pagina over de synode in het Bossche bisdom.

Download hier de syntheses van de gesprekken van de:

• zeven Nederlandse bisdommen
• zeven Nederlandse bisdommen (Engelse vertaling)
• religieuzen
• religieuzen (Engelse vertaling)
• katholieke lekenbewegingen
• katholieke lekenbewegingen (Engelse vertaling)
• katholieke maatschappelijke organisaties
• katholieke maatschappelijke organisaties (Engelse vertaling)

Foto: mgr. Hoogenboom tijdens de vergadering van de bisschoppensynode in 2023.

Tijdens een ceremonie in de Sint-Pietersbasiliek op Hemelvaartsdag, 9 mei 2024, heeft paus Franciscus het Jubeljaar 2025 plechtig afgekondigd. De paus proclameerde tevens de Bul voor dit jaar met de titel “Spes non confundit: Hoop stelt niet teleur”.

“Hoop” is het overkoepelende thema van het komende Jubeljaar (of Heilig Jaar) van 2025, een thema dat wordt weerspiegeld in de openingswoorden en titel van de Bul, “Spes non confundit. Hoop stelt niet teleur.”

Lange passages uit de bul werden voorgelezen voorafgaand aan de vespers op Hemelvaartsdonderdag, tijdens een ceremonie waarin het document plechtig werd overhandigd aan de aartspriesters van de vier pauselijke basilieken, de pro-prefecten van het Dicasterie voor Evangelisatie en vertegenwoordigers van de bisschoppen uit de hele wereld.

Heilige Deuren
In zijn bul kondigt paus Franciscus aan dat het Jubeljaar zal beginnen met de opening van de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek op kerstavond 2024.

Later, op 29 december, zal de paus de Heilige Deur van de Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen, de kathedraal van Rome, openen. Op diezelfde dag wordt in elke kathedraal over de hele wereld een mis opgedragen door de plaatselijke bisschop om de opening van het jubileum te markeren.

Op het Hoogfeest van Maria de Moeder Gods, 1 januari 2025, zal paus Franciscus de Heilige Deur openen voor de Basiliek van Sint-Maria Maggiore, terwijl de Heilige Deur voor de Sint-Paulusbasiliek buiten de Muren wordt geopend op zondag 5 januari, de wake van Driekoningen.

Verkondiging van Hoop
“In de loop van het jaar”, schrijft paus Franciscus, “moet alles in het werk worden gesteld om het volk van God in staat te stellen ten volle deel te nemen aan de verkondiging van de hoop op Gods genade en aan de tekenen die getuigen van hun werkzaamheid.”

Het jubileum eindigt op 28 december 2025 in de kerken over de hele wereld, waarbij de Heilige Deuren van Sint-Jan van Lateranen, Sint-Maria Maggiore en Sint-Paulus buiten de Muren op diezelfde datum worden gesloten. Het Jubeljaar in Rome wordt afgesloten op het Hoogfeest van Driekoningen, 6 januari 2026.

Foto en bericht via Vaticannews.va.

Op zondag 9 juni wordt voor de elfde maal de Open Kloosterdag gehouden. Zo’n 30 kloosters in het hele land zetten hun deuren open om bezoekers te verwelkomen.

Met dit initiatief willen religieuzen laten zien dat de keuze voor het klooster een eigentijdse levenskeuze is. Zij vertellen hoe zij religieus leven in deze tijd vormgeven.

Wat is jouw verhaal?
Tijdens deze Open Kloosterdag willen de zusters, paters en broeders graag hun verhaal vertellen. Wie zijn zij?  Hoe ziet hun dagelijks leven eruit? Waar staan ze voor? Ze vertellen graag waarom zij kiezen voor een leven als religieus; om zich in te zetten voor anderen; hun leven te wijden aan mensen en aan God. En ze horen graag wat jouw verhaal is!

Gevarieerde programma’s
Elk deelnemend klooster biedt een eigen programma variërend van exposities, rondleidingen, gesprekken met religieuzen en de mogelijkheid om mee te vieren en te bidden. De ontmoeting met de religieuzen en hun spiritualiteit staat centraal tijdens deze dag, niet het gebouw waarin zij leven.

Meer informatie
Op deze website staat een overzicht van alle deelnemende kloosters (ook binnen het bisdom ‘s-Hertogenbosch) en hun programma’s.
Hier kunt u de poster voor Open Kloosterdag 9 juni 2024 downloaden.

foto: karmelklooster Boxmeer

Op zondag 12 mei viert ‘s-Hertogenbosch de traditionele Mariaommegang. Als het goed weer is, gaat het beeld van de Zoete Moeder na de pontificale eucharistieviering van 12.00 uur in een processie door de binnenstad. Aanvang van de processie is ca. 13.15 uur.

De Zoete Moeder is het kostbare en bekende Mariabeeld van de Sint-Janskathedraal. Het is al meer dan zeshonderd jaar oud. De bidtocht die voor het beeld wordt gehouden op Moederdag wordt al eeuwenlang gehouden. Daarbij klinkt muziek en worden er bloemen naast het beeld meegedragen.

De bidtocht trekt in een uur door het stadscentrum en begint en eindigt bij de Sint-Jan. De details van de route zijn hier te vinden. Na de bidtocht is er nog een korte gebedsdienst.

Iedereen is van harte uitgenodigd om deel te nemen. Ook de bisschop, priesters, diaken en verschillende broederschappen lopen mee. Het Bossche gilde De Oude Schuts en de Stadspijpers zijn er volgens de traditie ook bij. Kom dus naar de Mariaommegang om de Zoete Moeder op een prachtige manier te vereren of te bewonderen.

Voor informatie over de meimaandvieringen in de Sint-Janskathedraal klik hier.

foto: Wim Koopman

Op donderdag 2 mei publiceerde de nieuwsdienst van het Vaticaan een brief van paus Franciscus gericht aan de parochiepriesters. De brief kwam aan het einde van een meerdaagse conferentie van parochiepriesters in het kader van de synode ‘Voor een synodale Kerk’. Er is nu een vertaling van deze brief beschikbaar in het Nederlands, die via de bisdommen aan de parochiepriesters wordt gestuurd.

In de brief schrijft de paus: ‘…de Kerk zou niet vooruit kunnen gaan zonder uw toewijding en uw pastorale dienst. Daarom wil ik eerst mijn dankbaarheid en waardering uitspreken voor het edelmoedige werk dat u elke dag doet, door zaden van het Evangelie te zaaien in elke soort grond (vgl. Marc. 4, 1-25).’

Vanuit Nederland
Parochiepriesters uit de hele wereld spraken in de week van 28 april tot 2 mei in Rome met elkaar over het synodale proces. Het was een ontmoeting in voorbereiding op de tweede sessie van de zestiende Gewone Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode over het thema ‘Voor een Synodale Kerk: communio, participatio, missio’ in oktober. Vanuit Nederland was algemeen-gedelegeerde en ervaren parochiepriester Harry Quaedvlieg afgevaardigd.

De paus zegt in zijn brief dat de parochiepriesters ‘het leven van Gods volk kennen van binnenuit: haar vermoeidheden en haar vreugden, haar noden en rijkdommen. Daarom heeft een synodale Kerk haar parochiepriesters nodig. Zonder hen zullen we nooit in staat zijn te leren hoe we samen op weg kunnen gaan en hoe we gestalte kunnen geven aan de weg van de synodaliteit. […] We zullen nooit een synodale en missionaire Kerk worden, als de parochiegemeenschappen niet alle gedoopten laten participeren in die éne missie: het evangelie te verkondigen als karakteristieke eigenschap van hun leven. Als parochies niet synodaal en missionair zijn, zal de Kerk dat ook niet zijn.’

Concrete suggesties
Paus Franciscus moedigt de parochiepriesters aan om bouwers te zijn van een missionaire en synodale Kerk en hij geeft daartoe drie concrete suggesties:

1. Ik vraag u allereerst om uw specifieke charisma steeds meer in dienst te stellen van de veelvoudigheid van de door de Geest in het volk van God uitgezaaide gaven. Het is dringend noodzakelijk om “met de geloofszin de vele en gevarieerde charismatische gaven die aan de leken zijn toevertrouwd te ontdekken, te bemoedigen en te waarderen, of ze nu van een nederige of meer verheven vorm zijn” (Tweede Vaticaans Concilie, Decreet over het ambt en het leven van de priesters Presbyterorum Ordinis, 9).
2. Met heel mijn hart stel ik voor dat u de kunst van de gemeenschappelijke onderscheiding aanleert en beoefent, waarbij u voor dit doel de methode van “gesprek in de Geest” gebruikt, die ons zeer heeft geholpen op de synodale weg en in de werkzaamheden van de synodale vergadering zelf. Ik ben er zeker van dat u er veel goede vruchten van zult plukken, niet alleen op het gebied van gemeenschapsstructuren zoals pastorale parochieraden, maar ook op vele andere gebieden.
3. Ten slotte zou ik u willen aansporen om alles wat u doet te baseren op een geest van delen en broederlijkheid onder elkaar en met uw bisschoppen.

• Lees de complete brief van de paus aan de parochiepriesters
• Lees weblog algemeen gedelegeerde Harry Quaedvlieg
• Wat is de methode van een “gesprek in de Geest”?
  

Foto: Ramon Mangold.

Het Pastoraat Woonwagenbewoners in Nederland (PWN) roept politici en de toekomstige regering op de positie van woonwagenbewoners, Sinti en Roma te verbeteren. Het PWN doet dit in een brief die is verstuurd naar aanleiding van de verkiezingen in 2023 en die is gericht aan alle politici.

De brief werd geschreven door Ringo Meinhardt, Sinti en vrijwilliger voor het PWN die veel werkt met oudere Sinti en Roma die getraumatiseerd zijn door de oorlog. Meinhardt schrijft dat er een groot gebrek is aan standplaatsen voor woonwagens en dat er geen werk van wordt gemaakt om nieuwe plekken aan te wijzen: “Ik ken alleen het woord ‘uitsterfbeleid’. Een woord dat ik veel hoorde bij gemeentes, woningbouwcorporaties, op tv, enzovoorts. Een woord dat dusdanig discriminerend is dat ik er nog steeds kwaad om kan worden. Hoe durft iedereen te spreken over ‘uitsterven’ bij een bevolkingsgroep die in de oorlogsjaren ’40 – ‘45’ bijna volledig uitgeroeid en letterlijk met uitsterven bedreigd werd.”

Aandacht voor integratie en inclusie
Verder vraagt het PWN de komende regeringsperiode aandacht te besteden aan de integratie en inclusie van reizigers, Sinti en Roma om zo hun maatschappelijke positie te verbeteren. Meinhardt schrijft dat de Europese Commissie al jaren werkt aan meer aandacht voor de integratie en inclusie van Sinti en Roma: “Hiervoor is ook subsidiegeld beschikbaar gesteld. … Ik heb bij de Nederlandse overheid nagevraagd of Nederland ook een beroep heeft gedaan op de … subsidie, maar tot op heden heb ik geen antwoord gekregen op mijn vraag.” Meinhardt besluit de brief als volgt: “Hoe lang moet dit nog doorgaan? Hoe lang moeten wij dit nog ondergaan en verdragen? Kunt u zich voorstellen hoe wij snakken naar rust, naar plezier in het leven? Ik vraag u met klem deze brief serieus te nemen. Ik vraag u met klem de aanbevelingen van de Europese Commissie in Brussel serieus te nemen.”

Manifest voor parochies
In aansluiting op de open brief aan de politiek is het PWN alvast in samenwerking met het Justitiepastoraat aan de slag gegaan met het opstellen van een manifest voor parochies. Hiermee vestigen zij de aandacht op de waarde en betekenis van pastorale zorg voor reizigers, Sinti en Roma binnen het parochiepastoraat. Erin staat onder andere: “Erken Roma, Sinti en reizigers als parochianen, ook als zij niet regelmatig deelnemen aan de Eucharistie.” En: “Zorg binnen de parochie voor een aanspreekpunt voor het woonwagenpastoraat en voer woonwagenpastoraat structureel op in de agenda van het parochiebestuur en het pastoraal team.” Wellicht kan als principe van het manifest worden genomen: “Sta ervoor open om van en over elkaar te leren. De kerk kan hierin een verbindende rol spelen.”

Lees hier meer over de brief.

Afbeelding via kerknet.be: Sint Christoffel, patroonheilige van de reizigers.

Op zaterdag 11 mei begint in Nederland voor de tweede keer de Week van het Gezin. Zondag 12 mei is het Moederdag. Voor Mgr. Rob Mutsaerts, hulpbisschop van bisdom ’s-Hertogenbosch en voor de bisschoppenconferentie contactpersoon voor huwelijk en gezin, reden om een brief te schrijven aan de gezinnen in Nederland.

‘Gezinnen verdienen onze steun, omdat zij niet alleen voorzien in de basisbehoeften van kinderen, maar ook in emotionele behoeften. Een kind dat zich geliefd weet, houdt zich gemakkelijker overeind in moeilijke tijden’, schrijft mgr. Mutsaerts in zijn brief. Hij benadrukt het belang van een gezond gezin voor goede ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen.

De hulpbisschop spreekt ook zijn dank uit aan alle ouders die zich inzetten voor hun gezin: ‘Wat is voor een kind van grotere waarde dan terug te kunnen kijken op een fijne jeugd, op ouders die het beste met je voorhadden waardoor je met vertrouwen de toekomst in kon gaan. Ik dank ouders die zich alle moeite getroosten hun kinderen onvoorwaardelijk liefde te betonen, die openstaan voor communicatie met kinderen die andere wegen willen bewandelen, die hun gedachten eerlijk en respectvol delen. Ja, dat kost wat, dat kost tijd, energie en moeite, maar weet wel dat het alle moeite waard is. Ik dank al deze gezinnen, want zij zijn nog altijd de hoeksteen van een gezonde samenleving.’

Samen bidden, samen vieren
Mgr. Mutsaerts moedigt gezinnen aan om samen te bidden en te vieren: ‘Bid samen het rozenhoedje, vier samen de heilige Mis, maak van je huis een thuis. Daar rust zegen op. Betrek de goede God erbij, neem het appèl van zijn Zoon Jezus ter harte, en weet dat je dan van je huis een thuis maakt. Een huis bouw je met bakstenen, een thuis met liefde,’ aldus de brief.

Lees de complete brief van Mgr. Mutsaerts hier.

Foto samen bidden, samen vieren: Ramon Mangold.

Donderdag 25 april omstreeks 15.00 uur kwam de prachtige reliekschrijn met daarin een reliek van H. Bernadette Soubirous aan in de Sint-Janskathedraal. Vele pelgrims waren al naar de Sint-Jan gekomen om bij dit bijzondere moment aanwezig te zijn.

’s Avonds om 19.00 uur was er een pontificale Eucharistieviering waarbij Mgr. Gerard de Korte de reliek officieel in ontvangst nam voor de daaropvolgende dagen. De broederschap van de Zoete Lieve Vrouw droegen de reliek naar binnen en werden begeleid door jongeren met kaarsen. De reliek werd geplaatst in het noordertransept, waar ook het genadebeeld van de Zoete Moeder in de meimaand staat opgesteld. De viering ter ere van de H. Bernadette werd opgeluisterd met veel gezangen uit Lourdes. Zo werd ‘s-Hertogenbosch voor even het Lourdes aan de Dieze.

Zie hier om de viering terug te kijken.

Na de viering was er gelegenheid tot het opsteken van een kaarsje, het maken van een kruisteken met Lourdeswater en het aanraken van de rots. Aansluitend werd de film Je m’appelle Bernadette getoond op een groot scherm dat achter het altaar was opgericht. Velen, waaronder ook een groep jongeren van Jong Bisdom Den Bosch maakten van die gelegenheid gebruik.

Foto: Wim Koopman

Op zondag 21 april is het Roepingenzondag. Deze vierde zondag van Pasen, waarop traditiegetrouw een gedeelte van het Evangelie over de goede Herder wordt gelezen, is sinds 1963 de Wereldgebedsdag voor roepingen. Die dag wordt in het bijzonder gebeden voor de bijzondere roeping tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven. Het thema in Nederland is dit jaar: ‘Wat vraagt God van jou?’ Paus Franciscus zegt in zijn boodschap voor deze zondag dat we zijn Geroepen om hoop te zaaien en vrede te stichten.

Het Interdiocesaan Roepingenoverleg (IRO), het landelijk samenwerkingsorgaan tussen bisdommen en religieuzen, heeft bij gelegenheid van Roepingenzondag materiaal naar de parochies gezonden om de aandacht voor en het gebed om roepingen te bevorderen.

Een oproep aan ons allemaal
Rector Kuipers van de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut is voorzitter van het IRO. Hij licht het thema toe: “De vraag ‘Wat vraagt God van jou?’ is relevant voor mensen van alle tijden. In zijn boodschap voor Roepingenzondag houdt paus Franciscus ons voor dat ons leven pas voldoening vindt als we ontdekken wie we zijn, wat onze gaven zijn, waar we ze vrucht kunnen laten dragen en welke weg we kunnen volgen om tekens en instrumenten te zijn van liefde, schoonheid en vrede.

De paus schrijft onder meer: ‘Als volk van God onderweg in deze wereld, bezield door zijn Heilige Geest en ingevoegd als levende stenen in het Lichaam van Christus, komen we tot het besef dat we leden zijn van een grote familie, kinderen van de Vader en broers en zussen van elkaar. Wij zijn geen in onszelf opgesloten eilanden, maar delen van een groter geheel. Daarom draagt de Wereldgebedsdag voor roepingen het stempel van de synodaliteit: er zijn veel charisma’s en wij zijn geroepen om naar elkaar te luisteren en samen op weg te zijn om deze te ontdekken en om te onderscheiden waartoe de Geest ons roept voor het welzijn van allen.’

Bij deze onderscheiding komt het dus aan op de vraag: wat vraagt God van jou? Het is een oproep aan ons allemaal om tijd en ruimte te vinden voor stilte en gebed, te luisteren naar de stem van God en op het spoor te komen van wat Hij vraagt,” aldus Kuipers.

De IRO-voorzitter benadrukt dat aandacht voor en bevorderen van roepingen een zeer belangrijke taak is binnen de parochies. “De zorg om voldoende herders in de toekomst is een gezamenlijke en blijvende verantwoordelijkheid van alle gelovigen. Niet alleen op Roepingenzondag, maar elke dag opnieuw.”

• Zie voor meer informatie over Roepingenzondag: roepingenzondag.nl
• Download hier de boodschap van paus Franciscus voor Roepingenzondag.

Met het oog op de verkiezingen voor het Europees Parlement die op 6 en 9 juni 2024 worden gehouden, heeft de Commissie van de Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE) op woensdag 13 maart een verklaring uitgegeven. Daarin worden alle burgers, en met name katholieken, uitgenodigd zich voor te bereiden op de verkiezingen en verantwoord te stemmen “ter bevordering van de christelijke waarden en het Europese project”.

“We weten dat de Europese Unie niet perfect is en dat veel van haar beleids- en wetsvoorstellen niet in overeenstemming zijn met de christelijke waarden en met de verwachtingen van veel van haar mensen, maar we geloven dat we geroepen zijn om bij te dragen en de EU te verbeteren met de instrumenten die de democratie ons biedt,” aldus de Europese bisschoppen

“Het is onze verantwoordelijkheid om de best mogelijke keuze te maken bij de komende verkiezingen”, vervolgen ze, ook gezien de uitdagende en onzekere tijden waarin Europa en de wereld leven.

Met deze verklaring herhalen de bisschoppen van COMECE hun steun aan het Europese project voor “een Europa verenigd in verscheidenheid, sterk, democratisch, vrij, vreedzaam, welvarend en rechtvaardig waarvoor wij ons verantwoordelijk voelen”.

Speciale toolkit voor jongeren
Deze boodschap is ook gericht aan jongeren, van wie velen voor het eerst gaan stemmen. “We moedigen jongeren aan om hun stem uit te brengen bij de komende Europese verkiezingen en zo een Europa op te bouwen dat hun toekomst verzekert en recht doet aan hun oprechte aspiraties”, luidt de verklaring.

De bisschoppen moedigen ook jonge Europese katholieken aan die zich geroepen voelen om politiek te bedrijven, om “zich goed voor te bereiden, zowel intellectueel als moreel, om bij te dragen aan het algemeen welzijn in een geest van dienstbaarheid aan de gemeenschap”.

Voor jongeren is er een speciale toolkit ontwikkeld om zich te kunnen voorbereiden op de verkiezingen. De toolkit is geïnspireerd door de Katholieke Sociale Leer, met het doel om jongeren te motiveren na te denken over hun politieke betrokkenheid, met de nadruk op waarden als solidariteit, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid.

De verklaring werd ondertekend door alle bisschoppen die door hun bisschoppenconferenties worden afgevaardigd naar de Vergadering van COMECE, onder wie mgr. T.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht.

• 2024 EU Verkiezingen verklaring COMECE NL vertaling
• Toolkit jongeren voor verkiezingen Europees Parlement
• Kijk voor meer informatie en de verklaring van COMECE in meerdere talen op de site van COMECE.

Afbeelding: illustratie uit de toolkit.

In de katholieke Kerk wordt in 2025 een Heilig Jaar of Jubeljaar gehouden. Als voorbereiding daarop is 2024 uitgeroepen tot een ‘jaar van gebed’. De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft als hulpmiddel daarbij een kaart uitgegeven met het speciale themagebed voor volgend jaar, aangevuld met het Onze Vader. Ook is de internationale hymne voor het Jubeljaar in het Nederlands vertaald.

Een Jubeljaar is een oude traditie in de katholieke Kerk, die in de Middeleeuwen is ontstaan en elke 25 jaar plaatsvindt. Paus Franciscus heeft voor 2025 een Heilig Jaar afgekondigd met als thema ‘Pelgrims van hoop’. Voor 2024 vraagt hij extra aandacht voor het Onze Vader als een ‘school van gebed’, omdat in dit gebed de kernpunten van het christelijk geloof worden samengevat. De gebedskaart wordt voor Pasen in een gedrukte versie via de KNR met de kloosters gedeeld en via de bisdommen met de parochies.

