“Nu de COP26 afgerond is, willen we als vertegenwoordigers van de Rooms-Katholieke Kerk Nederland en de Protestantse Kerk in Nederland de Nederlandse overheid aanmoedigen zich ambitieus te verhouden tot de gemaakte afspraken, en te doen wat in haar macht ligt om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken.” Zo begint de brief die scriba René de Reuver, bisschop Gerard de Korte en ds. Karin van den Broeke, aan de regering sturen.
Het idee voor het opstellen van deze brief is ontstaan na een gesprek met een aantal predikanten dat zich zorgen maakt over het klimaat.
In de brief wordt opgeroepen tot een systeemverandering. “Te lang hebben we in de westerse wereld de ogen gesloten voor de schade van onze leefwijze. Dat vraagt van ons allemaal – overheid, ondernemingen, kerken en individuen – een proces van zelfreflectie, ommekeer, en met vallen en opstaan een andere weg inslaan.”
De schrijvers roepen de Nederlandse overheid op om alles te doen wat in haar macht ligt om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken. “We roepen haar op om (klimaat)gerechtigheid als uitgangspunt te hanteren voor overheidsbeleid.”
—–
Volledige tekst van de brief
Geachte leden van de regering,
Nu de COP26 afgerond is, willen we als vertegenwoordigers van de Rooms-Katholieke Kerk Nederland en de Protestantse Kerk in Nederland de Nederlandse overheid aanmoedigen zich ambitieus te verhouden tot de gemaakte afspraken, en te doen wat in haar macht ligt om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken. Veel waardering hebben we voor het besluit van de demissionaire regering om eind 2022 te stoppen met investeringen in kolen, gas en olie in het buitenland. We zijn er echter van overtuigd dat er meer nodig is om het tij te keren. Een relatief rijk land als Nederland kan een meer dan gemiddelde inbreng hebben in de transitie die nodig is.
Kerken staan in een lange traditie van opkomen voor slachtoffers van onrecht. In de Bijbel lezen we hoe God keer op keer opkomt voor mensen die achtergesteld, onderdrukt en vergeten worden door rijken en machthebbers. Ons wordt geleerd om Jezus Christus zelf te herkennen in wie honger heeft, wie dorst heeft, wie naakt is, wie ziek is of gevangen zit. Dat betekent dat we ons geroepen voelen om steeds alert te zijn op wie in onze huidige tijd en omstandigheden hongerigen, dorstigen, naakten, vreemdelingen, zieken of gevangenen zijn, en voor hen een naaste te zijn. Soms is dat heel direct en dicht bij huis, maar vaak ook vraagt het oog te hebben voor wat er gebeurt op het wereldtoneel.
Tijdens de afgelopen weken waren alle ogen in de wereld gericht op de leiders die in Glasgow bij elkaar waren. De COP26 bood opnieuw de kans om tot afspraken te komen die erop gericht zijn verdere opwarming zo veel mogelijk te beperken. We roepen de Nederlandse overheid op om zich daar zo vergaand mogelijk voor in te spannen. Nu al zien we dat de gevolgen van opwarming desastreus zijn. De gevolgen daarvan lijken voorlopig het grootst voor de meest kwetsbare bewoners van de aarde. Dat lijden zal exponentieel toenemen als de planetaire grens van 1,5 °C overschreden wordt.
In 2015 deed paus Franciscus de encycliek Laudato Si het licht zien. Daarin riep hij reeds op tot zorg voor ons gemeenschappelijk huis, de aarde, en tot ecologische bekering. Daarbij aansluitend voegde hij een achtste werk aan de zeven werken van barmhartigheid toe: ‘Laat ons barmhartig zijn voor ons gemeenschappelijk huis.’ Dit jaar riep hij, samen met de Anglicaanse aartsbisschop Justin Welby en de oosters-orthodoxe patriarch Bartholomeus I, christenen, alle mensen van goede wil en wereldleiders verenigd in Glasgow voor de COP26 op om leiding te nemen in de overgang naar een rechtvaardige en duurzame economie. De Wereldraad van Kerken heeft opgeroepen tot economisch beleid waarbij niet langer de groei van productie en inkomen centraal staan, maar een verbetering van gezondheid en welzijn van gemeenschappen en van de aarde.
Het tegengaan van verdergaande klimaatverandering vraagt om systeemverandering. Te lang hebben we in de westerse wereld de ogen gesloten voor de schade van onze leefwijze. Dat vraagt van ons allemaal – overheid, ondernemingen, kerken en individuen – een proces van zelfreflectie, ommekeer, en met vallen en opstaan een andere weg inslaan.
We roepen de Nederlandse overheid op, zoals we ook onze lokale geloofsgemeenschappen oproepen, om alles te doen wat in haar macht ligt om de opwarming van de aarde zo veel mogelijk te beperken. We roepen haar op om (klimaat)gerechtigheid als uitgangspunt te hanteren voor overheidsbeleid. Bij gerechtigheid denken we overigens tevens aan verschillen binnen onze eigen samenleving: ook in Nederland is het van belang dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
Als vertegenwoordigers van kerken willen we ons inzetten voor een verandering in denken en handelen die bijdraagt aan (klimaat)gerechtigheid. Van u als overheid hopen en verwachten we dat u zich niet zult beperken tot het voldoen aan minimumeisen, maar dat u zich in zult spannen voor een transitie die door de samenleving als geheel gedragen wordt.
In verbondenheid,
Mgr. dr. Gerard de Korte, bisschop van het bisdom van ‘s-Hertogenbosch en referent voor Kerk en Samenleving
René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland
Karin van den Broeke, programmaleider Kerk in Actie