Hymne
Het is gebruikelijk dat voor grote evenementen als een Heilig Jaar ook een speciaal lied wordt gecomponeerd dat over de hele wereld in allerlei talen kan worden gezongen. Ook voor het Jubeljaar 2025 is zo’n hymne gemaakt. De oorspronkelijke Italiaanse tekst is op verzoek van de bisschoppenconferenties van Nederland en België vertaald. Parochies, zangkoren en alle andere belangstellenden kunnen de hymne instuderen om bij passende gelegenheden te laten horen. Binnenkort komt ook de bladmuziek beschikbaar.

Er is in Nederland een speciale website gelanceerd, waarop alle berichten over het Heilig Jaar 2025 worden gepubliceerd. De site wordt de komende maanden verder uitgebreid. De website is te vinden via jubeljaar2025.nl en via pelgrimsvanhoop.nl.

Download gebedskaart

Download Nederlandse tekst van de hymne

Beluister de Hymne in het Italiaans

Na afloop van de Chrismaviering worden de gebedskaarten aan de parochies meegegeven.

In Memoriam emeritus-deken Jan Bakker

Op 14 maart 2024 is in Asten de zeereerwaarde heer Johannes Petrus Bakker overleden.

Emeritus-deken Bakker is geboren op 21 oktober 1926 geboren te Asten en op 4 augustus 1953 priester gewijd in de orde van de Oblaten van Sint Franciscus van Sales.

In het bisdom van ’s-Hertogenbosch was hij vanaf 1 september 1959 werkzaam in de parochies van H. Nicolaas te Valkenswaard, H. Joh. Vianney te Tilburg, H. Hart van Jezus te Helmond, H. Leonardus te Donk, HH. Paulus en Antonius van Padua te Vught.
Op 27 maart 1968 is hij geïncardineerd in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Vervolgens was hij werkzaam als moderator van de R.K. Technische school te Vught, als assistent in de parochie H. Johannes Onthoofding te Soerendonk, waar hij per in 1975 tot pastoor werd benoemd evenals tijdelijk in de parochie van de H. Gertrudis te Maarheeze. In 1980 werd hij deken van het dekenaat Heeze, waarvan hem 1 juli 1986 eervol ontslag werd verleend. Per 1 september 1994 werd hem eervol ontslag verleend vanwege emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

De uitvaart is op vrijdag 22 maart aanstaande om 10:30 uur in de kerk St. Jan Onthoofding te Soerendonk.

Op donderdag 21 maart is er een rouwbezoek mogelijk in de kerk te Soerendonk vanaf 18:00 uur tot 20:00 uur.

Jaarlijks trekken duizenden mensen vanuit heel Nederland naar de hoofdstad, om de Stille Omgang te volgen, ter herinnering aan het Mirakel van 1345. Zo ook vanuit het bisdom van ‘s-Hertogenbosch. Bisschop Gerard de Korte gaat ook dit jaar weer naar de Stille Omgang waar hij zal voorgaan in de Eucharistieviering. Aansluitend zal de bisschop samen met de pelgrims uit het Bossche bisdom de Stille Omgang lopen. Gaat u ook mee? Mgr. De Korte nodigt u hiervoor van harte uit.

• Vertrek vanaf ca. 20.00 uur. Exacte tijden krijgt u na aanmelding enkele dagen voor vertrek via de mail.
  Opstapplaatsen:
  • Voor de parkeergarage bij Hotel van der Valk, Aalsterweg 322, 5644 RL Eindhoven
  • Parochiehuis, Stationsstraat 21, 5664 AP Geldrop
  • St. Odulphuskerk, Hoofdstraat 33, 5683 AC Best
  • Busstation aan de Molenweg, 5521 CB Eersel
  • St. Gertudiskerk, Kerkstraat 20, 6026 RV Maarheeze (bij voldoende aanmeldingen)
  • Van Thiel United B.V., Bosscheweg 38-40, 5741 SX Beek en Donk
  • Lucaskerk, César Francklaan 2, 5216 GH ‘s-Hertogenbosch
• 21.45 – Aankomst Amsterdam tegenover Centraal Station
• 22.00 – Pontificale Eucharistieviering in de H. Nicolaasbasiliek
• 23.15 – Stille Omgang lopen
• 00.15– Vertrek terug naar het zuiden

De kosten voor deelname aan de Stille Omgang bedragen €25,- per persoon. Aanmelden is mogelijk van 14 februari tot 14 maart 2024 zolang er plaats is. Voor meer informatie of het bestellen van een bus-ticket: Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl).

Intentie 2024: “Pelgrims van hoop, biddend voor vrede”
Pelgrims van hoop…
Paus Franciscus heeft 2025 opgeroepen als een Heilig Jaar of Jubeljaar met het internationale thema ‘Pelgrims van de hoop.’ Hij heeft alle gelovige gevraagd om voorafgaand aan dit Jubeljaar een jaar van gebed te houden. Wij zullen gehoor geven aan zijn oproep en zullen ons voegen aan deze intentie.

Een Jubeljaar is een traditie in de katho­lie­ke kerk die teruggaat tot het jaar 1300 en is gebaseerd op een nog ouder Joods gebruik. Aanvanke­lijk werd een Jubel­jaar eens in de 50 jaar gehou­den en te­gen­woor­dig eens in de 25 jaar. Het is een jaar om extra aan­dacht aan je geloof te beste­den, om te pel­gri­meren en om een nieuwe start te maken. Een bekende traditie tij­dens een Heilig Jaar is het plech­tig openen van de zogeheten ‘heilige deuren’, waardoor pelgrims de vier grote basilieken in Rome kunnen betre­den.

…biddend voor vrede
Het tweede deel van de gebedsintentie verwijst naar de dagelijkse actualiteit waarin vrede in de wereld niet vanzelfsprekend is. Er woeden verschillende conflicten in de wereld waarin vele onschuldige slachtoffers zijn getroffen, denk aan Oekraïne, Nagorno Karabach, Kosovo, Israël en Palestina.

Wat is de Stille Omgang?
De Stille Omgang is een route die door Am­ster­dam wordt gelopen om het Mirakel van Am­ster­dam te her­denken. Dit mirakel vond plaats op 15 maart 1345. Een zieke man kreeg thuis door een pries­ter de H. Communie uit­gereikt, de man nut­tigde het Lichaam van Christus en moest even later door zijn ziekte braken. Het braaksel, met daarin het Aller­hei­ligste, werd in het haardvuur gegooid. De volgende dag werd dui­de­lijk dat de Hostie niet ver­teerd was door het lichaam en ook niet verbrand was door het vuur. De pries­ter haalde het Aller­hei­ligste Sacra­ment op en bracht het naar de Sint-Nicolaas­kerk. Door een vondst in 1881 werd de route die de pries­ter des­tijds heeft afgelegd met het Aller­hei­ligste ontdekt, dit is tevens het jaar dat de traditie van de Stille Omgang is be­gon­nen.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie ook op website van de Stille-Omgang.nl.
De organisatie van o.a. het busvervoer is in handen van Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl).

Geloofsgesprekken met bisschop Gerard de Korte door Leo Fijen in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch.

Op 5 maart 2016 werd bekend gemaakt dat Mgr. De Korte de nieuwe bisschop van ‘s-Hertogenbosch werd. Bij die gelegenheid werd hij – vergezeld door Mgr. Hurkmans – begroet op de dak van de Sint-Janskathedraal door de Commissaris van de Koning en de burgemeester.

2016
Op 14 mei 2016 werd bisschop Gerard de Korte geïnstalleerd als nieuwe bisschop van bisdom Den Bosch. Vlak na zijn installatie – of anders gezegd: de inbezitname van zijn zetel – werd Mgr. De Korte geïnterviewd voor het Geloofsgesprek door Leo Fijen. In dit geloofsgesprek werd teruggekeken naar deze bijzondere plechtigheid en naar uitspraken van de homilie.

2024
Binnen de Nederlandse Bisschoppenconferentie is Mgr. De Korte referent voor Kerk en Samenleving. De verschillende geloofsgesprekken die volgden gingen of over het bisdom van ‘s-Hertogenbosch of over de ontwikkelingen binnen Kerk en maatschappij. “Een belangrijk moment in de Geloofsgesprekken was de benoeming van Gerard de Korte tot bisschop van ‘s-Hertogenbosch. 8 jaar later staat hij daar weer, de balans opmakend van de rol van de kerk in de samenleving”, aldus Leo Fijen. Voor het geloofsgesprek zijn Leo Fijen en bisschop De Korte het dak van de Sint-Janskathedraal opgegaan via de “avontuurlijke klim” om daar met elkaar in gesprek te gaan. Het laatste geloofsgesprek van Leo Fijen in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch. Klik hier om dit geloofsgesprek terug te kijken.

“Hoe kunnen we een meer synodale en missionaire Kerk zijn?” De komende twee maanden kunnen parochies, religieuzen, katholieke lekenbewegingen en katholieke maatschappelijke organisaties hierover in gesprek. De vraag wordt hen voorgelegd vanwege de tweede fase voor de Bisschoppensynode over synodaliteit.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit die is opgericht door de Nederlandse Bisschoppenconferentie en die een brede samenstelling heeft, maakte een landelijke handreiking voor de gesprekken die nu gevoerd kunnen worden.

Vanuit de synodevergadering in oktober 2023 zijn een aantal punten naar voren gekomen, waarover in de Kerk verder nagedacht moet worden. Deze zijn beschreven in het zogeheten Synthese-document. Dit document is vertaald naar het Nederlands (november 2023) en er is nu ook een samenvatting gemaakt.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit beveelt aan om vooral de vier volgende thema’s te bespreken:

1. Verdieping van ons gedoopt-zijn als basis voor ons Kerk-zijn;
2. Vorming in een missionaire Kerk;
3. Deelname aan een verwelkomende Kerk;
4. Vrouwen in het leven en de zending van de Kerk.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit heeft om het gesprek hierover te vergemakkelijken per onderwerp een gesprekssheet gemaakt. Telkens is er een korte inleiding met vragen voor het synodale gesprek. Men kan ook ingaan op de andere onderwerpen uit het internationale synthese-document.

De wijze van gesprek die wordt voorgesteld, en waarover de landelijke handreiking ook uitleg geeft, is “het gesprek in de Geest”. “Een synodaal gesprek is gebaat bij ontvankelijkheid, we proberen goed naar elkaar te luisteren. Het is geen debat waarbij we willen bewijzen wie gelijk of ongelijk heeft”, aldus de handreiking. “Wat echt belangrijk is, is dat we proberen te ontdekken wat de Heilige Geest ons te zeggen heeft, en wat wij elkaar vanuit die ervaring te vertellen hebben. Gebed en stilte zijn nodig in dit proces van onderscheiding.”

Parochies, religieuzen, katholieke lekenbewegingen en katholieke maatschappelijke organisaties worden uitgenodigd om een kort verslag te maken van hun gesprekken en dit in te sturen. Per brief zijn zij geïnformeerd over het mailadres dat zij hiervoor kunnen gebruiken. De uiterste datum voor inzendingen is 15 april. Bisschoppenconferenties wereldwijd zijn namelijk gevraagd om in mei verslag te doen aan het synodesecretariaat in Rome.

• Parochies kunnen mailen naar hun bisdom
• Religieuze instituten kunnen mailen naar de KNR
• Katholieke lekenbewegingen kunnen mailen naar de secretaris van de bijeenkomsten van de katholieke lekenbewegingen
• Katholieke (maatschappelijke) organisaties kunnen mailen VKMO – Katholiek Netwerk

Naast de landelijke handreiking zijn op dit moment ook twee video’s beschikbaar die een indruk geven van het synodaal gesprek. Aanvullend materiaal is te vinden op de websites Luisterend op Weg en rkkerk.nl. Hier vindt u ook meer informatie over het synodale proces alsmede de Nederlandse vertaling van het synthese-document, de samenvatting, maar ook het bijgevoegde document. De website van het Algemeen Secretariaat voor de Synode met alle synodedocumenten en informatie over het proces is: synod.va.

Downloads

• Landelijke handreiking
• Nederlandse vertaling van het synthese-document
• Introductievideo voor een synodaal gesprek: “Hoe kunnen we een meer synodale en missionaire Kerk zijn?”
• Korte video: Een synodaal gesprek ervaren (fragmenten livestream persontmoeting, na synodegesprek oktober 2023)

Foto’s: katholiekleven.nl.

‘Wanneer onze God zich openbaart, begint de vrijheid.’ Met deze woorden opent paus Franciscus zijn boodschap voor de Veertigdagentijd, die op Aswoensdag, 14 februari begint. De paus maakt een vergelijking met het volk Israël, dat in het Bijbelboek Exodus door God als volgt wordt toegesproken: “Ik ben de HEER uw God, die u heb weggeleid uit Egypte, het slavenhuis” (Ex. 20, 2).

Het volk ontvangt vervolgens op hun tocht door de woestijn tien woorden als een weg naar vrijheid. ‘Wij noemen ze “geboden” en benadrukken daarmee de kracht van de liefde waarmee God zijn volk opvoedt. Het is immers een krachtige oproep, die tot de vrijheid. Deze blijft niet beperkt tot een enkele gebeurtenis, omdat zij rijpt onderweg’, schrijft paus Franciscus.

Zien en luisteren
Voor de paus is het wegtrekken uit de slavernij naar de vrijheid niet abstract maar concreet en hij noemt een eerste stap die gelovigen moeten zetten om ook hun weg door de Veertigdagentijd concreet te laten zijn. Die stap is de werkelijkheid willen zien, zoals ook God zich openbaart als een God die ziet en vooral luistert.

Paus Franciscus citeert de woorden van God: ‘“Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten om zijn onderdrukkers gehoord; ja, Ik ken zijn lijden. Ik daal af om mijn volk te bevrijden uit de macht van Egypte, om het weg te leiden uit dit land naar een land dat goed en ruim is, een land van melk en honing” (Ex. 3, 7-8). Ook vandaag de dag bereikt de kreet van zoveel onderdrukte broeders en zusters de hemel. Laten wij ons afvragen: bereikt die kreet ook ons? Schokt die ons? Ontroert die ons?’ zegt de paus.

Handelen is ook stilstaan
De paus noemt de Veertigdagentijd een tijd om te handelen, en in de Veertigdagentijd is handelen ook stilstaan. ‘Stilstaan in gebed om het Woord van God te ontvangen en stilstaan zoals de Samaritaan, in tegenwoordigheid van de gewonde broeder. De liefde voor God en de naaste is één enkele liefde. Geen andere goden hebben is stilstaan bij de tegenwoordigheid van God, bij de naaste. Daarom zijn gebed, aalmoes en vasten geen drie onafhankelijke oefeningen, maar één beweging van zich openstellen, van zelfontlediging: weg met de afgoden die ons bezwaren, weg met de gehechtheden die ons gevangen houden.’

Door te vertragen en halt te houden, de contemplatieve dimensie van het leven, in de Veertigdagentijd te herontdekken, wordt nieuwe energie gemobiliseerd. ‘In tegenwoordigheid van God worden wij zusters en broeders, ervaren wij de ander met een nieuwe intensiteit: in plaats van bedreigingen en vijanden vinden wij reisgenoten. Dit is de droom van God, het beloofde land waarnaar wij op weg zijn, wanneer wij uit de slavernij wegtrekken, aldus paus Franciscus.

Lees hier de boodschap van paus Franciscus voor de Veertigdagentijd 2024.

Kijk op vier.nu/feestdagen/Pasen voor meer inspiratie in voorbereiding op Pasen.

Foto bloem in de woestijn: Pixabay.

Op zaterdag 9 maart 2024 organiseert Kansfonds in samenwerking met Actioma, Huis van Dominicus en KRO-NCRV voor de zesde keer de Inspiratiedag voor mensen die zich vanuit diaconale overwegingen inzetten voor hun medemens. Het thema van deze dag is: ‘Ik ben omdat wij zijn’. Eén van de sprekers is Mgr. Gerard de Korte, referent voor Kerk en Samenleving.

Tijdens het gezamenlijke ochtendprogramma zijn er lezingen van diocesane medewerker Corine van der Loos (bisdom Haarlem/Amsterdam), katholiek theoloog Erik Borgman en bisschop De Korte. Ook worden de drie genomineerden voor de Kans Inspiratieprijs 2024 gepresenteerd.

Na een lunch zijn er workshops over onder meer hoop in de kerk, geestelijke zorg voor gevangen en zingeving onder studenten. Na de uitreiking van de Kans Inspiratieprijs wordt de dag afgesloten met een korte viering. Daarna is er nog gelegenheid om na te praten bij een hapje en een drankje.

• Plaats: Mediagebouw KRO-NCRV,  ‘s-Gravelandseweg 80, Hilversum
• Datum en tijd: zaterdag 9 maart, 10.00 – 16.00 uur
• Kijk voor meer informatie over de organiserende organisaties op hun websites: Kansfonds in samenwerking met Actioma, Huis van Dominicus en KRO-NCRV .
• Meer info en aanmelding kan (tot 26 februari) via deze link

Woensdag 20 februari is het weer tijd voor het Synode Café. Om 16:00 ontvangen Daan Savert en Nadia Kroon in theatercafé De Leeuw in Arnhem wederom diverse gasten en spreken met hen over het synodale proces.

• Anton de Wit (hoofdredacteur Katholiek Nieuwsblad) praat ons bij over het synodale proces.
• Bisschop Gerard de Korte van het bisdom van ‘s-Hertogenbosch vertelt over de ontwikkelingen in parochies en kerkelijk Nederland.
• Hoogleraar Monique van Dijk-Groeneboer duidt wat er wereldwijd in gang komt door het synodale proces.
• Monique de Witte- van den Haak spreekt over het initiatief van het Netwerk Katholieke Vrouwen om de positie van de vrouw in het gesprek op gang te brengen.

De uitzending is live te volgen of later terug te zien op het Youtubekanaal van Luisterend op weg

Lees ook:
Vervolgtraject bisschoppensynode ‘Voor een Synodale Kerk’ in gang gezet

Alle gelovigen opgeroepen om na te denken over synodale kerk. Praat mee op 2 maart.

Bij de ontwikkelingsorganisatie Vastenactie zien ze dagelijks hoe de drang naar groei en ontwikkeling ten koste gaat van de meest kwetsbare mensen én van natuur en milieu. Dat raakt diep. Zij voelen zich daarin gesteund door paus Franciscus en zijn dringende oproepen tot actie. Wat we nodig hebben is een nieuw verbond tussen ons en de wereld waarin we leven!

Op 14 maart, van 15 uur tot 17 uur, organiseert Vastenactie in samenwerking met de bisdommen Breda en ’s-Hertogenbosch een webinar om samen na te denken hoe dit nieuwe verbond concreet gestalte te geven. Het webinar wordt gesteund door de Laudato-Si Alliantie Nederland en het VKMO.

Programma
Mgr. De Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch, zal de opening verzorgen. Walter Barraza, leider van het inheemse volk Tonokoté in Argentinië, deelt met ons wat de gevolgen zijn van klimaatveranderingen en grootschalige economische ontwikkeling voor zijn volk en voor de grond van hun voorouders.

Veel mensen denken na over nieuwe economische modellen, waarbij eindeloze groei niet per se het ultieme doel is, maar waarbij rekening wordt gehouden met de draagkracht van de aarde en het welzijn van alle mensen. Theoloog Erik Borgman zal dit nieuwe verbond tussen mens en wereld in een theologisch perspectief plaatsen. Journalist Hella van der Wijst deelt met ons inspiratie uit haar tv-gesprekken met bijzondere mensen in binnen- en buitenland over natuur, duurzaamheid en de rol van de mens daarin. En welke actie onderneemt Hella in haar eigen dagelijkse leven?

We hebben veel ruimte voor vragen en uitwisseling ingebouwd in het programma. We sluiten af met een kort bezinningsmoment.

Meer weten en aanmelden
Luister en praat mee! Reserveer 14 maart alvast in uw agenda. Aanmelden? Kijk op www.vastenactie.nl/webinarnieuwverbond

Praktisch
Datum: 14 maart 2024
Tijd: 15.00 uur tot 17.00 uur
Deelname: gratis
Vorm: online webinar via Zoom

In zijn boodschap voor de Wereldziekendag, zondag 11 februari, neemt paus Franciscus een tekst uit het Bijbelboek Genesis als uitgangspunt: “Het is niet goed dat de mens alleen blijft” (Gen 2,18). De paus zegt dat de mens geschapen is voor relaties, vriendschap en wederzijdse liefde. ‘We zijn geschapen om samen te zijn, niet alleen.’ Juist daarom zijn verlatenheid en eenzaamheid beangstigend, al helemaal in tijden van kwetsbaarheid door ziekte.

Paus Franciscus noemt in deze context als voorbeeld degenen ‘die vreselijk eenzaam waren tijdens de Covid-19 pandemie: patiënten die geen bezoek konden ontvangen, maar ook verpleegkundigen, artsen en ondersteunend personeel, allemaal overwerkt en opgesloten in isolatieafdelingen. En laten we natuurlijk niet degenen vergeten die het uur van de dood alleen moesten trotseren, verzorgd door gezondheidspersoneel maar ver van hun familie.’

Ook noemt hij de benarde toestand en eenzaamheid van diegenen die door oorlog en de tragische gevolgen daarvan zonder steun en hulp zitten. De paus noemt oorlog de meest verschrikkelijke sociale ziekte waarvoor de meest kwetsbare mensen de hoogste prijs betalen. Tegelijkertijd benadrukt de paus dat, ‘zelfs in landen die vrede kennen en over meer middelen beschikken, de tijd van ouderdom en ziekte vaak in eenzaamheid wordt doorgebracht en soms zelfs in verlatenheid.’

Cultuur van individualisme
Een oorzaak daarvan noemt paus Franciscus de cultuur van het individualisme, die prestaties ten koste van alles ophemelt en de mythe van efficiëntie cultiveert, en onverschillig en zelfs meedogenloos wordt wanneer mensen niet langer de kracht hebben om bij te blijven. Het wordt, schrijft de paus, dan ‘een cultuur van weggooien, waarin “mensen niet langer worden gezien als een primaire waarde die moet worden gerespecteerd en beschermd, vooral als ze arm of gehandicapt zijn, als ze ‘nog niet nodig’ zijn – zoals ongeborenen – of ‘niet langer nodig’ – zoals ouderen” (Fratelli tutti, 18).’

Christenen zijn in het bijzonder geroepen om in deze tijd de barmhartige blik van Jezus aan te nemen, zegt de paus. ‘Laten we zorgen voor hen die lijden en alleen zijn, misschien gemarginaliseerd en afgedankt. Met wederzijdse liefde, die Christus de Heer ons geeft in gebed, vooral in de Eucharistie, helen we de wonden van eenzaamheid en isolement. En zo werken we samen om de cultuur van individualisme, onverschilligheid en afwijzing tegen te gaan en de cultuur van tederheid en mededogen te laten groeien’, aldus paus Franciscus.

Lees de complete boodschap van Paus Franciscus voor Wereldziekendag. WERKVERTALING.

Foto: Pixaby.

De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft een speciale werkgroep, genaamd Landelijke Werkgroep Synodaliteit, gevraagd om te werken aan een vervolg in de Nederlandse kerkprovincie van het door paus Franciscus geïnitieerde synodaal proces ‘Voor een Synodale Kerk: communio, participatio, missio’. Deze werkgroep heeft als opdracht om gespreksthema’s uit te werken waarmee men onder meer in de parochies vanaf medio februari 2024 aan de slag kan.

Dit heeft de Nederlandse bisschoppenconferentie besloten nadat mgr. Hoogenboom in de plenaire vergadering van november uitgebreid verslag had gedaan over zijn deelname aan de Bisschoppensynode in oktober 2023.

Het secretariaat van de Bisschoppensynode in Rome publiceerde op 12 december een stappenplan op weg naar de tweede zitting van de bisschoppensynode over synodaliteit die in oktober 2024 wordt gehouden. De bisschoppenconferenties wereldwijd wordt gevraagd om in mei 2024 aan het synodesecretariaat te rapporteren over de vruchten van het synodaal proces in de plaatselijke kerken. Alle verslagen samen vormen input voor het werkdocument van de bisschoppenvergadering in oktober 2024 te Rome.

De Nederlandse werkgroep neemt ook deze richtlijn mee in de verdere voorbereiding. Ze heeft verder als opdracht een samenvatting van het synthesedocument van de bisschoppensynode aan te reiken zoals die in oktober 2023 is gehouden. Het synthesedocument is voor dat doel ook zo snel mogelijk in het Nederlands vertaald. Deze Nederlandse vertaling is onder meer aan het secretariaat in Rome gezonden en inmiddels te vinden op de website van het synodesecretariaat. Verder is de vraag aan de werkgroep om materiaal te verzorgen ten behoeve van bijeenkomsten om op een goede manier met elkaar het gesprek in dialoog te kunnen voeren.

De landelijke werkgroep streeft ernaar om in februari parochies, religieuze ordes en congregaties en andere organisaties en instellingen die gesprekken organiseren, nader te informeren en uit te nodigen tot gesprek in dialoog.

De Landelijke Werkgroep Synodaliteit is zo breed en synodaal mogelijk samengesteld en bestaat uit de volgende personen:

Namens de Bisschoppenconferentie:

• J. van den Hende
• Th. Hoogenboom

Namens de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen (KNR):

• abdis P. Fourmentin ocso van de Abdij O.L.Vr. van Koningsoord

Overige werkgroepleden:

• dr. K Schelkens, Tilburg School of Catholic Theology
• pater dr. R Steenvoorde OP
• L van Oordt
• K. Bornhijm OP, van project Luisterend op Weg
• rector dr. L. Hendriks, Grootseminarie Rolduc

Kijk hier voor de richtlijn op synod.va.

Download hier de Nederlandse vertaling van het synthesedocument van de bisschoppensynode van oktober 2023.

“Wij geloven dat de schatten die God de kerk in de afgelopen 500 jaar heeft gegeven thuishoren in de kerk die verbonden is met de oorsprong, de kerk van de apostelen, waarvan Christus de hoeksteen is.” Zo spreekt een groep protestantse en katholieke theologen zich op 24 januari 2024 uit, tijdens de Gebedsweek voor de Eenheid van de Christenen. Zij hebben zich verenigd in het Platform Rome-Reformatie en pleiten hoopvol voor een hereniging van protestantse kerken en de Rooms-katholieke kerk, als gevolg van een gezamenlijke bekering naar Christus.

Met het platform en de verklaring willen zij een nieuwe impuls geven aan de oecumene en het visioen van een verzoende kerk levend houden. In de toenadering tussen kerken is in de afgelopen honderd jaar veel bereikt, maar de hereniging van protestanten en katholieken, die na het Tweede Vaticaans Concilie voor velen binnen handbereik leek, is nog uitgebleven. De theologen van het platform willen dat perspectief niet uit het oog verliezen en streven ernaar met hoop, creativiteit en moed te zoeken naar concrete mogelijkheden.

De verklaring werd door negentien theologen uit de Rooms-Katholieke en verschillende protestantse tradities ondertekend, allen op persoonlijke titel. Het kernteam van het platform bestaat uit Eric Bouter, Arjan Plaisier (voorzitter), Marcel Sarot, Diederik Wienen en Fokke Wouda (de laatste drie zijn ook actief betrokken bij de Katholieke Vereniging voor Oecumene). Zij nodigen ertoe uit om het gesprek over concrete vormen van eenheid te voeren. De verklaring is daarbij zeker geen eindpunt, maar wil een uitgangspunt zijn voor die dialoog. Naast het verwoorden van de mogelijkheid en noodzaak voor zichtbare eenheid stelt de tekst daarom ook veel vragen, die nog onbeantwoord zijn.

De verklaring is te vinden op www.platform-romereformatie.nl. Sympathisanten kunnen hun naam op deze website toevoegen.

Bericht: Katholieke Vereniging voor Oecumene.

Foto: Katholieke Vereniging voor Oecumene. Katholieke, protestantse en orthodoxe kerkleiders zegenen de aanwezigen bij Together: Gathering of Gods People op 30 september 2023.

In menig parochie staat de voorbereiding van kinderen op hun eerste Communie en Vormsel hoog op de agenda. Er zijn ook een aantal geloofsgemeenschappen waar volwassenen worden voorbereid op hun opname in de R.K.-Kerk in het zogenaamde catechumenaat-traject. Tegelijk zijn er volwassenen die op latere leeftijd alsnog het H. Vormsel wensen te ontvangen. Voor zowel het catechumenaat als het vormsel voor volwassenen zijn er naast de bijeenkomsten in de parochie ook plechtigheden op diocesaan niveau.

In de veertigdagentijd is vanouds de Plechtigheid van de Uitverkiezing verricht door de bisschop in de kathedraal. Deze plechtigheid is bestemd voor geloofsleerlingen die zich voorbereiden op hun doopsel met Pasen. Zondag 18 februari 2024 om 10.00 uur in de Sint-Janskathedraal te ’s-Hertogenbosch.

Een kandidaat kan zich aanmelden voor deze plechtigheid middels het formulier aanvraag tot opname in de R.K.-Kerk’.

De bisschop zal tijdens de eucharistieviering op het Hoogfeest van Pinksteren het Heilig Vormsel toe dienen aan volwassenen. Uitgenodigd voor deze plechtigheid zijn R.-K.-gedoopte volwassenen die hun initiatie in de R.-K- Kerk willen voltooien alsook (niet R.-K) gedoopte volwassenen die opgenomen willen worden in de volledige gemeenschap met de R.-K. Kerk. Zondag 19 mei 2024 om 10.00 uur in de kathedrale basiliek van Sint-Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch.

Een R.K.-kandidaat kan zich aanmelden voor deze plechtigheid middels het formulier aanvraag tot ontvangen van het Vormsel’.
Een niet R.K.-gedoopte kandidaat kan het formulier ‘aanvraag tot opname in de volledige gemeenschap met R.K.-Kerk’.

Aanmeldingsformulieren sturen aan: Bisdom van ’s-Hertogenbosch, t.a.v. secretariaat, postbus 1070, 5200 BC ’s-Hertogenbosch. Voor vragen over de liturgie kunt u contact opnemen met de heer F. van Genugten.

foto: Ramon Mangold

Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. De jaarlijkse gebedsweek vindt plaats van 21 tot en met 28 januari 2024.

Het materiaal voor deze Week van gebed voor eenheid is afkomstig van christenen uit Burkina Faso. Broeders en zusters van het katholieke aartsbisdom Ouagadougou, van protestantse kerken en oecumenische organisaties werkten samen om christenen wereldwijd te helpen een week lang in eenheid te bidden. In Nederland zorgen MissieNederland, de Raad van Kerken in Nederland en Samen Kerk in Nederland (SKIN) voor de vertaling en uitgave van het materiaal.

Heb God lief… en je naaste als jezelf
De werkgroep uit Burkina Faso koos het thema ‘Heb God lief… en je naaste als jezelf’ naar aanleiding van de gelijkenis over de barmhartige Samaritaan. Jezus laat daarin zien wat het betekent om je naaste lief te hebben. De volledige tekst voor de Week van gebed voor eenheid 2024 is terug te vinden in de Bijbel: Lucas 10 vers 25-37.

Over de Week van gebed voor eenheid van christenen
De gebedsweek voor eenheid kent een lange gebedstraditie die ruim 175 jaar geleden al begon. Wereldwijd bidden miljoenen christenen om eenheid. Tegelijk tonen ze hun verantwoordelijkheid voor anderen door de problemen van de samenleving in de voorbeden een plek te geven. Naar schatting doen in Nederland 200.000 mensen mee met het initiatief.

‘s-Hertogenbosch: Viering en lezing op maandagavond 22 januari 2024
Op zoek naar een verhaal dat ons verbindt
Aan de hand van het verhaal van de barmhartige Samaritaan staat de Week van gebed voor eenheid van christenen 2024 in het teken van het grote gebod dat Jezus geeft: Heb God lief… en je naaste als jezelf. Zoals elk jaar organiseren de Rooms-katholieke en Protestantse kerken in deze week een gebedsviering en een inhoudelijk programma.

19.00 uur: Oecumenische vesper (avondgebed) in de Bossche Sint-Janskathedraal.
20.00 uur: Lezing in de Grote Kerk, Kerkstraat 20. De lezing is gratis toegankelijk.

De lezing wordt verzorgd door Joost Röselaers en Esther van Fenema, die samen het boek schreven “De leegte voorbij; Op zoek naar een verhaal dat ons bindt”.

Meezingen
Tijdens de vesperviering zingt een projectkoor o.l.v. Jamie de Goei. Er is één repetitie voorafgaand aan de vesper van 18.00-18.45 uur in de Sint-Jan. Wilt u meezingen? Geef u dan op bij Erica Scheenstra.

Kijk voor verdere informatie ook op de website Week van Gebed.

De verklaring van het Dicasterie voor de Geloofsleer Fiducia supplicans van 18 december jongstleden, heeft het belang van begeleiding in de Kerk benadrukt van personen die in een homoseksuele relatie leven en van gescheiden personen die opnieuw een getrouwd leven leiden. Omdat onze Kerk een verwelkomende Kerk is, onderstrepen de Nederlandse bisschoppen, met paus Franciscus, het pastorale belang van nabijheid en begeleiding.

De bisschoppenconferentie stelt vast dat het Dicasterie voor de Geloofsleer in zijn verklaring Fiducia supplicans overeenkomstig de Heilige Schrift en de Traditie van de Kerk vasthoudt dat een huwelijk alleen mogelijk is tussen man en vrouw en onontbindbaar is en dat irreguliere verhoudingen van welke aard ook op intrinsieke morele bezwaren stuiten.

De Nederlandse bisschoppen wensen niemand de steun en kracht van God te onthouden. Het is mogelijk een gebed uit te spreken over afzonderlijke gelovigen die in een irreguliere verhouding leven. Wat men in het gebed vraagt en op welke wijze men bidt, zijn daarbij van belang. Bij iemand die in een irreguliere of homoseksuele relatie leeft, kan de gewijde ambtsdrager buiten het kader van een huwelijksviering of een gebedsviering een eenvoudig gebed uitspreken. In dit gebed kan God onder aanroeping van zijn Geest om kracht en bijstand worden gevraagd, opdat hij/zij Gods wil met zijn/haar leven verstaat en verder kan groeien.

Daarmee wordt in de gekozen bewoordingen duidelijk dat het niet om een inzegening of bevestiging van een irreguliere relatie gaat en wordt tevens verwarring vermeden met een huwelijk dat volgens de Katholieke Kerk alleen tussen een man en vrouw gesloten kan worden.

Op deze wijze kan het gebed de kracht geven om tot God te naderen en te leven in overeenstemming met zijn bedoelingen met de schepping van man en vrouw en van het huwelijk.

Download the English translation of this article: Dutch bishops regarding to Fiducia supplicans

• Lees hier de Engelse vertaling van Fiducia supplicans. (Gepubliceerd 18 december 2023)
• Lees hier een toelichting op Fiducia supplicans. (Gepubliceerd op 4 januari 2024)

Vanwege haar vijftigjarige jubileum reikte Actie Kerkbalans op woensdag 10 januari erepenningen uit aan vrijwilligers die zich inzetten om geld in te zamelen voor de kerk. Tijdens een persconferentie in Utrecht en een tour langs verschillende lokale kerken in Nederland, werden ruim twintig door hun eigen kerk voorgedragen vrijwilligers verrast met dit eerbetoon. Tijdens lokale startmomenten van Actie Kerkbalans deze en volgende week ontvangen nog ruim 550 vrijwilligers in heel het land de speciale erepenning.

Actie Kerkbalans, de grootste fondsenwervende actie van Nederland, bestaat dit jaar vijftig jaar. En al vijftig jaar lang geldt: zonder vrijwilligers geen Actie Kerkbalans, geen kerkbijdragen die het bestaan van de kerk mogelijk maken.  Daarom zet Actie Kerkbalans tijdens dit jubileumjaar vooral vrijwilligers in het zonnetje.

Drie bijzondere kerkelijke vrijwilligers
Dat gebeurde op woensdag 10 januari tijdens het landelijke persmoment van Actie Kerkbalans in de Mattheüskerk in Utrecht. Drie erepenningen werden uitgereikt aan de heer Sosef, de heer Belder en mevrouw Schenk; bijzondere kerkelijke vrijwilligers die zich jarenlang onvermoeibaar sterk maken voor de kerk door zich regionaal én landelijk in te zetten voor Actie Kerkbalans. Meneer Ad Sosef: “Wat een mooie blijk van waardering is dit. Maar ik doe het graag hoor, het is mijn missiewerk. Bisdom Rotterdam kent zoveel parochies, ik ken ze allemaal! In deze periode ben ik geen avond thuis. Maar het is zo mooi om hieraan te werken. Ik zeg ook tegen iedereen: dat wat je nu doet, doe je echt voor de kerk van morgen en de volgende generaties. Prachtig!”

Vrijwilligers in het land

In heel het land zijn meer dan 550 vrijwilligers door hun eigen parochie of gemeente voorgedragen voor een erepenning als waardering voor hun inzet. Na afloop van de persconferentie bracht het campagneteam van Actie Kerkbalans een bezoek aan drie kerken, waar zij 22 van deze vrijwilligers hun erepenning overhandigden. Zo werd Ton Hoegee verrast, die al 50 jaar vrijwilliger is van de kerk in Leerdam (PKN). En in de Onze Lieve Vrouwe Parochie in Boxmeer kreeg de heer Dijkstra de erepenning omgehangen door zijn bisschop Gerard de Korte, omdat hij al tientallen jaren de vrijwilligers voor Actie Kerkbalans aanstuurt en de giften registreert. In de Protestantse Gemeente Nieuwland in Westmaas ontvingen ruim twintig vrijwilligers een erepenning omdat zij zich vele jaren – sommigen al bijna veertig jaar – inzetten om Actie Kerkbalans te realiseren.

Omzien naar elkaar
Tijdens het persmoment ging hoogleraar J.L.W.M. Meijs in op de bijzondere inzet van vrijwilligers voor de kerk. Hij vertaalde het aantal kerkvrijwilligers naar onbetaalde 28.000 fte’s en vertelde hoe het type vrijwilliger door de jaren heen is veranderd. Andere tijden vragen ook om een andere organisatie ten opzichte van 20 jaar geleden.

Ook dominee T. Verhoeven (classispredikant Utrecht) en bisschop J. van den Hende (voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie en bisschop van Rotterdam) stonden stil bij de rol van vrijwilligers, die niet alleen financieel maar ook praktisch verantwoordelijkheid nemen voor het functioneren en voortbestaan van kerken. Ds. Verhoeven sprak over de kerk als familie en de omvang van het vrijwilligersnetwerk. “Je wordt geroepen, je mag dienen. Hier in Utrecht zijn er zo’n 50 lopers voor Actie Kerkbalans per wijk. Een solidaire club mensen die graag hun tijd hieraan besteden.”

Mgr. dr. J.H.J. van de Hende blikte terug op zijn kindertijd met de herinnering aan de geur van stapels nieuw drukwerk in de gang van het ouderlijk huis als Actie Kerkbalans weer aanstaande was, vijftig jaar geleden. Hij sprak over de kerk als netwerk en over de persoonlijke inzet van zoveel vrijwilligers: “Eigenlijk raak je nooit uitgepraat over vrijwilligerswerk. Het gaat steeds om de capaciteiten, talenten en gaven van zoveel mensen van verschillende generaties. Kerkbalans is niet denkbaar zonder die mentaliteit. Deze actie kan gezien worden als start en als voortzetting van het kerkelijk leven.”

Geef vandaag voor de kerk van morgen
De persconferentie van woensdag 10 januari markeert de start van Actie Kerkbalans 2024. Van 13 tot 27 januari vragen kerken met deze actie hun leden om een financiële bijdrage voor de lokale kerk, met als slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’. Deelnemende kerken aan Actie Kerkbalans zijn de Rooms-Katholieke Kerk, de Protestantse Kerk, de Oudkatholieke Kerk en de Evangelische Broedergemeente; met Actie Kerkbalans vragen zij leden gezamenlijk om een financiële bijdrage voor de eigen lokale kerk.

Kijk hier de livestream van de persconferentie terug

Katholiekleven.nl, het videokanaal van de Rooms-Katholieke Kerk, publiceert een video over de landelijke start van Actie Kerkbalans die op 10 januari plaatsvond in Utrecht met tevens beelden van de uitreiking van de erepenning aan de heer Dijkstra door bisschop De Korte in Boxmeer.

Foto: Frans van der Heijden

Op 25 december 2023 is te St. Anthonis overleden de zeereerwaarde heer Laurens Cornelis Adrianus (Frans) van Spreeuwel, emeritus pastoor-deken te St. Anthonis.

De zeereerwaarde heer Van Spreeuwel is geboren in Tilburg op 26 januari 1944 en tot priester gewijd op 22 maart 1975.

Na diverse benoemingen als pastoraal werker in Tilburg en Eindhoven was hij als kapelaan werkzaam in Eindhoven, Woensel Zuid en H. Petrus (1975-1977), als pastor in het Maria Ziekenhuis Tilburg (1977-1985), als pastoor in de parochie H. Cecilia te Berkel-Enschot (1986-1992), ziekenhuispastor in Franciscusziekenhuis te Roosendaal (1992-2000), pastoor in de parochie H. Antonius Abt (2000-2004), pastorale Eenheid De Driestroom (St. Anthonis, Ledeacker en Oploo; 2004-2009) en waarvan tevens als deken van het dekenaat Boxmeer (2001-2004). Per 1 januari 2009 is hem eervol ontslag verleend vanwege zijn emeritaat.

Moge hij rusten in vrede!

Gebedsdienst bij de uitvaart: zaterdag 30 december om 14.00 uur in de kerk van H. Antonius Abt te Sint Anthonis, waarna crematie in familiekring.

Bisschop De Korte viert Kerstmis in de Bossche Sint-Janskathedraal. Zie hieronder het schema van de vieringen met Kerstmis in de Sint-Jan. U bent van harte uitgenodigd!

N.B.: Alle vieringen zijn vrij toegankelijk (zonder kaarten en zonder reserveringen)

Kerststal van de Sint-Jan in Den Bosch

‘Komt laat ons Hem aanbidden’

Op zaterdag 9 december is de kerststal feestelijk geopend door de ambassadeur van Italië en de minister-provinciaal van de Minderbroeders Franciscanen.

Van zondag 10 december t/m zondag 14 januari bent u van harte welkom de grote kerststal in de Bossche Sint-Janskathedraal te bezoeken.

Kijk voor meer informatie (o.a. de openingstijden en entree-kosten) op de speciale website: www.kerststal-sint-jan.nl

Kerstmis 2023

Broeders en zusters,

Binnenkort vieren wij het Kerstfeest; het geboortefeest van onze Heer. Een van de mooiste titels die Christus draagt is Vredevorst.

Maar in onze dagen verbinden velen geloof primair met geweld. Al bijna twee jaar woedt er oorlog tussen Rusland en de Oekraïne. Twee landen met sterke oosters-orthodoxe wortels voeren een bloedige strijd. Verwoesting, dood en verderf zijn het resultaat. Twee landen met een lange christelijke traditie verduisteren het vredesevangelie van Christus.

Begin oktober trokken Palestijnse extremisten Israël binnen. Willekeurig werden honderden mensen uit blinde haat gedood. Zelfs baby’s en kinderen werden niet gespaard. En de regering van Israël reageert met veel tegengeweld. Verdriet bij joodse mensen maar evenzeer bij islamitische en christelijke Palestijnen. Het is pijnlijk te moeten constateren dat joden, christenen en moslims een geschiedenis vol geweld kennen.

Regelmatig stellen seculiere mensen een spannende maar ook pijnlijke vraag: ‘Zou het niet beter zijn als alle religies zouden verdwijnen?’ Zonder godsdiensten zouden wij, zo redeneren zij, van veel geweld worden verlost want de claim van een goddelijke waarheid zou heel gemakkelijk kunnen leiden tot gewelddadig gedrag. Nu valt er op deze stelling natuurlijk veel af te dingen. Met name in de vorige eeuw hebben seculiere ideologieën een stroom van ellende veroorzaakt.

Onze eigen heilige Titus Brandsma doorzag al vroeg het anti-evangelie van het nazisme. Miljoenen mensen werden het slachtoffer van de terreur van de nationaal socialisten. Maar ik noem ook de vele doden in de communistische Goelag Archipel van Stalin. Op fabrieksmatige wijze werden zij omgebracht. Ook de moordpartijen in Cambodja en het China van Mao kan ik memoreren. Al deze seculiere regimes kenden een dodelijke onverdraagzaamheid met betrekking tot andersdenkenden.

Ook vandaag bestaat er naast religieus geweld politiek-ideologische terreur. Toch is het goed om als gelovige de handschoen op te pakken. Hoe gewelddadig zijn de bronnen van ons christelijk geloof? Hoe gewelddadig is de Heilige Schrift?

Bijbels dossier rond geweld
Enkele jaren geleden publiceerde de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst zijn Bloedboek. Het vormt een aanklacht tegen het massieve geweld in het Oude Testament. Natuurlijk is de Heilige Schrift voor gelovigen een bron van goddelijke openbaring maar evenzeer vormen de boeken van de Bijbel een spiegel van het leven van mensen. Kain als broedermoordenaar van Abel toont de menselijke conditie. Tot op vandaag worden Abels door Kaïns vermoord.

In de Schrift vinden wij minstens drie modellen rond geweld. Het meest brute model is het niet geproportioneerde geweld. Lamech dreigt met het doden van een kind als hij een schram oploopt. De notie van het oog om oog wil deze vorm van geweld indammen. Als mij een oog of tand ontnomen wordt, mag ik niet meer dan een oog of tand terugeisen.

In het onderwijs van Jezus wordt dit geproportioneerde geweld doorbroken door na een klap op de ene wang ook de andere wang toe te keren. Christus lijkt het geweld te willen stoppen door de geweldpleger te beschamen en zo tot bezinning te brengen.

Spannend in de Schrift zijn ook de verhalen over geweld in naam van God. Ik denk aan de binding van Isaak maar ook de verhalen over de verdrijving van de aanwezige volken bij de intocht van de Israëlieten in het land van belofte.

Voor moderne lezers blijven deze verhalen aanstootgevend. Tegelijk moeten wij natuurlijk nooit ahistorisch lezen en al helemaal niet losse verzen volkomen uit hun verband citeren.

Openbaring en interpretatie
Bij het lezen van geweldteksten kunnen wij er niet omheen ons te bezinnen op onze visie op openbaring. Zijn alle heilige teksten uit de Schrift goddelijk geïnspireerd?

Mensen die een mechanische inspiratieleer hanteren, zullen deze visie waarschijnlijk ondersteunen. Maar zo lezen katholieken de Schrift niet of in ieder geval niet meer. Wij beseffen dat teksten uit de Schrift ook menselijk en tijdgebonden zijn. De Bijbel kunnen wij lezen als een menselijk getuigenis over Gods spreken en handelen. Een en ander impliceert het grote belang van goede exegese en hermeneutiek. Teksten worden altijd door mensen geïnterpreteerd. En het zijn dus mensen die teksten uit heilige boeken gevaarlijk kunnen maken.

Anders gezegd: Religieuze teksten veroorzaken geen geweld maar mensen die deze teksten lezen.

Christus als sleutel
Vanuit de overtuiging dat Christus het hoogtepunt van Gods openbarend spreken is, vormt Hij voor mij ook de sleutel om heel de Bijbel te lezen. Jezus sterft geweldloos aan het kruis. Er is geen leger dat Hem verdedigt. En op het kruis bidt Hij voor zijn vijanden die Hem vernederen en doden. De stervende Christus geeft een indrukwekkend getuigenis van vergeving en vijandsliefde: ‘Vader, vergeef hen want zij weten niet wat ze doen.’

Later vinden wij bij Stefanus, de eerste christelijke martelaar, een echo van deze levenshouding. Jezus neemt geen leven van anderen maar geeft zijn eigen leven tot onze verzoening. Christus is het onschuldige lam dat zonder geweld de zonden van de wereld wegdraagt.

Christelijke traditie
In de eerste eeuwen had de christelijke gemeenschap geen macht. Christenen werden regelmatig slachtoffer van vervolgingen. De omslag kwam met de bekering van keizer Constantijn aan het begin van de vierde eeuw. Aan het einde van die eeuw wordt het christendom staatsgodsdienst. Er kwam ook een verandering in het denken over oorlog en vrede. Al jaren geleden sprak prof. Heering in dat kader over de zondeval van het christendom.

Het geweld van de christelijke heersers bracht de kerkvaders, de theologen uit de Vroege Kerk, in grote verlegenheid. Kerkvaders als Ambrosius en Augustinus formuleerden de leer van de rechtvaardige oorlog. Niet om oorlog te rechtvaardigen maar juist om oorlog in te dammen. Oorlogshandelingen moesten aan scherpe voorwaarden voldoen. Zo is alleen een defensieve oorlog verdedigbaar er moet een scherp onderscheid worden gemaakt tussen soldaten en burgers. De voedselbronnen van de tegenstander mogen niet worden vernietigd.

Helaas zijn er in het boek van de kerkgeschiedenis genoeg donkere bladzijden te vinden. Ik noem de kruistochten waarbij de ridders meenden Gods wil te doen. Ik noem ook het geweld tegen joden. Wij vinden dat al terug in de vroege Kerk met teksten vol haat bij kerkvaders. Maar ook later bij de Spaanse koningen, een reformator als Maarten Luther en de pogroms in Oost Europa. Na de Reformatie hebben katholieken en protestanten elkaar genegeerd, gehaat en helaas ook gedood. Priesters en predikanten hebben wapens gezegend tot in de vorige eeuw.

Omslag binnen het christendom
Maar in de laatste eeuw zien wij gelukkig een omslag. Christenen hebben zich meer en meer bekeerd. Er kwam ruimte voor zelfkritiek en binnen de kerken zien wij, in kracht van Gods Geest, een zelfreinigend vermogen. De verschrikkingen van de Eerste en Tweede Wereldoorlog hebben daar zeker toe bijgedragen.

Heel belangrijk is natuurlijk ook het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965). Ik noem heel speciaal de Verklaring over de godsdienstvrijheid uit 1965, Dignitatis Humanae. Een omslag in het denken komt hier in beeld. Wij zien een verschuiving van het recht van de waarheid naar de waardigheid van de mens. Het Concilie grijpt terug op het Bijbelse relationele waarheidsbegrip: Christus is de waarheid. Iedere mens heeft de plicht om deze waarheid te zoeken maar altijd in vrijheid en zonder dwang en geweld. De Kerk heeft geleerd om God niet met onze politieke en economische belangen te verbinden.

Alle serieuze christelijke leiders zullen geweld niet meer goddelijk legitimeren. Op individueel niveau is een christen geroepen om van ieder geweld af te zien. Op macroniveau erkent de Kerk de zwaardmacht van de overheid.

Ook het geweldsmonopolie wordt bij de overheid gelegd. Geweld blijft in een zondige wereld soms een minder kwaad om groter kwaad te vernietigen. Ik denk aan de vernietiging van de Hitlerbarbarij door de geallieerden in 1945. En meer recent de bestrijding van ISIS en Hamas om een einde te maken aan blinde terreur. Maar vanuit het onderwijs van Christus blijft het altijd een falen. Niet voor niets noemt paus Franciscus iedere oorlog een nederlaag.

Slotwoorden
Voor de wereldvrede is een coalitie van gematigden uit allerlei godsdiensten en levensovertuigingen van groot belang. Juist bij spanningen tussen mensen is de deugd van de temperantia de gematigdheid en de zelfbeheersing belangrijk. Mensen zijn bij conflicten geroepen tot overleg en dialoog, niet tot een gewelddadige oplossing. Alle mensen zijn immers schepselen van God. Ieder mens is geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Dat moet een belangrijke notie zijn om geweld tussen mensen direct te stoppen. Wie het schepsel schendt, schendt de Schepper. Mensen moeten andere mensen nooit ontmenselijken of demoniseren.

Broeders en zusters, binnenkort vieren wij het Kerstmis, de geboorte van Jezus. Hij is onze Vredevorst. Wij bidden dat mensen zijn onderwijs over vrede en verzoening steeds beter gaan begrijpen en vanuit de vrede van Christus gaan leven.

Vanuit die hoop wens ik u een zalig en gezegend Kerstmis en Gods zegen voor 2024.

Mgr. dr. Gerard de Korte
Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Van 18 tot en met 22 december organiseert de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) de Week van het Katholiek Onderwijs 2023. In samenwerking met de Vastenactie biedt de NKSR ook dit jaar weer les- en inspiratiemateriaal aan voor de advents- en kerstperiode. Thema is dit keer aansluitend bij de Adventsactie voor 2023: ‘Alle kinderen mogen kind zijn’.

‘Met Kerstmis vieren we de geboorte van Jezus: wij wensen een nieuwe baby alle goeds. Maar niet ieder kind kan genieten van een onbezorgd leven. Daarom besteden wij tijdens de advent extra aandacht aan het belangrijke onderwerp kinderarbeid. Omdat ieder kind recht heeft om kind te zijn’, licht de NKSR toe op zijn website.

De Adventsactie nodigt scholen uit om ook iets te doen voor een ander in de kerstperiode door bijvoorbeeld geld in te zamelen: ‘Dit jaar besteden we extra aandacht aan de kinderen die moeten meehelpen in fabrieken of mijnen om zo wat extra geld te verdienen voor hun families. We steunen onder andere een project in India en een project in Congo die de kinderen helpen naar school te gaan, zodat ze straks betere kansen hebben om werk te vinden.’

Adventskalender
Voor de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs bestaat het lesmateriaal uit een digitale adventskalender voor op het digibord, met aansprekende werkvormen, vragen en liedjes en het Kerstverhaal uit de Bijbel.

Voor de onderbouw van het basisonderwijs is een eigen variant van de digitale Adventskalender beschikbaar, voorzien van een mooi prentenboek over Mees die papa en mama helpt met het zorgen voor baby Puk.

Het lesmateriaal is online kosteloos beschikbaar via de website van de Nederlandse Katholieke Schoolraad en is ook te vinden op de website van de Adventsactie.

Drie deelnemende kerkgenootschappen aan Actie Kerkbalans maken in de eerste week van december 2023 gezamenlijk hun opbrengstcijfers over de afgelopen jaren bekend. Deze blijken in de Rooms-Katholieke Kerk en in de Protestantse Kerk Nederland (PKN) redelijk stabiel over de gemeten jaren. In de Oud-Katholieke Kerk is voor wat betreft de beschikbare gegevens sprake van een daling.

Protestantse Kerk Nederland
In de PKN was de opbrengst over 2020: € 171.252.423 – van in totaal 1.499 gemeenten. Het jaar daarop, in 2021 steeg de opbrengst naar € 171.870.472, bij elkaar gebracht door 1.488 gemeenten. Mogelijk hebben kerkleden meer gegeven in de coronaperiode, toen er ook een extra actie van Kerkbalans is georganiseerd. In 2022 zakt de opbrengst weer iets terug, maar is nog altijd hoger dan de opbrengst in 2020 namelijk € 171.852.800, opgebracht door 1.477 gemeenten. (Bij deze cijfers moet worden opgemerkt dat ze gebaseerd zijn op de uiteindelijke bedragen in de jaarrekeningen van de gemeenten, maar ze kunnen afwijken van wat eerder dat jaar aan vrijwillige bijdrage is toegezegd. De collecteopbrengsten zijn hierin niet meegenomen.)

De PKN krimpt door fuseren van individuele gemeenten tot grotere (streek)gemeentes elk jaar met zo’n 10-15 lokale gemeenten. De opbrengstcijfers zijn echter behoorlijk stabiel. Met minder mensen en gemeenten wordt ruwweg eenzelfde bedrag door kerkleden bij elkaar gebracht om de kerk in stand te houden.

Rooms-Katholieke Kerk
Ook in de R.-K. Kerk vertonen de cijfers deels een stijgend beeld. Vier van de zeven bisdommen leverden de opbrengstcijfers voor Actie Kerkbalans over 2021 en alle bisdommen leverden cijfers over 2022. De cijfers van de bisdommen die voor beide jaren aanleveren, laten een stijging in de opbrengst van met name de collecten zien. De totaalopbrengst van de collecten en bijdragen van Actie Kerkbalans is in 2022 € 48.806.176,51, waarvan ruwweg 10,6 miljoen opbrengst aan collecten.

De stijgende lijn in de R.-K. Kerk komt dus vooral door de opbrengst uit collecten. Ook voor de R.-K. Kerk geldt dat de bijdragen worden opgebracht door minder mensen in een door fusies dalend aantal parochies (641 parochies in 2021). De bijdragen aan Kerkbalans dalen jaarlijks met zo’n 3,9 procent, maar inclusief het collectegeld, is de totaalopbrengst over de gemeten jaren ook hier redelijk stabiel te noemen. Zie ook deze tabel met opbrengstcijfers per bisdom.

Oud-Katholieke Kerk
In de Oud-Katholieke Kerk was de opbrengst van Actie Kerkbalans voor 2021 € 508.537,- en voor 2022 was het € 483.152,-. (Hierbij moet worden opgemerkt dat op moment van publiceren nog niet van alle parochies de cijfers bekend waren).

Op woensdag 4 oktober, de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, verscheen Laudate Deum (Prijs God), een apostolische exhortatie (pauselijke brief) van paus Franciscus. Deze brief die een vervolg is op zijn eerdere encycliek Laudato si’ (Geprezen zijt Gij), uit 2015, is nu in een Nederlandse vertaling beschikbaar. De vertaling is net als die van Laudato si’ door de bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, Mgr. Gerard de Korte, namens de bisschoppenconferentie geautoriseerd.

In de inleiding van Laudate Deum schrijft de paus dat allerlei gebeurtenissen in de wereld tijdens de afgelopen acht jaar rondom klimaat en sociale gerechtigheid, vragen om verheldering en aanvulling van Laudato si’. Hij schrijft dat de situatie nog urgenter is dan acht jaar geleden toen hij met zijn ‘groene’ encycliek kwam, waarin het niet alleen om klimaatverandering gaat maar vooral over de consequenties die dit heeft voor kwetsbare en arme mensen die er wereldwijd door getroffen worden.

In Nederland vraagt Mgr. dr. Gerard de Korte aandacht voor de boodschap die wordt uitgedragen in Laudato si’ en nu wordt uitgebreid in Laudate Deum. Hij zegt na een eerste kennismaking met de nieuwe exhortatie, vooruitblikkend naar de klimaatconferentie in Dubai vanaf 30 november:

‘Wij staan voor de opgave om op mondiaal niveau samen te werken en het algemeen belang en de toekomst van onze kinderen als uitgangspunten te nemen. Internationale afspraken moeten beter worden gecontroleerd. Het ontbreken van sanctiemechanismen toont de zwakheid van de huidige internationale politiek. De paus hoopt dat de komende klimaatconferentie van Dubai een positieve doorbraak kan bewerkstelligen (LD 54).’

Opening Laudato Si’-Instituut
Bisschop De Korte is op vrijdag 1 december aanwezig bij de feestelijke opening van het Laudato Si’-Instituut aan de Radboud Universiteit. Het nieuwe Laudato Si’-Instituut wil inzichten over het klimaat onderzoeken met oog voor rentmeesterschap, solidariteit en gelijkwaardigheid. Voor de Radboud Universiteit hebben die thema’s van oudsher een speciale betekenis.

Tijdens deze opening spreken onder meer de nieuwe rector magnificus José Sanders en Mgr. De Korte. Als bisschop van ’s-Hertogenbosch is Mgr. De Korte niet alleen betrokken bij de Radboud Universiteit, maar ook is hij de voorzitter van de Laudato Si’ Alliantie NL. Deze alliantie zet zich in voor een samenleving waarin duurzaamheidsambities samengaan met de zorg voor de meest kwetsbaren.

• Lees hier de geautoriseerde vertaling van Laudate Deum
• Lees hier meer over de encycliek Laudato si’.
• Lees op de site van de Laudato Si’Alliantie meer over de opening van het Laudato Si’-Instituut.

Zie ook het bericht: Laudate Deum – nieuwe klimaatbrief van paus Franciscus

Op woensdag 4 oktober, de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, is Laudate Deum (Prijs God) gepubliceerd. Deze apostolische exhortatie (pauselijke brief) van paus Franciscus is een vervolg op zijn eerdere encycliek Laudato si’ (Geprezen zijt Gij), uit 2015. In de inleiding van Laudate Deum schrijft de paus dat allerlei gebeurtenissen in de wereld tijdens de afgelopen acht jaar rondom klimaat en sociale gerechtigheid, vragen om verheldering en aanvulling van Laudato si’.

De paus schrijft dat de situatie nog urgenter is dan acht jaar geleden toen hij met zijn ‘groene’ encycliek kwam, waarin het niet alleen om klimaatverandering gaat maar vooral over de consequenties die dit heeft voor kwetsbare en arme mensen die er wereldwijd door getroffen worden.

Breekpunt
‘Acht jaar zijn verstreken sinds ik de encycliek Laudato si’ publiceerde, toen ik met u allen, mijn broeders en zusters van onze lijdende planeet, mijn oprechte zorgen wilde delen over de zorg voor ons gemeenschappelijk huis. Maar met het verstrijken van de tijd heb ik me gerealiseerd dat onze antwoorden niet adequaat zijn geweest, terwijl de wereld waarin we leven aan het instorten is en misschien wel het breekpunt nadert. Naast deze mogelijkheid is het onbetwistbaar dat de impact van de klimaatverandering het leven en de families van veel mensen in toenemende mate zal schaden. We zullen de gevolgen voelen op het gebied van gezondheidszorg, werkgelegenheid, toegang tot hulpbronnen, huisvesting, gedwongen migratie, enzovoort.’

De paus citeert ook de bisschoppen die bij elkaar kwamen voor de Synode over de Amazone: ‘Aanvallen op de natuur hebben gevolgen voor het leven van mensen’. En de Afrikaanse bisschoppen als zij zeggen dat klimaatsverandering niet langer een secundaire of ideologische kwestie is, maar een drama dat ons allen schaadt en dat “een tragisch en treffend voorbeeld van structurele zonde” manifest maakt.

Samenwerken op mondiaal niveau
In Nederland vraagt bisschopreferent voor Kerk en Samenleving, mgr. dr. Gerard de Korte, aandacht voor de boodschap die wordt uitgedragen in Laudato si’ en nu wordt uitgebreid in Laudate Deum. Hij zegt na een eerste kennismaking met de nieuwe exhortatie:

‘Paus Franciscus doet een hartstochtelijke oproep aan de wereldgemeenschap om gezamenlijk vaart te maken en de klimaatcrisis versneld aan te pakken. De paus spreekt als geestelijk en moreel leider. In de titel van zijn exhortatie: Laudate Deum/Prijs God komt dat tot uitdrukking. Want de mens die de plaats van God wil innemen wordt de ergste vijand van zichzelf (LD 73). God is de Schepper en eigenaar van deze wereld.

Wij staan voor de opgave om op mondiaal niveau samen te werken en het algemeen belang en de toekomst van onze kinderen als uitgangspunten te nemen. Internationale afspraken moeten beter worden gecontroleerd. Het ontbreken van sanctiemechanismen toont de zwakheid van de huidige internationale politiek. De paus hoopt dat de komende klimaatconferentie van Dubai een positieve doorbraak kan bewerkstelligen(LD 54).’

• Kijk voor meer informatie ook op Laudatedeum.va.
• Lees hier de geautoriseerde vertaling van Laudate Deum.
• Lees hier meer over de exhortatie Querida Amazonia (Geliefde Amazone).
• Lees hier meer over de encycliek Laudato si’.

Het Secretariaat van de Bisschoppensynode heeft meerdere gebeden beschikbaar gemaakt zodat men in onder meer de parochies wereldwijd mee kan bidden voor de synode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’. ‘Zonder gebed geen synode’ heeft paus Franciscus gezegd en alle gelovigen zijn vanaf het begin gevraagd mee te bidden. Eerder heeft de KNR ook een gebedenbundel voor de synode gepubliceerd.

De gebeden die het secretariaat beschikbaar heeft gemaakt met het oog op de synodebijeenkomst die in oktober in Rome plaatsvindt, zijn nu ook beschikbaar in een Nederlandse vertaling.

Het gaat om gebeden voor verschillende momenten en gelegenheden. Zo is er een aantal gebedsintenties die door de week kunnen worden gebeden. Voor de 25^e  (24 september) en 26^e zondag (1 oktober) van het liturgisch Jaar (A) zijn er meerdere voorbeden en voor de 26e zondag is er bovendien een plechtige slotzegen beschikbaar.

Together – Taizéviering in de Sint-Janskathedraal
Paus Franciscus nodigt (jonge) christenen van alle kerkelijke achtergronden uit om zaterdag 30 september op het Sint-Pietersplein in Rome te bidden voor de toekomst van de Kerk. Deze samenkomst van Gods volk, ‘Together’, wordt georganiseerd door de gemeenschap van Taizé en vindt plaats aan de vooravond van de synode. In de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is tegelijkertijd, om 17.00 uur, een gebedsviering om samen te bidden met de jongeren op het Sint-Pietersplein. Bisschop Gerard de Korte: “Van harte nodig ik iedereen uit om aan te sluiten bij dit Taizé-gebed in de Bossche kathedraal om samen te bidden tot de Heilige Geest voor de toekomst van de kerk.”
Voor meer informatie klik hier.

De gebeden en de mededeling worden met de parochies gedeeld en zijn hier te downloaden:
– Intenties voor een weekdag
– Universeel gebed 25e en 26e zondag Jaar A
– Plechtige slotzegen 26e Zondag door het jaar
– Mededeling weekendvieringen 23 en 24 september
– Flyer Taizé-viering Sint-Jan Den Bosch

Op 13 september 2023 vond het eerste Synode Café plaats. Dominicanes Nadia Kroon en Daan Savert ontvingen vier gasten in de foyer van het gezellige theater De Leeuw in Arnhem.

Hieronder is het eerste Synode Café terug te kijken met daarin:

• Anton de Wit, hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad. Hij duidt wat er tot nu toe op gang is gekomen en wat we kunnen verwachten van de synodebijeenkomst die in oktober in Rome plaatsvindt.
• Jezuïet Jos Moons is onderzoeker aan de Katholieke Universiteit in Leuven, gespecialiseerd in het thema synodaliteit. Hij spreekt over het enthousiasme, maar ook over de weerstand rondom deze kerkelijke vernieuwingen.
• Fokke Wouda is coördinator van de Katholieke Vereniging voor Oecumene en komt vertellen over de grote internationale Taizébijeenkomst op het Sint-Pietersplein op 30 september.
• Zuster Lieve van de Vijver, trappistin van abdij Koningsoord, vertelt over het initiatief van religieuzen om te bidden voor de synode en de bundel die daarvoor speciaal is uitgebracht.

Het volgende Synode Café is op 25 oktober van 16.00-17.00 uur. Volg het via ‘Luisterend op weg’.

Paus Franciscus nodigt jonge christenen van alle kerkelijke achtergronden uit om 30 september op het Sint-Pietersplein in Rome te bidden voor de toekomst van de Kerk. Deze samenkomst van Gods volk, ‘Together’, wordt georganiseerd door de gemeenschap van Taizé en vindt plaats aan de vooravond van de synode. In de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is tegelijkertijd, om 17.00 uur, een gebedsviering om samen te bidden met de jongeren op het Sint-Pietersplein.

Live verbinding met Rome
Bij de Taizéviering in de Bossche Sint-Janskathedraal zullen dezelfde liederen en teksten worden gebruikt als op dat moment in Rome. Een Taizé-gelegenheidskoor ondersteunt de samenzang in Den Bosch. Via een groot beeldscherm is er een live verbinding met de viering in Rome. Iedereen, jong en minder-jong, is van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Deze uitnodiging is ook uitgegaan naar vertegenwoordigers van diverse kerken. De kathedraal is vrij toegankelijk.

Nederlandse jongeren naar Rome
Vanuit vele landen – waaronder Nederland – reizen dat weekend jongeren van allerlei kerken naar Rome om mee te doen aan deze bijzondere gebedsviering in de stijl van Taizé. Het gebed van de jongeren en paus Franciscus gaat vooraf aan de synode die later die week van start gaat in Rome. De synode staat in het teken van de vernieuwing van de kerk. Deze vernieuwing heet ‘synodaliteit’. Daarmee bedoelt de Katholieke Kerk dat iedere gelovige medeverantwoordelijkheid draagt in de kerk door actieve inbreng en inspraak. Dat vraagt om een nieuwe cultuur waarin men luistert naar elkaar, waarbij ieders stem gehoord en meegewogen wordt. Paus Franciscus benadrukt met deze gebedsviering het belang van de stem en het gebed van jonge mensen en van alle kerken.

Luisterend op weg
De viering in de Sint-Janskathedraal is een initiatief van het project ‘Luisterend op weg’, waarin de Konferentie Nederlandse Religieuzen, het Netwerk Katholieke Vrouwen en het bisdom van ’s-Hertogenbosch samenwerken om een impuls te geven aan de synodale vernieuwing van de kerk.

Nieuw Taizélied: Adsumus Sanctus Spiritus
Speciaal voor de gebedswake op 30 september is een nieuw Taizélied gecomponeerd op het Adsumus Sancte Spiritus (Wij staan voor U, Heilige Geest). Beluister het hier.

‘Luisterend op weg’ is een initiatief van het bisdom van ‘s-Hertogenbosch, de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen en het Netwerk Katholieke Vrouwen om daar in Nederland vorm aan te geven. Een kerk waar ieders verhaal gehoord wordt en waar ieder zijn of haar steentje aan bijdraagt, geïnspireerd door de Heilige Geest: dat is de essentie van een synodale kerk. Paus Franciscus nodigt ons uit om deze weg te gaan middels het wereldwijde synodale proces dat in 2021 begon.

Op de website en in de nieuwsbrief van ‘Luisterend op weg’ zijn inspirerende berichten te lezen over de synode, over synodaliteit en hoe synodaliteit wordt ingeoefend.

Instrumentum Laboris
Het werkdocument voor de synode, het zogenaamde Instrumentum Laboris, is vertaald naar het Nederlands. Dit document vormt de leidraad voor de besprekingen tijdens de synode die plaatsvindt van 4 tot en met 29 oktober in Rome. Het is een tekst die niet alleen relevant is voor de deelnemers aan de synode, maar voor alle gelovigen. De Nederlandse vertaling staat op de website van de synode van het vaticaan. De tekst is daar te downloaden.

Pastoor Seidel over het synodaal gesprek in Helmond

“Er wordt weer gelachen en je voelt dat er iets goeds is ontstaan”, aldus pastoor Seidel van Helmond. In deze parochie is men synodaal met elkaar in gesprek gegaan over de toekomst van de Pauluskerk, een moeilijk thema. Het gesprek is geïnspireerd door het synodaal proces dat paus Franciscus heeft ingezet. En wat blijkt? Er wordt weer gelachen, het gemopper is verdwenen. Er wordt van harte gevierd, het geloof gedeeld en zo gaan de parochianen met elkaar op weg naar de toekomst. Lees hier verder.

Luister, de pot met meel kan niet op

Ellen Kleinpenning, verantwoordelijk voor opleidingen en vorming bij het bisdom van ‘s-Hertogenbosch, legt een verbinding tussen het synodaal proces en het verhaal van de weduwe van Sarefat en haar ontmoeting met de profeet Elia. Over olie en meel in overvloed. Lees hier verder.

Klik hier voor de laatste nieuwsbrief van ‘Luisterend op weg’

Natuurtheater Oisterwijk was op zondag 3 september het decor voor een bijzondere bijeenkomst die geheel in het teken stond van natuur. Drie initiatieven uit Van Gogh Nationaal Park ontvingen een nieuwe prijs ‘De Gouden Zaaier’ voor hun bijdrage aan een mooiere omgeving. En Bisschop De Korte van Bisdom ’s-Hertogenbosch riep publiek en aanwezige partijen op om de handen ineen te slaan om het klimaat te beschermen.

Bisschop Gerard de Korte spreekt in het Natuurtheater in Oisterwijk
Foto: Van Gogh Nationaal Park

Betere zorg voor milieu
Het initiatief voor deze openluchtbijeenkomst is genomen door Jan Baan en Yvo Kortmann. Beide als oprichters van Van Gogh Nationaal Park benoemd als patronen van deze regionale gebiedsagenda en actief betrokken bij de samenwerkende kerken van Oisterwijk. Zij kwamen op het idee om de Bisschop uit te nodigen om op basis van de pauselijke oproep beter voor het milieu te zorgen en een lezing te geven over de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor onze natuur. Bisschop De Korte legde tijdens zijn bevlogen lezing de link tussen de noodzaak om in actie te komen voor het klimaat en het brede Brabantse initiatief om gezamenlijk een Van Gogh Nationaal Park te vormen. “Juist Van Gogh legde al de link tussen de schoonheid van de schepping, de liefde voor natuur en de belangrijke rol van boeren in het beheer van ons landschap. Het behoud van Gods schepping komen we veelvuldig tegen in het spreken van Paus Franciscus”, aldus Bisschop De Korte. “Van Gogh Nationaal Park is een geweldig initiatief om in tijden van polarisatie juist samen een oplossing aan te dragen voor een groene samenleving.”

Brede beweging op gang door het scherpe oog van Van Gogh
Onder leiding van historicus Patrick Timmermans volgden reacties van verschillende organisaties zoals ZLTO, Rabobank, de provincie Noord-Brabant en Waterschap de Dommel op de oproep van de bisschop. Conclusie van Timmermans deze middag: “Bijzonder dat een ogenschijnlijk zonderlinge kunstschilder uit de 19^e eeuw juist in deze tijd zo’n brede beweging op gang heeft gebracht. We mogen allemaal trots zijn op het scherpe oog van Van Gogh en datgene wat hij over de hele wereld en vooral hier losmaakt.”

Gouden Zaaiers voor een gezonde en groene omgeving
Van Gogh Nationaal Park heeft in samenwerking met IVN Natuureducatie een nieuwe prijs in het leven geroepen die op 3 september voor het eerst is uitgereikt. Het gaat om een onderscheiding voor drie initiatiefnemers die zich, zelf of samen met anderen, inzetten voor een gezonde, groene en mooie omgeving. We denken daarbij aan lokale of regionale initiatieven van particulieren, vrijwilligers of lokale ondernemers in het gebied van Van Gogh NP die bijdragen aan de ambitie van Van Gogh NP. De onderscheiding bestaat uit een wisselbokaal en een geldbedrag.

Van Gogh als inspirator
De naam van de onderscheiding ‘Gouden Zaaier’ is geïnspireerd door beroemde schilderijen van Vincent van Gogh, maar heeft een bredere betekenis. Met een Gouden Zaaier willen we mensen inspireren om een bijdrage te leveren aan de duurzame ontwikkeling van hun eigen omgeving.

Op 13 juni 1998 werd Mgr. Hurkmans door paus Johannes Paulus II benoemd tot bisschop van ’s-Hertogenbosch. De bisschopswijding vond plaats op 29 augustus 1998 in de Bossche Sint-Janskathedraal. Hij werd daarmee de zestiende bisschop van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Op 5 maart 2016 diende Mgr. Hurkmans zijn ontslag in en ging op 14 mei van dat jaar met emeritaat.

Mgr. Hurkmans heeft –zijn wapenspreuk indachtig– in kracht van de heilige Geest leidinggegeven aan het bisdom van ‘s-Hertogenbosch (van 1998 tot en met 2016) en daarmee een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het Bossche Bisdom.

“Met veel plezier laat ik u weten dat emeritus-bisschop, Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, deze zomer zijn 25-jarig bisschopsjubileum zal vieren. Dit is een mooie gelegenheid om zijn toewijding en dienstbaarheid aan het bisdom van ’s-Hertogenbosch te vieren,” aldus bisschop De Korte.

Dit jubileum wordt gevierd met een feestelijke en pontificale eucharistieviering op zaterdag 26 augustus om 11.00 uur in de Sint-Janskathedraal te ‘s-Hertogenbosch. Iedereen is van harte welkom om samen dit jubileum te vieren.

foto: Ramon Mangold

Het secretariaat de bisschoppensynode heeft op 20 juni het ‘Instrumentum laboris’, het werkdocument, gepubliceerd voor de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode, die wordt gehouden in oktober 2023. Het document dient ter voorbereiding en geeft richting aan de tweedelige vergadering van deze synode met als thema ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’, die in oktober 2023 en oktober 2024 wordt gehouden.

Het werkdocument bestaat uit zo’n zestig pagina’s, met daarin de ervaringen verwerkt die zijn opgedaan tijdens de eerste twee fases van de synode, die plaatsvonden in de bisdommen en continentaal. Het document vormt de basis voor het werk van de deelnemers aan de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode.

Op 10 oktober 2021 zette paus Franciscus een reis in gang om te bepalen welke stappen genomen moeten worden “om te groeien als een synodale Kerk”. Het Instrumentum laboris is daarom bedoeld als een hulpmiddel voor onderscheiding tijdens de Algemene Vergadering, terwijl het tegelijkertijd dient als een middel ter voorbereiding van de deelnemers van de bijeenkomst.

Inhoud
Het Instrumentum laboris bestaat uit een verklarende tekst en vijftien werkbladen die een dynamische visie op het concept “synodaliteit” laten zien. Er zijn twee hoofdsecties: Deel A belicht de ervaringen van de afgelopen twee jaar en schetst een route naar een steeds meer synodale Kerk; Deel B – getiteld “Communio, Missio, Participatio” – richt zich op de “drie prioritaire kwesties” die de kern vormen van het werk dat in oktober 2023 gedaan moet worden.

Deze kwesties zijn uitgewerkt in drie hoofdthema’s die als volgt worden samengevat: Groeien in gemeenschap door iedereen te verwelkomen en niemand uit te sluiten; het erkennen en waarderen van de bijdrage van iedere gedoopte met het oog op zending; en het identificeren van bestuursstructuren en -dynamieken waardoor participatie en gezag in de loop van de tijd in een missionaire synodale Kerk tot uitdrukking kunnen komen.

‘Een synodale Kerk is ook “een Kerk van ontmoeting en dialoog” met gelovigen van andere religies en met andere culturen en samenlevingen. Het is een Kerk die “niet bang is voor de verscheidenheid die zij draagt”, maar integendeel “deze waardeert zonder haar tot uniformiteit te dwingen.” De Kerk is synodaal wanneer ze onophoudelijk gevoed wordt door het mysterie dat ze viert in de liturgie, waarin ze elke dag “radicale eenheid” ervaart in hetzelfde gebed, te midden van een “verscheidenheid” van talen en riten’, aldus het werkdocument.

Via deze link is het Instrumentum laboris en een aantal bijlagen te downloaden.

Op dinsdag 20 juni heeft bisschop De Korte om 14.00 uur in een plechtige zitting in Stadsklooster San Damiano te ‘s-Hertogenbosch het proces van eerbiedwaardig- en zaligverklaring rond broeder Everardus Witte (Hoorn, 1868 – Megen, 1950) officieel heropend. De officiële zitting werd door Mgr. De Korte geopend met een gebed om de heilige Geest. De jubileumkaars met afbeelding van broeder Everardus Witte werd ontstoken. Na het openingswoord – met daarin een woord van welkom aan enkele familieleden van broeder Everardus Witte – door minister-provinciaal br. Theo van Adrichem ofm en het officiële verzoek tot heropening van het zaligverklaringsproces door br. Ben van Bronkhorst ofm heeft bisschop De Korte de kerkelijke rechtbank, de historische commissie en de vice-postulator beëdigd. Aan het einde van de zitting zegende de bisschop de leden van de kerkelijke rechtbank, de historische commissie en de vice-postulator. Daarna was er een moment om elkaar te feliciteren met deze bijzondere gebeurtenis.

De kerkelijke rechtbank bestaat uit plebaan Vincent Blom (als bisschoppelijk gedelegeerde), Tilburgs studentenpastoor mr. drs. Lic. Michiel Peeters (als promotor iustitiae, letterlijk ‘bevorderaar van de gerechtigheid’; de kerkelijke variant van de officier van justitie) en Ronald Valk (als notulist, vanwege zijn ervaring bij zaligverklaringsprocessen en zijn beheersing van het Italiaans). De kerkelijke rechtbank zal het waarheidsgehalte van alle documenten en getuigenissen toetsen.

De historische commissie bestaat uit emeritus-professor dr. Jozef Wissink, pr. (theoloog), prof. dr. Paul van Geest (kerkhistoricus) en Richard de Visser (historicus). Deze commissie is verantwoordelijk voor een historisch overzicht vanaf 1971 – het jaar waarin het proces gepauzeerd werd ­ –  tot nu van alles wat rond en/of op voorspraak van broeder Everardus is gebeurd. Belangrijk daarbij is het horen van getuigen. En ook telt alle ter zake doende documentatie over het leven en de deugden van broeder Everardus mee.

De vicepostulator is broeder Ben van Bronkhorst ofm. De vicepostulator vormt de lokale rechterhand van de postulator (broeder Giovangiuseppe Califano ofm) die in Rome woont. De (vice-)postulatoren zijn de ‘advocaat’ van de kandidaat-zalige. Broeder Ben van Bronkhorst ofm is benoemd door zijn overste, minister-provinciaal Theo van Adrichem ofm. Bevestiging van de bisschop is echter nodig omdat een zaligverklaringsproces altijd onder de verantwoordelijkheid gebeurd van het bisdom waar de kandidaat-zalige gestorven en begraven is. Megen, gemeente Oss, valt onder het bisdom van ’s-Hertogenbosch.

Het proces is in 1971 formeel gepauzeerd. De brief met het motief daarvoor, die toenmalig minister-provinciaal van de Nederlandse minderbroeders franciscanen in 1971 naar Rome stuurde, gaf “de tijdsgeest” als reden. Een zaligverklaring werd door de broeders tot teleurstelling van het bisdom en ‘Rome’ ‘uit de tijd’ gevonden. Katholiek Nederland lag in de jaren ’60 vaker niet op één lijn met Rome. Bij het pauzeren van het proces – er is bewust voor gekozen het proces niet stop te zetten – werd vermeld dat er gehoopt werd dat een nieuwe generatie het proces zou willen voortzetten. Die generatie is er nu dus gekomen.

Broeder Everardus Witte
Broeder Everardus Witte werd als Jan Witte 25 juli 1868 in Hoorn geboren in het katholieke gezin van Jan Caspar Witte en Cornelia Wahlen. Hij groeide op in Alkmaar, nadat vader Brouwerij ‘De Burg’ kon overnemen. De familie behoorde tot de gegoede middenstand, was kerkelijk en maatschappelijk zeer betrokken. Vader zat in de gemeenteraad en richtte op wat we nu een voedselbank zouden noemen. Twee pogingen van Jan om priester te worden (via het bisdom en via de franciscanen) mislukten. Daarop trad hij in als lekenbroeder bij de franciscanen. In Megen woonde hij bijna 50 jaar. Als portier werd vooral bekend door zijn luisterend oor en zijn vele bidden. Dat leverde hem de bijnamen ‘het heilig Bruurke (broedertje) van Megen’ en ‘het levend gebed’ op. Na zijn dood op 22 december 1950 bleven vele mensen zijn graf bezoeken, zodat er al in 1954 een grafkapel werd gebouwd. Toen begon ook het zaligverklaringsproces, dat na in 1971 gepauzeerd te zijn, nu hervat wordt.

foto’s heropening zaligverklaringsproces: Ramon Mangold
foto’s klooster Megen: Gwen Hofman

Dit jaar wordt herdacht dat honderdvijftig jaar geleden de slavernij door Nederland helemaal werd afgeschaft. De herdenking duurt een jaar en begint op 1 juli. De Rooms-Katholieke bisschoppen schrijven in een verklaring ter gelegenheid van deze herdenking: ‘We willen het slavernijverleden onder ogen zien. En we realiseren ons dat de voorsprong in economische ontwikkeling in het deel van de wereld waarin wij leven mede mogelijk werd door slavernij en kolonialisme.’

De bisschoppen benoemen in de verklaring dat ook katholieken medemensen tot slaaf hebben gemaakt en deelnamen aan de slavenhandel of zelf tot slaaf waren gemaakt. ‘Dat staat haaks op de christelijke boodschap. Mensen zijn broeders en zusters omdat ze allemaal geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis. Daarom zijn alle mensen gelijk in waardigheid.’

In de verklaring wordt het onvoorstelbare leed genoemd dat de slavernij tot gevolg had en ook de gevolgen die nu nog doorwerken: ‘Als beperkte mensen bouwen wij voort op beperkte structuren. Wij zijn ons ervan bewust dat mensen die nu leven kunnen lijden onder de zondige structuren uit het verleden.’

Slavernij in het heden
De bisschoppen wijzen erop dat er in deze tijd nog steeds slavernij is, daar waar sprake is van politieke en economische onderdrukking. ‘Slavernij heeft nieuwe vormen aangenomen waaronder uitbuiting, kinderarbeid, dwangarbeid, prostitutie en gedwongen huwelijken. Het aantal mensen dat nu slachtoffer is van deze ‘moderne’ slavernij bedraagt wereldwijd bijna vijftig miljoen volgens onderzoeken van internationale organisaties voor arbeid en migratie. De slachtoffers komen uit alle lagen van de bevolking, maar de meesten bevinden zich onder de armsten en meest kwetsbaren van onze broeders en zusters.’

De verklaring sluit af met het onder ogen zien van het verleden van de slavernij: het onrecht ervan en de ontmenselijking. En, vullen de bisschoppen aan: ‘De veroordeling van elke vorm van slavernij is het erkennen van de waardigheid van iedere mens. We benadrukken en blijven uitdragen dat structuren van moderne slavernij, die deze waardigheid ontkennen, niet stroken met de boodschap van het evangelie van Christus.’

Lees de hele verklaring. Lees verder ook:

• De verklaring met betrekking tot slavernij van de Raad van Kerken uit 2013.
• Het eerdere bericht: Mgr. Van den Hende bij herdenkingsdienst slavernijverleden Raad van Kerken op 30 juni.
• Een interview met Duncan Wielzen, pastoraal werker in Den Haag. Hij is in de viering van 30 juni één van de voorgangers en vertelt over zijn betrokkenheid bij dit onderwerp en ook over de slavernij in zijn persoonlijke familiegeschiedenis.
• In het bisdomblad ‘Samen Kerk’ van Haarlem-Amsterdam vanaf pagina 8 een artikel over de relatie tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de slavernij.
• In bisdomblad De Sleutel van bisdom Roermond een artikel over de achtergronden van slavernij.

Foto: Aida L. via Unsplash.

Bisschop De Korte is op 13 juni 1955 geboren in Vianen. Vandaag viert hij in dankbaarheid zijn 68e verjaardag. Aan het einde van de ochtendmis in de Sint-Janskathedraal sprak plebaan Vincent Blom de jarige bisschop toe. Naast de gelukwensen voor een mooi en gezegend levensjaar werd door de plebaan namens het kerkbestuur een nieuw wapenschild aangeboden aan bisschop De Korte.

Frater Leo Disch van de abdij St. Benedictusberg in Vaals heeft het huidige schild vervaardigd. Femke Rinkel vervaardigde de tekst onder het wapenschild.

In de kooromgang van de Sint-Jan hangen sinds de jaren 50 van de vorige eeuw de wapenschilden van de bisschoppen van ’s-Hertogenbosch die sinds het herstel van bisschoppelijke hiërarchie in 1853 in ‘s-Hertogenbosch hebben geresideerd. Het was plebaan Van Susante die het initiatief nam om deze wapenschilden te laten vervaardigen. Het onderstreept de Sint-Jan als bisschopskerk. Van de huidige bisschop ontbrak het schild. Nu is de galerij compleet.

Na afloop van de viering heeft Mgr. De Korte het wapenschild onthuld en ingezegend. Moge de wapenspreuk Confidens in Christo velen inspireren: In vertrouwen op Christus.

Voor het aanbieden van het wapenschild zie hieronder:

Op de vooravond van de viering van de afschaffing van de trans-Atlantische slavernij op 1 juli wordt op 30 juni onder auspiciën van de Raad van Kerken in Nederland in Amsterdam een herdenkingsdienst gehouden. Het thema van de dienst luidt: Gedeeld verleden – gezamenlijke toekomst, Kerken samen op weg naar heilzame verwerking van het slavernijverleden. Namens de Nederlandse bisschoppenconferentie zal Mgr.  J. van den Hende aanwezig zijn.

Deze herdenkingsdienst – in de Nieuwe Kerk – is een initiatief van een breed samengestelde netwerkgroep waarin vertegenwoordigers van kerken, de netwerkgroep Heilzame verwerking van het slavernijverleden (HVSv) en Samen Kerk in Nederland (SKIN) samenwerken.

Heilzame verwerking
In deze dienst zal voor het aangezicht van God en voor elkaar het leed dat de tot slaaf gemaakte mensen is aangedaan benoemd worden en schuld beleden worden ten aanzien van de rol van kerken in deze geschiedenis. Ook zal de hoop tot uitdrukking gebracht worden dat heilzame verwerking van het slavernijverleden mogelijk is.

Er zijn geen plaatsen meer beschikbaar om deze herdenkingsdienst bij te wonen. De dienst wordt gestreamd door de EO. Omroep Zwart zendt op de avond van 30 juni een programma uit waarin er ook aandacht zal zijn voor deze herdenkingsdienst.

Meer informatie over de activiteiten van de Raad van Kerken rond Kerken en slavernij vindt u op de website: Het slavernijverleden en de kerken – Raad van Kerken in Nederland

Lees op de website van bisdom Rotterdam ook een interview met Duncan Wielzen, pastoraal werker in Den Haag. Hij is in de viering van 30 juni één van de voorgangers en vertelt op de bisdomsite over zijn betrokkenheid bij dit onderwerp en ook over de slavernij in zijn persoonlijke familiegeschiedenis.

Bericht en foto Nieuwe Kerk Amsterdam via Raadvankerken.nl.

Op zaterdag 3 juni 2023 is diaken Nick Kersten door Mgr. Gerard de Korte in de Kathedrale basiliek van Sint-Jan evangelist te ’s-Hertogenbosch tot priester gewijd. Het was een feestelijke viering.

Nick is afkomstig uit Uden. Nick Kersten is seminarist van het Sint-Janscentrum geweest en heeft aan het einde van zijn studie pastoraal mogen meewerken in de Maria-geboorte-kerk in Nijmegen en is na zijn diakenwijding aan de gemeenschap in Nijmegen verbonden gebleven op weg naar zijn priesterwijding.

Aan de parochianen schreef Nick Kersten deze getuigenis, waarin hij ook vooruitblikt op zijn priesterwijding en de tijd daarna:
“Ik hoop na mijn priesterwijding mij in te mogen blijven zetten voor onze mooie Kerk en daar mijn steentje bijdragen om een Kerk te zijn waar de hele breedte van de maatschappij haar weg naar vindt. Het Evangelie is immers te mooi om mensen te onthouden en de diepgang van de kerkelijke liturgie doet de ziel gewoon goed. Ik hoop gedurende mijn hele priesterleven dan ook mensen bij te kunnen staan met de sacramenten en de vreugde van het Evangelie uit te kunnen dragen.”

Na afloop van de wijding gaf de neomist in een interview aan “intens gelukkig te zijn”. Laten wij de neomist Nick Kersten met ons gebed begeleiden: Heer, U hebt broeders gekozen om U te volgen in gebed en dienstbaarheid. Maak van Nick Kersten een priester naar uw Hart. Dat bidden wij U op voorspraak van de Zoete Moeder van Den Bosch. Amen.

De priesterwijding is terug te kijken via het YouTube-kanaal van de kathedraal.

De Nederlandse R.-K. bisschoppen hebben een pinksterbrief geschreven aan alle betrokkenen bij activiteiten voor caritas en diaconie in de parochies. Zij willen hen daarmee een hart onder de riem steken bij dit belangrijke werk ‘in het hart van de Kerk’. ‘Caritas en diaconie maken het verschil in het leven van mensen. Waar het leven wordt bedreigd, waar mensen zorg nodig hebben, geven caritas en diaconie kracht’, schrijven de bisschoppen.

‘De samenleving staat onder druk. Door de ecologische en de sociale crisis raken mensen van elkaar verwijderd. Het Armoederapport van de Kerken in 2023 laat zien dat een miljoen Nederlanders in armoede leeft’, zo signaleren de bisschoppen. ‘De groeiende armoede, maar ook de komst van vluchtelingen en migranten roepen ons op om in actie te komen. Christus geeft ons het voorbeeld door oog te hebben voor mensen, juist voor hen die aan de rand van de samenleving staan.’

Kinderen van één Vader
In deze pinksterbrief wordt niet alleen verwezen naar het Armoederapport maar ook naar de encycliek van paus Franciscus, Fratelli tutti, waarin de paus benadrukt dat we allen broeders en zusters zijn, kinderen van één Vader en dat we daarom allemaal gelijk zijn in waardigheid. ‘Anderen mogen rekenen op ons. Mensen met hun noden en zorgen zijn niet alleen doelgroep van onze zorg. Ze zijn gelijkwaardige partners’, zo beamen de bisschoppen de visie van paus Franciscus.

De bisschoppen spreken in deze brief hun grote waardering uit voor het vele werk dat wordt gedaan: ‘Velen zetten zich vanuit parochies dagelijks in voor caritas en diaconie, georganiseerd in Parochiële Caritas Instellingen en in werkgroepen of ongeorganiseerd, vaak onzichtbaar. Ze ondersteunen zieken, ouderen en hen die met verlies te maken hebben. Kwetsbare mensen ontvangen hulp op materieel vlak. Ook ondersteunen parochies projecten in andere landen. Het Armoederapport 2023 toont aan dat de caritatieve en diaconale kracht vanuit de Kerk groot is.’

Voortgang, zegen en inspiratie
Daarnaast spreken de bisschoppen de hoop uit dat het belangrijke werk voor caritas en diaconie voortgang blijft vinden in ‘het hart van onze Kerk’. ‘Kunnen we de samenleving het gezicht van Christus laten zien door onze broeders en zusters die onze zorg vragen te ontmoeten van hart tot hart en tijd voor elkaar te nemen? Kunnen we Christus ontmoeten in de eenzame, in de rouwende, in de vluchteling en de migrant, in de dakloze en de verstotene?’, zo vragen zij de lezers die zij tot slot veel zegen toewensen en de inspiratie van de Heilige Geest voor hun werk.

• Download de pinksterbrief van de bisschoppen.
• Lees meer over het Armoederapport van de Kerken.
• Lees meer over de encycliek Fratelli tutti.
• Kijk voor meer informatie over Pinksteren op www.vier.nu.

Op zaterdag 13 mei wordt in de bedevaartplaats Kevelaer een landelijke Misdienaarsdag gehouden. Hiervoor worden misdienaars en jonge acolieten uit alle Nederlandse bisdommen uitgenodigd. De dag is een initiatief van het Landelijk Platform Bedevaarten. De organisatie is in handen van de Dienst Liturgie & Kerkmuziek van het bisdom Roermond in samenwerking met het Acolietencollege “Sint Michiel & Sint Rosa” uit Sittard.

Het is voor het eerst dat er zo’n landelijke Misdienaarsdag wordt gehouden. Deze dag is bedoeld als een dankjewel voor trouwe dienst aan het altaar voor de misdienaars en jonge acolieten. Ook is het een mogelijkheid voor misdienaars uit alle delen van het land om elkaar te ontmoeten. De Duitse bedevaartplaats Kevelaer ligt vlak over de grens bij Venlo. Maria wordt hier al eeuwenlang vereerd als ‘Troosteres der bedroefden’.

Processie en speurtocht
De dag begint met een processie van alle deelnemers in hun liturgische kleding door het centrum van Kevelaer naar de bedevaartbasiliek, waar vervolgens een eucharistieviering plaatsvindt. Daarna is er een gezamenlijke lunch. ’s Middags staat er een ‘Stadtspiel’ op het programma. Dit is een speurtocht door Kevelaer rond de boodschap van het bedevaartoord. Na de prijsuitreiking is er een gezamenlijke afsluiting rond de genadekapel. Hier kunt u de flyer voor de Misdienaarsdag downloaden.

Kosten, vervoer en aanmelding
Kosten deelname Misdienaarsdag in Kevelaer bedragen € 15,- per persoon. Meer informatie over de betaalwijze volgt na aanmelding.
Het bisdom van ’s-Hertogenbosch biedt gratis busvervoer aan voor de deelnemers. De opstapplaats(en) wordt(en) bepaald op basis van de inschrijvingen.
Aanmelden kan tot 5 mei via onderstaand aanmeldformulier. Misdienaars en acolieten onder de 18 jaar dienen een begeleider mee te brengen.

foto: Ramon Mangold

Op woensdagavond 5 april 2023 werd in de Sint-Janskathedraal te ‘s-Hertogenbosch de Chrismamis gevierd met Mgr. Gerard de Korte als hoofdcelebrant. Tijdens deze viering zijn de H. Oliën voor de zieken en de geloofsleerlingen gezegend en het H. Chrisma gewijd.

Het was écht een diocesane viering waarin het het gehele Volk van God samen is gekomen en waarbij bisschop De Korte, emeritus-bisschop Hurkmans en vele priesters, diakens, religieuzen (waaronder Abt Hendrickx), pastoraal werkenden, catechisten, vormelingen en parochianen uit alle delen van het Bossche bisdom samen vierden.

De viering was live te volgen via de livestream van de Sint-Jan en tevens hieronder terug te kijken:

Homilie
De bisschop sprak tijdens de homilie: “In onze dagen zijn er veel zorgen en problemen, maar dat is gelukkig niet de hele werkelijkheid. Laten wij naast onze zorgen ook onze zegeningen blijven tellen. Er zijn gelukkig veel mensen die opkomen voor het goede: ik noem de miljoenen vrijwilligers en mantelzorgers in ons land. De inzet voor armen en kwetsbaren; de inzet voor het behoud van de schepping; de solidariteit met mensen in nood, zoals in Turkije en Syrie.”

“Deze Chrismaviering wijden wij de olie voor de sacramenten van de Kerk. Zo kunnen wij ook in het komend jaar sacramenteel dicht bij Christus blijven als centrum van onze Kerk. Deze week volgen wij Hem op weg naar kruis en opstanding,” aldus de bisschop.

Over een waarneembare verschuiving van geloof in de geschiedenis zei de bisschop het volgende: “Onze Kerk is de laatste 50 jaar kwetsbaar geworden. Van ondiep geloof naar ondiep ongeloof (citaat van Rik Torfs). Vroeger was er veel oppervlakkig geloof, veel cultuurkatholicisme. Nu is er veel ondiep ongeloof; geen fel atheïsme maar vaak oppervlakkig ongeloof. Dat biedt ook kansen voor een missionaire Kerk.”

“Onze paus vraagt ons om de synodale weg te gaan. Afgelopen vrijdag ging het project “Luisterend op weg” van start. Ons bisdom trekt samen met de KNR en het Netwerk van katholieke vrouwen op om het synodaal elan te versterken. Laten wij als katholieken goed luisteren naar wat Gods Geest door de ander tot ons zegt. Uiteindelijk gaat het om de navolging van Christus”, zei de bisschop over de voortgang van de synodale weg ook in het Bossche bisdom.

De bisschop begon zijn preek met zorgen én zegeningen: “Zegenen is in het Latijn benedicere – goede woorden spreken. Laten wij leven van Gods goede woorden. Laten wij leven van het goede woord van God bij uitstek: Jezus Christus. Maar in een tijd van polarisatie en korte lontjes hebben wij behoefte aan bruggenbouwers en verbinders. Laten wij ook elkaar zegenen. Goede woorden spreken van mildheid en goedheid. Laten wij trouw zijn aan elkaar en zo Gods trouw weerspiegelen.”

Voor de overige vieringen in de Goede Week in de Sint-Janskathedraal klik hier.
Deze vieringen zijn ook live te volgen via het YouTubekanaal van de Sint-Jan Den Bosch.

Foto: Ramon Mangold

Bijzondere katholieke samenwerking
De Konferentie Nederlandse Religieuzen, het Netwerk Katholieke Vrouwen en het bisdom van ’s-Hertogenbosch bundelen hun krachten in het wereldwijde synodale proces dat door paus Franciscus is opgestart. Met dit proces nodigt de paus alle gedoopten uit om verantwoordelijkheid te nemen voor de Kerk van morgen. Om een impuls te geven aan deze oproep presenteren deze drie katholieke organisaties  een nieuw gezamenlijk initiatief ‘Luisterend op weg’.

De titel van het project geeft aan wat de kern is van een synodale kerk, namelijk een gemeenschap waar iedereen naar elkaar luistert,  ook naar hen wiens stem niet gehoord wordt. Deze bijzondere katholieke samenwerking wil deze manier van kerk-zijn voor hun achterbannen stimuleren met het oog op de toekomst van de kerk.

Aan de slag
Hiertoe zullen werkvormen, gesprekshandleidingen, praktische ondersteuning en artikelen worden ontwikkeld en aangeboden. Zowel voor pastoraal kader, organisaties als voor gelovigen die aan de slag willen met de synodale weg. Daarnaast wordt een netwerk gebouwd van mensen, groepen, bewegingen en organisaties die hierin samen willen optrekken. Dit alles is binnenkort te vinden op www.luisterendopweg.nl

Lezing over synodale proces
De presentatie van het project ‘Luisterend op weg’ vindt plaats op vrijdag 31 maart op de Universiteit van Tilburg na publiekslezing van prof. dr Myriam Wijlens over het Synodale Proces. Deze academische lezing wordt georganiseerd door de Tilburg School of Catholic Theology. Prof. dr. Monique van Dijk-Groeneboer zal ter opening van de lezing in een korte bijdrage vertellen over haar ervaringen als lid van de Nederlandse delegatie bij de continentale gesprekken in Praag.

Netwerkbijeenkomst
Aansluitend aan deze academische lezing is het brede katholieke netwerk uitgenodigd voor een netwerkbijeenkomst. Deze bijeenkomst heeft tot doel met elkaar uit te wisselen welke initiatieven rond synodaliteit op stapel staan binnen de verschillende organisaties. “Vanuit het synodeproject ‘Luisterend op weg’ willen we inventariseren wat we samen kunnen doen met andere organisaties en hoe initiatieven elkaar kunnen versterken”, aldus Laetitia van der Lans namens het projectteam. Deze bijeenkomst duurt van 13.00 tot 13.45 uur.

Projectteam
‘Luisterend op weg’ wordt gedragen door een projectteam met daarin afgevaardigden van de drie organisaties:
Gerard Moorman – Konferentie Nederlandse Religieuzen
Laetitia van der Lans – Netwerk Katholieke Vrouwen
Jeroen Goosen – bisdom van ’s-Hertogenbosch
Karin Bornhijm – projectcoördinator

Zaterdag 18 maart was het 12,5 jaar geleden dat Mgr. Rob Mutsaerts tot bisschop werd gewijd. Dit koperen bisschopsjubileum werd op verzoek van Mgr. Mutsaerts niet groots gevierd in de Sint-Janskathedraal maar gevierd in de Sint-Petruskerk te Oisterwijk, waar de hulpbisschop pastoraal actief is. Mgr. Mutsaerts vierde samen met Mgr. De Korte afgelopen zondag – de vierde zondag van de veertigdagentijd – de eucharistie met daarin aandacht voor de voorbereiding op Pasen, Sint Jozef als patroon van de parochie en het koperen bisschopsjubileum.

Luisteren en dankbaarheid
De evangelielezing van deze zondag over de genezing van de blinde (Johannes 9, 1-39) loopt uit op een twistgesprek over zien, blind zijn, zonde en iemands levenswandel. De hulpbisschop concentreerde zich in zijn homilie juist op het luisteren in dit gesprek: “Werd er wel geluisterd naar de blinde? Écht geluisterd naar zijn getuigenis? Werd er echt geluisterd naar wat Jezus te zeggen had?” Door de Bijbel en de Traditie zijn er steeds mensen die luisteren naar God en zich tot instrument lieten maken van zijn werk.

“Ik had een late roeping. Mgr. Ter Schure sprak dat tegen en zei dat ik geen late roeping had maar pas laat had geantwoord. Had ik al eerder naar Gods roepstem kunnen luisteren?”, aldus Mgr. Mutsaerts.

Hij vervolgde zijn preek en schetste de weg die hij gegaan is vanaf zijn roeping tot dit moment van zijn koperen bisschopsjubileum en zei hierover: “Als ik terugkijk vanaf het moment van mijn priesteropleiding tot nu, dan ben ik vooral enorm dankbaar!”

Felicitatie
Aan het einde van de viering sprak Mgr. De Korte de jubilerende hulpbisschop toe: “Zaterdag 18 maart was de eigenlijke dag. Maar toen liep de hulpbisschop met vrienden naar Amsterdam voor de Stille Omgang, maar mooi dat wij vandaag op deze feestdag samen Eucharistie kunnen vieren.” De bisschop verwees naar de wapenspreuk van Mgr Mutsaerts: “bij uw wijding heeft u als wapenspreuk gekozen “de waarheid zal jullie vrij maken”. De christelijke waarheid is een persoon, het om Jezus Christus. Het is duidelijk dat u, Mgr. Mutsaerts leeft vanuit dat fundament”.

“Wie geen vreemdeling in katholiek Jeruzalem is, weet dat de hulpbisschop en ikzelf over zaken anders denken. Over het beleid van paus Franciscus en de toekomst van de Kerk. Maar dit verschil in visie kan samengaan met goede persoonlijke verhoudingen. Dat heeft ook te maken met het vriendelijk karakter van de hulpbisschop. En dat geldt voor de bisschop ook wel,” zei bisschop De Korte met een knipoog.

Vooruitkijkend sprak de bisschop: “Nu op weg naar het 25-jarig bisschopsjubileum. Mgr. Mutsaerts zet zich graag in voor de jeugd. Niet alleen sportief met jongeren op het voetbalveld. Maar vooral ook catechetisch. Zoeken naar wegen om jonge mensen met Christus en het evangelie in aanraking te brengen. Wij bidden om Gods zegen voor de toekomst. Van harte gefeliciteerd met dit jubileum.”

Na de viering was er in het parochiecentrum een gezellig samenzijn om de jubilaris onder het genot van een hapje en een drankje te feliciteren.

Bisschopswijding
Op 10 juli 2010 werd Mgr. Mutsaerts door paus Benedictus XVI benoemd tot hulpbisschop van ’s-Hertogenbosch. Hij werd, samen met Mgr. Jan Liessen, op 18 september 2010 in een volle Sint-Janskathedraal tot bisschop gewijd door Mgr. Hurkmans, Mgr. Wiertz en Mgr. Lescrauwaet msc.

foto: Ramon Mangold

Voor meer foto’s (Wim Koopman) van de bisschopswijding: klik hier.

Paus Franciscus nodigt gelovigen uit om als ‘Pelgrims van Hoop’ naar Rome te komen in het Jubeljaar 2025. De bisschoppen van Nederland willen gezamenlijk met pelgrims uit de zeven Nederlandse bisdommen op deze uitnodiging ingaan. In de meivakantie, in heel Nederland is deze van 26 april tot en met 4 mei 2025, wordt daarvoor een Nationale Bedevaart georganiseerd naar Rome.

De voorbereidingen voor deze bedevaart zijn inmiddels in gang gezet. De organisatie is door de bisschoppen toevertrouwd aan het Landelijk Platform Bedevaarten, waarin alle Nederlandse bisdommen vertegenwoordigd zijn. In aanloop naar het Jubeljaar werkt het Platform de organisatie van deze bijzondere bedevaart verder uit. Nadere details worden later bekend gemaakt, maar het is voor belangstellenden goed om nu vast de meivakantie van 2025 in de agenda vrij te houden.

Jubeljaar 2025
Het thema voor het Jubeljaar 2025 is Pelgrims van hoop. Een jubeljaar wordt in de Katholieke Kerk om de 25 jaar gevierd. Het meest recente gewone jubeljaar vond dan ook plaats in het jaar 2000, toen de wereld en de katholieke Kerk zich voorbereidden om het nieuwe millennium in te gaan.

Paus Franciscus noemt “het Jubeljaar altijd een gebeurtenis van grote spirituele, kerkelijke en sociale betekenis in het leven van de Kerk.” Hij herinnert eraan dat sinds het jaar 1300, toen het eerste Heilige Jaar plaatsvond “Gods heilige en getrouwe volk deze viering heeft ervaren als een speciale gave van genade, gekenmerkt door de vergeving van zonden en in het bijzonder door de mildheid als volledige weergave van de barmhartigheid van God.”

In de Kerk is een Jubeljaar, of Heilig Jaar, een belangrijke religieuze gebeurtenis. Een Jubeljaar is “gewoon” als het na de gebruikelijke periode van 25 jaar valt, en “buitengewoon” wanneer het wordt afgekondigd voor een buitengewone gebeurtenis. In 2015 riep paus Franciscus bijvoorbeeld een Buitengewoon Heilig Jaar van Barmhartigheid uit.

Foto: Ramon Mangold.

Vandaag, vrijdag 17 maart, wordt in alle Nederlandse bisdommen de H. Mis opgedragen en gebeden voor vrede in Oekraïne. Er wordt ook gebeden voor de slachtoffers van het oorlogsgeweld en om kracht en troost voor nabestaanden.

Europese Bisschoppenconferenties
De Commissie van Europese Bisschoppenconferenties (CCEE) organiseert in de Veertigdagentijd een eucharistische gebedsestafette onder haar 39 leden. De estafette is gestart op 22 februari in Albanië en op vrijdag 17 maart wordt er bijzonder bij stil gestaan in Nederland.  De aangesloten bisschoppenconferenties zijn gevraagd om minstens op één plek te bidden en de Heilige Mis op te dragen voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne en voor de vrede in dit land. 

Bisdom ‘s-Hertogenbosch
Op verschillende plaatsen in het bisdom wordt vandaag extra gebeden voor vrede in Oekraïne. Bisschop Gerard de Korte vierde om 08.30 de eucharistie in de Bossche Sint-Janskathedraal, waarna er gelegenheid was tot aanbidding van het Allerheiligst Sacrament. De viering is hier terug te kijken:

Eerder in de ochtend sprak Mgr. De Korte in het NOS radio 1 journaal over deze gebedsestafette. “In de heel de wereld bidden Christenen dat de vrede mag aanbreken, dat er een wapenstilstand mag komen en dat men gaat werken aan een rechtvaardige vrede”, aldus de bisschop. Het is de combinatie van bidden en handelen om bij te dragen aan de vrede in de Oekraïne en zorg te dragen voor hen die gekweld worden door dit oorlogsgeweld. Mgr. De Korte: “Als je gelovig bent, hoop je dat God op een bepaald moment het gebed zal verhoren. En tegelijkertijd is het gebed ook een uitnodiging om mensen te helpen. Ook in Nederland worden in christelijke kringen vluchtelingen opgevangen.” Ook in het bisdom ‘s-Hertogenbosch zijn er verschillende plekken waar Oekraïners worden opgevangen. “Iemand die gelooft, bidt tot God en tegelijk wil die ook instrument zijn voor het goede” ~ Mgr. De Korte.

Gebed voor vrede in alle Nederlandse bisdommen
Het gebed en opdragen van de mis op vrijdag 17 maart vindt plaats op de volgende tijden en plaatsen:

• In de Eendrachtskapel (HH Laurentius en Ignatius), aan de Eendrachtsstraat 95 te Rotterdam begint om 12.00 uur de aanbidding van het Heilig Sacrament en om 12.45 uur de eucharistie met bisschop Van den Hende.
• Mgr. Van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden, celebreert de mis in de Sint-Jozefkathedraal in Groningen om 12.30 uur.
• Om 19.00 uur vindt in de St. Catharinakathedraal van het aartsbisdom te Utrecht vanaf 19. 00 uur aanbidding en een eucharistieviering plaats.
• In bisdom Breda wordt de gebedsestafette gecombineerd met “24 uur voor de Heer”, dat al gepland stond voor 17 maart. De heilige mis wordt gevierd in de kathedraal en is te volgen via livestream.
• In bisdom Haarlem-Amsterdam wordt gevierd in het Diocesaan Heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood. Het is voor de pelgrims mogelijk een hele pelgrimage dag te doen om te bidden voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne en voor de vrede. (In het Heiligdom wordt een grote groep Oekraïense vluchtelingen opgevangen).
• In bisdom Roermond wordt in alle dekenale kerken de eucharistie opgedragen voor de vrede en ook voor de slachtoffers van de aardbevingen.
• Om 09.00 uur viert mgr. de Jong als bisschop van de krijgsmacht de mis in de Munsterkerk in Roermond voor de slachtoffers van de oorlog in de Oekraïne en de vrede in dit land. Meer informatie, ook over de impact van de oorlog op Nederlandse militairen, is te vinden op de site van het Militair Ordinariaat.

Op 15 maart was de nuntius, mgr. Paul Tschang In-Nam te gast in de vergadering van de Nederlandse bisschoppenconferentie. Deze vergadering vond plaats in het Sint-Janscentrum te ‘s-Hertogenbosch waar Mgr. De Korte de gastheer was.

De nuntius, zijn secretaris, mgr. Giancarlo Dellagiovanna, en de bisschoppenconferentie vierden samen de eucharistie met aandacht en gebed voor de afwezige, zieke bisschoppen mgr. Smeets en mgr. Liesen en voor het tienjarig pontificaat van paus Franciscus.

Ook de onlangs overle­den pater Ton Peters o.f.m., die van 1992 tot 1999 adjunct secretaris-generaal van het Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK) was, werd in het gebed her­dacht.

Aan het einde van de eucharistie, waarin Mgr. Van den Hende, voorzitter van de bisschoppenconferentie de hoofdcelebrant was, sprak de nuntius de bisschoppen toe. Hij gaf zijn indruk van de situatie in de Nederlandse kerkprovincie tot nu toe en sprak zijn sympathie uit voor de Kerk in Nederland, in de huidige sterk geseculariseerde context.

Op 13 maart 2023 was het precies tien jaar geleden dat paus Franciscus werd gekozen. De nuntius stond in dankbaarheid stil bij het tienjarig pontificaat van paus Franciscus en vroeg de bisschoppen voor de Heilige Vader te blijven bidden. Met een feestelijk diner werd de samenkomst in ‘s-Hertogenbosch afgesloten.

foto: Ramon Mangold

Jaarlijks trekken duizenden mensen vanuit heel Nederland naar de hoofdstad, om de Stille Omgang te volgen, ter herinnering aan het Mirakel van 1345. Zo ook vanuit de regio Eindhoven. Bisschop Gerard de Korte zal dit jaar aansluiten bij de regio Eindhoven en onder andere voor deze pelgrims de H. Eucharistie vieren in de Krijtberg te Amsterdam.

• 22.30 – Aankomst Amsterdam
• 22.45 – Stille Omgang lopen vanaf het Spui
• 23.45 – Pontificale Eucharistieviering in de Krijtbergkerk
• 01.00 – Vertrek naar het zuiden

Voor meer informatie of het bestellen van een bus-ticket: Stille Omgang – Kring Eindhoven en Omstreken (stilleomgangeindhoven.nl)

Intentie 2023
“Levend brood voor onderweg, in stilte getuigen” – dat is de intentie die is gekozen voor de Stille Omgang die op zater­dag 18 maart 2023 door Mirakelstad Amsterdam wordt gelopen. De intentie is onder meer gekozen naar aan­lei­ding van het Johannes-e­van­ge­lie: Jezus is het Levend Brood dat uit de hemel is neer­ge­daald (Joh. 6,48-51).

Aandachtspunten:
De Stille Omgang zal dit jaar weer in de tra­di­tio­nele vorm plaats vinden. Vanuit het land worden meerdere bus­reizen geor­ga­ni­seerd. Voor de tocht door Amsterdam zijn de volgende zaken belangrijk:

• De Stille Omgang start en ein­digt op het Spui in Am­ster­dam.
• Als sanitaire voor­zie­ning is er voor deel­ne­mers een toilet-wagen op het Spui.
• Na het lopen van de Stille Omgang, zijn er in de Lutherse kerk (warm) drankjes en broodjes. Hier kunt u wachten tot de bus op het Rokin klaar staat.
• Het centrum van Am­ster­dam is momenteel moei­lijk bereik­baar door grootschalige werk­zaam­he­den (ver­van­ging van diverse bruggen en opgebroken straten) in de hoofd­rou­tes. Om die reden is de Onze Lieve Vrouwe­kerk aan de Keizers­gracht dit jaar onbereik­baar.
• Voor de mensen die niet naar Am­ster­dam kunnen reizen, zal de H. Mis in de Nicolaas­basi­liek via live­stream te volgen zijn.
• De jon­ge­ren worden in de Heilige Jozef­kerk (Papagaai) uit­ge­no­digd en vóór de H. Mis is er een jon­ge­ren­pro­gramma vanaf 20.45 uur.

Wat is de Stille Omgang?
De Stille Omgang is een route die door Am­ster­dam wordt gelopen om het Mirakel van Am­ster­dam te her­denken. Dit mirakel vond plaats op 15 maart 1345. Een zieke man kreeg thuis door een pries­ter de H. Communie uit­gereikt, de man nut­tigde het Lichaam van Christus en moest even later door zijn ziekte braken. Het braaksel, met daarin het Aller­hei­ligste, werd in het haardvuur gegooid. De volgende dag werd dui­de­lijk dat de Hostie niet ver­teerd was door het lichaam en ook niet verbrand was door het vuur. De pries­ter haalde het Aller­hei­ligste Sacra­ment op en bracht het naar de Sint Nicolaas­kerk. Door een vondst in 1881 werd de route die de pries­ter des­tijds heeft afgelegd met het Aller­hei­ligste ontdekt, dit is tevens het jaar dat de traditie van de Stille Omgang is be­gon­nen.

Meer informatie
Kijk voor meer informatie, over aanmelden en dergelijke, ook op stille-omgang.nl

Foto via bisdom Haarlem-Amsterdam.

EEN EMINENT GELEERDE EN GETUIGE VAN CHRISTUS
Bij het overlijden van emeritus paus Benedictus (1927- 2022)

Broeders en zusters,

Al lange tijd was duidelijk dat de gezondheid van onze emeritus paus uitermate kwetsbaar was. Vandaag, op de laatste dag van het jaar, is hij gestorven. Het is veel te vroeg om te kunnen oordelen over de betekenis van deze theoloog en paus voor het leven van de Kerk. Graag deel ik met u mijn gedachten over de gestorven emeritus paus. Alles voorlopig en fragmentarisch.

Joseph Ratzinger was een intelligent mens en had een rijke kerkelijke loopbaan. Hij werd priester, docent, professor, bisschop en medewerker van de curie in Rome. Als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer was hij een van de meest naaste adviseurs van paus Johannes Paulus II. In 2005 mocht hij deze paus opvolgen. Dat was zeker geen gemakkelijke opdracht, juist ook omdat de overleden paus in katholiek kring groot aanzien genoot.

Erudiet geleerde
Joseph Ratzinger was een bekwame theoloog. Tijdens het Tweede Vaticaanse Concilie (1962- 1965) was hij een belangrijk adviseur van de bisschoppen. Hij steunde de vernieuwingen van het Concilie. Maar de snelle ontkerkelijking in het westen sinds de zestiger jaren maakte hem verontrust. Hij werd theologisch voorzichtig; anderen zullen zeggen behoudend. Maar hij bleef de vernieuwingen van het concilie ondersteunen.

Als paus heeft hij het belang van de christelijke wortels van de westerse cultuur benadrukt. In de lijn van het concilie bleef hij zich inzetten voor de oecumene en de interreligieuze dialoog. Ik noem de ontmoeting met religieuze leiders uit de gehele wereld in Assisi. Overigens een project dat zijn voorganger was begonnen. Bekend is ook zijn dialoog met de ongelovige filosoof en socioloog Jürgen Habermas. Hij riep katholieken op de dialoog met de huidige cultuur niet te mijden.

Met de encycliek Caritas in Veritate (2009) actualiseerde hij het katholieke denken over de rechtvaardige samenleving. Als theoloog, kardinaal en paus heeft hij talloze studies geschreven. Veel aandacht kregen de boeken over de persoon van Christus. Juist ook in de protestantse wereld hebben deze boeken veel positieve reacties opgeroepen. Voor paus Benedictus stond de vraag centraal hoe de Kerk op een aansprekende wijze over Gods openbaring in Christus kan spreken in een tijd van ontkerkelijking en secularisatie.

Liturgie als feest van de verzoening
Paus Benedictus heeft veel nagedacht en geschreven over de liturgie. Zijn benadering is principieel heilshistorisch en dus nauw verweven met het geloof en de liturgie van Israël als het volk van Gods eerste liefde. De eredienst van de Tempel in Jeruzalem is in het vernieuwde verbond naar Christus overgegaan. Hij heeft met zijn levensoffer op het kruis verzoening gerealiseerd. Met de opstanding van de gekruisigde Christus wordt de nieuwe tempel opgericht. Door het doopsel worden de gelovigen in de Kerk als het lichaam van Christus ingelijfd. Iedere Eucharistie wordt het liefdesoffer van de Heer tegenwoordig gesteld. Iedere Eucharistie vormt daarmee het feest van de verzoening waarin Christus de gelovigen laat delen. Daar gaat het om als wij spreken over de actieve deelname van de gelovigen aan de liturgie. Paus Benedictus maakte zich zorgen dat deze noties bij een deel van het kerkvolk verloren waren gegaan.

Persoonlijke herinneringen
Paus Benedictus benoemde mij in 2008 tot bisschop van Groningen-Leeuwarden. Ik heb hem enkele keren mogen ontmoeten. Tijdens een bedevaart met jongeren uit het bisdom van het Noorden was hij zichtbaar blij met deze jonge mensen als de toekomst van de Kerk. Kardinaal Ratzinger mocht ik in Rome ook eens spreken. Hij kwam over als een vriendelijk mens die zacht sprak. Hij liep in een eenvoudige priestertoog en viel op door zijn grote geleerdheid. Ingewikkelde theologische kwesties kon hij helder verwoorden.

Seksueel misbruik en aftreden
Over zijn opstelling rond het seksueel misbruik binnen onze Kerk worden nog steeds vragen gesteld. Het belang van de goede naam van de Kerk was lange tijd belangrijker dan de solidariteit met de slachtoffers. Dat gold helaas voor de meeste bisschoppen, ook in Nederland. Het lijkt dat ook paus Benedictus te laat de knop heeft omgezet en te laat koos om recht te doen aan de slachtoffers. In 2013 was duidelijk dat zijn gezondheid kwetsbaar was geworden. Volkomen onverwacht trad hij terug uit zijn ambt. Hij maakte dat bekend tijdens een toespraak in het Latijn. De schandalen rond de Vatileaks kunnen daarbij een rol hebben gespeeld. Maar andere waarnemers wijzen op de Wereldjongerendagen die in de zomer van 2013 in Brazilië werden gehouden. De paus zag dat zijn gezondheid deze vermoeiende reis niet meer toeliet.

Wij gedenken paus Benedictus in dankbaarheid. Deze opvolger van Petrus wilde dienaar zijn van de dienaren Gods en een getuige van Gods onvoorwaardelijke liefde in Jezus Christus. Wij bidden dat hij nu is thuisgekomen bij zijn Heer de hij altijd heeft willen dienen.

Mgr. dr. Gerard de Korte
bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Op zaterdag 31 december 2022 is in de ochtend emeritus paus Benedictus XVI overleden. Dat heeft het Vaticaan bekend gemaakt. “Paus Benedictus XVI was een trouwe en moedige behoeder van het ‘depositum fidei’, de door God aan de Kerk toevertrouwde geloofsschat. Een echte man Gods en een paus naar Jezus’ hart is van ons heengegaan”, aldus kardinaal Eijk in een eerste reactie op het overlijden.

Het pontificaat van paus Benedictus XVI duurde een korte tijd: van 2005 tot 2013. Hij was al 78 jaar toen hij deze nieuwe verantwoordelijkheid aanvaardde. Daarvoor was hij zo’n 25 jaar in Rome werkzaam als prefect van de Congregatie van de Geloofsleer. Eerder was hij als theoloog wereldwijd bekend als adviseur tijdens het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965).

Kardinaal Joseph Ratzinger, later paus Benedictus, heeft als toenmalig adviseur en kenner van Vaticanum II benadrukt dat dit Concilie geen breuk heeft veroorzaakt maar de continuïteit van het geloof in onze Kerk heeft bestendigd (‘hermeneutiek van de continuïteit’) ten dienste van haar zending in de wereld van vandaag, in het licht van de traditie. In deze overtuiging initieerde paus Benedictus rond de vijftigste verjaardag van de opening van Vaticanum II het Jaar van het Geloof in de wereldwijde Kerk.

Geloof
Mgr. Van den Hende, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie: “Het ging paus Benedictus steeds om het geloof dat de liefde van Christus in ons versterkt. Geloof, zo stelde hij, vindt haar voltooiing in de liefde, zoals het sacrament van de doop voorafgaat aan de eucharistie en daarop gericht is (Boodschap veertigdagentijd 2013). Gesterkt door ons geloof en de viering van de sacramenten, mogen wij vanuit de ontmoeting met Christus die liefde verspreiden.”

Paus Benedictus schreef in 2009 in zijn encycliek Caritas in Veritate (Liefde in Waarheid) dat juist de liefde de rode draad is in de sociale leer van de Kerk. Geloof en liefde horen bij elkaar. Uiteindelijk was het paus Franciscus die in 2013 aan het begin van zijn pontificaat de encycliek Lumen Fidei (Licht van het Geloof) publiceerde. Deze tekst was in aanzet nog door paus Benedictus geschreven.

Mgr. Van den Hende: “Toen ik in 2006 door paus Benedictus in tot bisschop was benoemd mocht ik hem in 2007 kort ontmoeten. In een uitwisseling van amper drie minuten getuigde hij opnieuw van zijn geloof dat wij als Kerk steeds de liefde van Christus nodig hebben. Hij zei: ‘die Kirche lebt weil Gott die Kirche liebt’ (de Kerk leeft omdat God de Kerk liefheeft).”

Bidden voor zijn zielenrust
“Van harte nodig ik allen uit om voor de zielenrust van paus Benedictus te bidden. Tevens spreek ik de hoop uit dat wij in en vanuit onze Kerk als leerlingen van Christus, naar het voorbeeld van paus Benedictus XVI, ook nu in ons dagelijks leven steeds opnieuw het geloof en de liefde die wij van Christus ontvangen hebben daadwerkelijk bij elkaar houden als bron en opdracht”, aldus Mgr. Van den Hende.

Lees hier een artikel met de persoonlijke reactie van kardinaal Eijk op het overlijden.

Biografie Benedictus XVI / Joseph Ratzinger

Korte biografie in jaartallen paus Benedictus XVI

Buitenlandse reizen van Benedictus XVI

Encyclieken en apostolische exhortaties van Benedictus XVI

Op vrijdag 28 oktober is het algemene Ad Limina rapport van de Nederlandse Bisschoppenconferentie gepubliceerd. Het rapport biedt een overzicht van de situatie in de Nederlandse Kerkprovincie. Thema’s uit dit rapport worden besproken tijdens het bezoek dat de bisschoppen van 7 tot en met 13 november aan de graven van de apostelen Petrus en Paulus en aan paus Franciscus in Rome brengen. Het bezoek begint 7 november, in Nederland tevens het hoogfeest van de Heilige Willibrord, de patroonheilige van de Nederlandse Kerkprovincie.

Ad Limina komt van Visitatio ad Limina Apostolorum, dit betekent letterlijk een pelgrimage naar de drempels (graven) van de apostelen. Het is een eeuwenoud gebruik dat pas gewijde bisschoppen deze graven in Rome bezoeken en sinds het Tweede Vaticaans Concilie wordt dit bezoek door de bisschoppen van een Kerkprovincie gezamenlijk afgelegd. De laatste keer dat de Nederlandse bisschoppen in Rome zijn geweest voor een Ad Limina was in december 2013.

De bisschoppen spreken tijdens hun bezoek met paus Franciscus maar ook met de verschillende departementen van de Romeinse curie. Voorafgaand aan het bezoek heeft ieder van de bisschoppen een verslag aangeleverd over de situatie in het eigen bisdom. Gezamenlijk hebben de bisschoppen het rapport opgesteld over de situatie in Nederland als geheel. Tijdens het bezoek worden onder meer thema’s uit dit rapport besproken.

Download hier het Algemene Ad Limina rapport 2022.

Voorbede
De bisschoppen hebben de parochies gevraagd om in de komende weken in de vieringen van de Eucharistie en de andere liturgische vieringen bijgaand gebed in te voegen in de voorbede, alsook in het persoonlijk gebed:

Bidden wij om zegen over het Ad Limina bezoek van de Nederlandse bisschoppen in Rome, hun ontmoeting met de paus en zijn medewerkers. Om eenheid in de wereldwijde gemeenschap van de Kerk. Om goede vruchten van geloof, hoop en liefde door de kracht en inspiratie van de Heilige Geest.

Video
De bisschoppen zullen op vrijdag 11 november Paus Franciscus ontmoeten. In een video van katholiekleven.nl kijken zij vooruit naar het Ad Limina en vertellen kort wat hun verwachtingen zijn van het bezoek en hoe zij daarnaar uitzien. Kijk de video.

Op 1 september, één van de laatste vakantiedagen, kwamen de PCI-besturen bij elkaar voor een inspiratieavond. Er waren 11 PCI-en uit ons bisdom vertegenwoordigd.

De bisschop trapte de avond af met een stevige inleiding in de twee laatste encyclieken van paus Franciscus: Laudato Sí en Fratelli Tutti. Deze encyclieken houden ons een spiegel voor: ze geven een vlijmscherpe analyse van wat in onze wereld gebeurt en hoe we ons daar als gelovige mensen en als leden van die ene grote mensenfamilie toe verhouden. De encyclieken roepen ons op om na te denken over ons eigen leven, zodat alle schepselen van God tot hun recht kunnen komen. De opbouw van beide encyclieken (met de bekende drieslag: zien: wat is de situatie –  oordelen: hoe interpreteren we het – handelen: wat kan ik / kunnen wij het beste doen) kan daarbij ook ons behulpzaam zijn!

Na de pauze nam Ellen Hogema, docent praktische theologie aan de Fontys Hogeschool het stokje over en ging nader in op de elementen van het katholiek sociaal denken. Ze verbond het met de praktijk van de PCI-en. Die kent zij als secretaris van een PCI van binnenuit. De voorbeelden waren voor de aanwezigen zeer herkenbaar en er kwam een levendig gesprek op gang: wat kunnen de PCI-en nog doen naast alles wat al door de overheid wordt gedaan, hoe vinden we de mensen die hulp nodig hebben, hoe omzeilen we het probleem van de privacygegevens, wie kunnen onze bondgenoten zijn? Het is belangrijk de sociale kaart van de gemeente goed te kennen en deel te nemen aan een netwerk rond armoedeproblematiek. Tot slot daagde Hogema de aanwezigen uit met de stelling: “Ik vind niet dat PCI-en op het geld moeten zitten. Het geld moet uitgegeven worden en daarbij mag best wat risico genomen worden.”

Helaas was de avond tekort om dit uit te discussiëren, maar wie wilde kon onder het genot van een glaasje nog even doorpraten. Het was een inspirerende avond, waarbij met elkaar kennis werd gemaakt en ideeën en tips werden uitgewisseld. Die onderlinge uitwisseling maakt zo’n bijeenkomst extra interessant. Voor herhaling vatbaar!

De afgevaardigden van de bisschoppenconferenties in de Europese Unie doen een oproep aan Rusland om de vijandelijkheden tegen Oekraïne onmiddellijk op te schorten en aan alle partijen om te werken aan een oplossing voor het conflict. De bisschoppen waren bij elkaar op de plenaire vergadering van COMECE in Brussel, die van 12 tot en met 14 oktober werd gehouden. Zij pleiten in een gezamenlijke verklaring ook voor eenheid in de EU. 

De Commissie van de bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE), waar namens de Nederlandse conferentie mgr. Hoogenboom deel van uit maakt, uit in de verklaring ook “diepe droefheid over het afschuwelijke menselijke leed dat het volk van Oekraïne is aangedaan door de brute militaire agressie die door de Russische autoriteiten is geïnitieerd”.

De bisschoppen getuigen van de verbondenheid van de bisschoppenconferenties met “de miljoenen vluchtelingen en met al diegenen die lijden onder deze waanzin van oorlog”. Daarnaast spreken ze hun bezorgdheid uit dat recente acties “een verdere uitbreiding van de oorlog met rampzalige gevolgen voor de mensheid kunnen riskeren”.

Bisschoppen roepen op tot Europese eenheid
Na een diepgaande discussie over de oorlog in Oekraïne en de steeds dramatischer wordende sociaal-economische gevolgen ervan voor burgers in Europa en daarbuiten, benadrukken de EU-bisschoppen “de diepe waarde van de Europese Unie en haar oprichtingsvisie”. Zij moedigen de politieke leiders sterk aan “hun eenheid te bewaren en zich te blijven inzetten voor het Europese project”.

Oproep tot vrede
De EU-bisschoppen sluiten hun verklaring af met “een nadrukkelijke oproep aan de agressors, om onmiddellijk de vijandelijkheden op te schorten, en aan alle partijen om zich open te stellen voor onderhandelingen over ‘serieuze voorstellen’ voor een rechtvaardige vrede, om te werken aan een oplossing voor het conflict, die het internationaal recht en de territoriale integriteit van Oekraïne respecteert.”

Lees de Verklaring EN |  FR | IT

Bericht en foto via COMECE.

Actie Kerkbalans heeft dit jaar iets nieuws in de webshop: een deurbanner. Deze professionele banner met de slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ kunnen deelnemende kerken bestellen om aandacht te vragen voor hun jaarlijkse inzamelingsactie voor de eigen plaatselijke parochie of gemeente. In deze tijd van inflatie en hoge energiekosten geeft Actie Kerkbalans de eerste honderd deurbanners cadeau!

Een deurbanner met daarop de slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’: het is een stijlvolle en professionele manier om Actie Kerkbalans optimaal zichtbaar te maken! Van 14 tot 28 januari 2023 vragen kerken in heel Nederland hun leden met de Actie Kerkbalans om een financiële bijdrage voor de eigen, plaatselijke parochie of gemeente. De deurbanner wordt dit jaar geïntroduceerd om lokale organisatoren van Actie Kerkbalans te helpen de actie te promoten en onder de aandacht te houden.

Makkelijk te bevestigen
Met de deurbanner wordt ieder kerklid die de komende maanden de kerkdeur passeert, op een bijzondere manier herinnerd aan de Actie Kerkbalans. De deurbanner is gemaakt van stevig doek en met elastieken eenvoudig vast te maken aan de achterkant van de deur. Kerken en parochies kunnen de deurbanner bestellen op kerkbalans.nl/webshop. Ze zijn geschikt voor deuren met een hoogte van 2.05 tot 2.40 meter.

Eerste honderd deurbanners gratis
Actie Kerkbalans onderstreept de noodzaak voor parochies en gemeentes om veel geld in te zamelen voor hun eigen plaatselijke Actie Kerkbalans. Zeker in deze tijd van inflatie en stijgende energiekosten, is de bijdrage van kerkleden hard nodig om overeind te blijven. De landelijke organisatie van Actie Kerkbalans ondersteunt plaatselijke kerken waar mogelijk in de voorbereiding en promotie van de actie. Daarom zijn de eerste honderd deurbanners gratis te reserveren: vijftig stuks voor de eerste aanmelders uit de deelnemende protestantse kerken en vijftig stuks voor de snelle beslissers uit de deelnemende katholieke kerken.

Bestel hier de deurbanner

Naast de deurbanner is in de webshop ook de rode loper verkrijgbaar. Met deze rode loper kunnen kerken hun plaatselijke Actie Kerkbalans heel letterlijk uitrollen. Vorige jaren legden honderden kerken bij de start van hun actie de rode loper voor de toegangsdeur van de kerk. Zij vroegen bijvoorbeeld aandacht voor het belang van Actie Kerkbalans door kerkleden die over de rode loper kwamen, te laten benoemen wat voor hen de waarde van de kerk is. Of door een aantal van de jongste kerkleden als eerste over de rode loper te laten gaan; als symbool van de ‘kerk van morgen’.

Webshop vol materialen
Naast deurbanners en rode lopers staan er nog veel meer materialen in de webshop om organisatoren te ondersteunen bij de voorbereiding op de promotie van Actie Kerkbalans: van folders en enveloppen tot kleurplaten, spandoeken en posters. Actie Kerkbalans raadt organisatoren aan hun bestelling nog in oktober te doen.

Naar de webshop

Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) heeft een corona-handreiking voor kerken geschreven die met verschillende scenario’s rekening houdt. Op deze manier kunnen de aangesloten kerkgenootschappen zien welke maatregelen passen bij welke situatie.

De Rijksoverheid heeft aan alle maatschappelijke sectoren (horeca, zorg, sport, vrijwilligerswerk) gevraagd om te komen met plannen voor het geval in het winterseizoen de COVID-19 besmettingen weer toenemen.  Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken heeft hiervoor een handreiking geschreven die met verschillende scenario’s rekening houdt. Momenteel stijgt het aantal besmettingen.

Basisadviezen
De bisschoppen vragen om voorzichtigheid te blijven betrachten. Hun oproep om de algemene basisadviezen tegen corona in acht te blijven nemen, geldt nog steeds. Dit betreft handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog, thuisblijven bij klachten, zorgen voor voldoende frisse lucht, enzovoort. Mochten de komende tijd extra maatregelen tegen corona nodig blijken te zijn, dan zal eerst overleg van de bisschoppen plaatsvinden.

Houd rekening met elkaar
Voor nu geldt ook: houd rekening met elkaar, ook met diegenen die graag afstand willen houden, geen hand willen geven en/of een mondkapje dragen, bijvoorbeeld in verband met een kwetsbare gezondheid. ‘Laten we met elkaar ervoor zorgen dat iedereen in de kerk de liturgie veilig mee kan vieren’, aldus de bisschoppen

Zie voor meer informatie over de handreiking van CIO: www.cioweb.nl.

Foto: Ramon Mangold.

Actie Kerkbalans heeft op maandag 26 september de webshop geopend. Alle materialen voor de Actie Kerkbalans 2023 zijn nu online te bekijken en bestellen. Met de kant-en-klare folders en enveloppen brengen parochies hun lokale Actie goed en herkenbaar onder de aandacht. Ook promotiemateriaal, zoals spandoeken, vlaggen, posters en stickers, zijn in de webshop te vinden. Materialen zijn daarnaast eenvoudig op maat te laten maken voor de eigen kerk.

De slogan ‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ staat centraal in alle communicatie- en promotiematerialen. De kerken in Nederland willen namelijk niet alleen nu, maar zeker ook in de toekomst van waarde zijn en blijven voor mensen die verbinding en verdieping zoeken. In de fotografie staan verschillende generaties centraal, om te benadrukken dat de kerk gastvrij en uitnodigend wil zijn voor jong en oud. Kerkleden zijn gefotografeerd binnen de kerk, want na lastige jaren mogen parochies en gemeentes dit jaar weer fysiek samenkomen om God en elkaar te ontmoeten. Juist dat samen kerkzijn heeft voor kerkleden veel waarde.

Concrete vervolgstappen
Wat betekent het openen van de webshop voor organisatoren van de Actie Kerkbalans?

• Zij kunnen vanaf maandag 26 september, terecht in de webshop.
• Daar kunnen zij de materialen inzien en bedenken welke hiervan zij willen inzetten om de Actie Kerkbalans in hun kerk te ondersteunen.
• Vervolgens kunnen zij tijdig – uiterlijk medio oktober – de juiste materialen bestellen.

Actiematerialen op maat
Organisatoren kunnen er ook voor kiezen om in een eigen stijl te communiceren over de Actie Kerkbalans 2023. Zij kunnen de tekst en het beeld op de kant-en-klare folder en envelop heel eenvoudig zelf aanpassen. Zo zorgen zij ervoor dat materialen heel herkenbaar zijn als uitingen van de eigen parochie of gemeente. Die benadering op maat spreekt meer aan dan algemene teksten.

Blijf op de hoogte en neem een gratis abonnement op de nieuwsbrief van Actie Kerkbalans!

Bezoek de webshop

Laat materialen op maat maken

Tijdens de Algemene Vergadering van de Konferentie Nederlandse Religieuzen ontving voormalig voorzitter Dom Bernardus Peeters de H. Johannes-Evangelistpenning van het bisdom ‘s-Hertogenbosch uit handen van Mgr. De Korte. Abt Bernardus was voorzitter van de KNR totdat hij in 2022 tot generaal abt van de trappisten werd gekozen en naar Rome vertrok. Tijdens deze Algemene Vergadering nam hij officieel afscheid van de leden van de KNR.

Hij ontving de penning vanwege zijn grote inzet voor de religieuzen in het bisdom en in Nederland. Bisschop de Korte dankte hem voor al zijn inzet en de wijze waarop hij zorgde voor verbinding. Onder zijn voorzitterschap zijn de banden tussen het bisdom en de abdij en tussen de bisschoppen en de religieuzen verder verbeterd.

De H. Johannes-Evangelistpenning
De H. Johannes-Evangelistpenning is bestemd om diegenen te onderscheiden die zich op bijzondere
wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor de Kerk in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Dit kan zijn
op parochieel, dekenaal of diocesaan niveau. De bronzen H. Johannes-Evangelistpenning draagt aan
de ene zijde de beeltenis en de naam van H. Johannes Evangelist en aan de andere zijde het wapen
en de naam van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. De penning wordt geleverd tezamen met een
oorkonde en draagspeld waarop eveneens het wapen van het bisdom prijkt.

Van Klimaatdepressie naar Duurzame Hoop

Zakt bij elke volgende crisis de moed je verder in de schoenen? Hoe kunnen wij als individu, in onze kleine kring iets doen aan de grote ongelijkheid, armoede, de klimaatproblemen? Op 18 november vindt op de Radboud Universiteit Nijmegen een groot evenement plaats met lezingen en workshops ter inspiratie, motivatie, bezinning en ontmoeting.

Bisschop Gerard de Korte en klimaatactiviste Rozemarijn van ’t Einde geven elk een lezing over hun strijd voor een duurzame samenleving en rechtvaardige toekomst. Daarna zijn er workshops rond duurzaam leven, systeemverandering, bezinning, storytelling, filosofie, coaching en meer. De middag wordt afgesloten met een borrel.

De toekomst maken we samen, dus komt allen!

Datum:                Vrijdag 18 november
Tijd:                      14:00-17:00 uur (met borrel na afloop)
Locatie:               Radboud Universiteit, Nijmegen
Entree:                Gratis

Meld je aan op de evenementenpagina: www.laudato-si.nl/event/laudato-si-event/

Dit evenement wordt georganiseerd door de Radboud Universiteit Nijmegen, Laudato Si Nederland en Socires

Hoe kunnen we samen het verschil maken als het gaat om de klimaatcrisis en de armoede? En wat is de relatie tussen klimaat en armoede? Negen dagen lang staan we in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch stil bij deze vragen. We sluiten daarmee aan bij de wereldwijde campagne ‘Together We’ van Caritas Internationalis.

Je van iets bewust worden vraagt tijd om je in te lezen, erover na te denken, erover te sparren met anderen en ….. voor gebed! Daarom bevat het noveen 4 gebedsdagen en 5 reflectiedagen en loopt van 3 t/m 11 november 2022. Op zondag 13 november is het de Werelddag van de Armen.

Noteer vast deze data in de agenda!

Meer informatie over deze noveen (en wat je zelf er aan bij kunt dragen) volgt binnenkort op deze website en in de Bisdom-Nieuwsbrief.

Naar aanleiding van de commotie rondom het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel, roept de Rooms-Katholieke Kerk op tot een waardige wijze van hulp aan deze asielzoekers. Mgr. De Korte, referent voor Kerk en Samenleving namens de Nederlandse bisschoppenconferentie, pleit voor minimaal een (schoon) bed, bad en brood voor allen.

‘Mensen die op Nederlands grondgebied zijn, moeten vanuit christelijk perspectief op een waardige manier worden geholpen, niet alleen door de instanties, ook gelovigen hebben hierin een taak.’ De bisschop verwijst hierbij ook naar de brieven die de Nederlandse bisschoppen hebben geschreven over de opvang van vluchtelingen om dit thema onder de aandacht van de gelovigen te brengen.

‘Ze mogen een beroep op ons doen. Veel vluchtelingen komen uit een oorlogsgebied, zijn gescheiden van hun familie, en dragen ervaringen van geweld en verschrikkingen met zich mee. Laat weten dat wij om hen geven door een luisterend oor en onze aandacht en onze daadwerkelijke bereidheid om hen bij te staan,’ zo benadrukten de bisschoppen in een van deze brieven.

Nabuurschap
Bisschop De Korte stipt ook de boosheid aan die er is in een dorp als Albergen, waar ook asielzoekers zouden moeten worden opgevangen. ‘Wat je daar ziet is de boosheid van de plaatselijke politiek omdat ze aan de kant worden geschoven en om het grote aantal mensen dat in het dorp moet worden opgevangen. Ik ken die regio, het nabuurschap zit er heel sterk in, het zorgen voor elkaar. De schrik om het relatief grote aantal mensen dat ze in zo’n relatief klein dorp moeten opvangen, kan ik wel begrijpen. Maar laten we niet vergeten dat in dit soort dorpen ook populisten wonen die vervelende dingen roepen. Tegelijk heb ik op de radio ook mensen gehoord, die heel nuchter reageerden. Zo van: we gaan dat oplossen.’

De bisschop onderstreept dat een land dat zo rijk is als Nederland, in staat zou moeten zijn om echte vluchtelingen op te nemen en om dat goed te organiseren. ‘Daarin staan we achter paus Franciscus die onvermoeibaar voor de vluchtelingen op komt en altijd pleit voor menswaardige opvang. Hij zegt: we zijn één mensenfamilie.’

Ter Apel
Mgr. Van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden, is bezorgd over de situatie zoals die zich nu voordoet in zijn bisdom. Hij vindt de situatie beschamend en vernederend. De bisschop bezocht dit voorjaar met de werkgroep Vluchtelingen van de Raad van kerken diverse plekken in Griekenland. Zoiets als nu in Ter Apel heeft hij daar zelfs niet gezien. ‘Wat me van Griekenland vooral is bijgebleven is de praktijk van de regering om op illegale wijze vluchtelingen buiten de grenzen te houden en terug te sturen. Dit is niet veel in het nieuws maar er zijn wel signalen dat het gebeurt. Europese rechten van vluchtelingen worden niet gerespecteerd.’

‘Het kan niet zo zijn dat dit soort situaties van te veel mensen, te weinig bedden, sanitair en voedsel nu ook hier in Nederland ontstaat. Laten we er als overheid, maar ook als Nederlanders met elkaar alles aan doen om dat te stoppen en verder te voorkomen en allereerst de groep vluchtelingen in Ter Apel menswaardig opvangen.’

foto: Standbeeld “Angels Unawares” op het Sint-Pietersplein te Rome voor migranten en vluchtelingen

De nationale synthese voor de synode met als thema ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’ is op 15 augustus 2022 naar Rome gestuurd. De synthese is gemaakt op basis van de rapporten van de zeven bisdommen en het Militair Ordinariaat en op basis van de reacties van tien landelijke katholieke organisaties.  De synthese schetst een beeld van de diocesane fase van het synodaal proces in Nederland en de uitkomsten daarvan tot nu toe.

Deel 1 van de synthese is opgebouwd langs de lijnen van de drie kernthema’s die de Nederlandse bisschoppen hadden uitgekozen om in ieder geval aan de orde te laten komen in de bisdommen. Dat zijn de thema’s Vieren, Medeverantwoordelijk voor missie en Dialoog in Kerk en samenleving. Deel 2 bevat onderscheiding zoals dit in de verschillende onderliggende rapporten ook terug te vinden is. Daarna volgen conclusies en de synthese wordt afgesloten met het hoofdstuk ‘samen verder’.

De tekst van de synthese is de uitkomst van een uitvoerige bespreking door de Nederlandse Bisschoppenconferentie van alle aangeboden rapporten en reacties. De bisschoppen hebben geconstateerd dat aan de uitnodiging van Paus Franciscus om in gesprek te gaan over het geloof breed gehoor is gegeven in Nederland. Zij danken alle mensen die vanaf de start van de synode (17 oktober 2021) aan het synodaal proces hebben deelgenomen en zij benadrukken dat het synodaal proces niet afgesloten is met de inzending naar Rome van de Nederlandse synthese. Veel parochies en groepen gaan de gesprekken voortzetten om zoals in het slot van de synthese staat “het geloof dat ons drijft bij elkaar aan te wakkeren, geïnspireerd door wat de Geest ons zegt.”

Download de nationale synthese hier.

Videoserie
In een videoserie op katholiekleven.nl gaan de bisschoppen in op vragen over het synodale traject. Wat hebben zij gehoord in de gesprekken? Wat zijn volgens hen belangrijke uitdagingen als het gaat om communio, participatio, missio? Lees meer of kijk de serie op katholiekleven.nl.

Op 17 oktober 2021 startte in de bisdommen wereldwijd de diocesane fase van de bisschoppensynode. In elk bisdom vonden op uitnodiging van paus Franciscus gesprekken plaats over onderwerpen en richtvragen die vanuit Rome werden aangereikt. Deze fase stond in het teken van luisteren en dialoog.

Diocesane en nationale rapporten
Voor de zomer van 2022 rondden de Nederlandse bisschoppen het verslag van de gesprekken af. De bisschoppen werden gevraagd om hun diocesane verslag in te brengen. Het Bossche synodeteam heeft namens Mgr. De Korte het diocesane rapport “Hoopvol luisterend naar Gods Geest” ingestuurd. Op basis van alle diocesane rapporten is er een nationaal verslag geschreven. Deze synthese “Voor een synodale kerk; communio, participatio en missio” schetst een beeld van de diocesane fase van het synodaal proces in Nederland en de uitkomsten daarvan tot nu toe.

Mgr. De Korte over de synodale kerk
Bisschop De Korte stelt zichzelf de vraag hoe je katholiek kunt leven in Nederland en in het bijzonder in het Bossche bisdom. “Een spannende vraag”, vindt bisschop De Korte, want “wat is de eerste opdracht van de Kerk?” Het rapport naar aanleiding van het synodaal proces in het bisdom ‘s-Hertogenbosch gaf hem veel herkenning. “De aanbevelingen die eruit uitgerold zijn, vind ik heel relevant. Het gaat over hoe wij werkelijk een gemeenschap kunnen zijn. Maar ook: hoe kunnen wij meer aandacht besteden aan de jongeren? Dat is een belangrijk thema voor de voortgang van het kerkelijk leven in ons bisdom. De nadruk ligt op: ‘ga naar buiten’. En dat is ook wat paus Franciscus zegt: blijf niet in je bubbel zitten, maar probeer ook je naar buiten te richten.”

Aan het eind van dit jaar gaan de bisschoppen op Ad limina bezoek (van 7 tot en met 12 november). In Rome vieren ze samen de eucharistie bij de graven van de apostelen, ze hebben een ontmoeting met de paus en bezoeken diverse dicasteries (‘ministeries’) van de curie. Hoe zien de bisschoppen het ad limina bezoek als een uiting van de synodale Kerk? Ook deze vraag komt in de interviews naar voren.