Afgelopen zaterdag, het feest van de heilige Marcus, was ik in het Stadsklooster van de Franciscanen in ’s-Hertogenbosch. De reden was bijzonder. Ik mocht broeder Jan ter Maat ofm tot diaken wijden. Broeder Jan is op weg naar zijn priesterwijding in het najaar. Door de coronacrisis kon de wijding maar in zeer beperkte kring plaatsvinden. Een klein feest in een onzekere tijd. Voor de wijdeling was het natuurlijk een groot feest te midden van zijn huisgenoten. In dit zesde woord ter bemoediging ga ik nader in op deze wijding maar ook op het belang van de herderlijke zorg door priesters, diakens, pastoraal werkers en alle andere leden van het volk van God, juist in deze vervelende coronatijd.

Katholiek ’s-Hertogenbosch is al enige tijd verrijkt met een nieuw klooster. Vlak bij het Centraal Station heeft de Orde van de Franciscanen een voormalig Kapucijnenklooster gekocht. Op dit moment wonen er in het Stadsklooster 13 mensen. Het klooster is gemengd. Er wonen naast broeders ook zusters en ook een echtpaar dat verbonden is met de Franciscaanse lekengemeenschap. Eén van hen is broeder Jan. Hij studeert theologie en wil graag priester worden. Al maanden geleden was afgesproken dat zijn diakenwijding op zaterdag 25 april, de feestdag van de evangelist Marcus, zou plaatsvinden als opstap naar de priesterwijding in het najaar. Maar toen kwam de coronacrisis. En de vraag werd gesteld of de diakenwijding wel door kon gaan. Op uitdrukkelijk verzoek van de wijdeling heb ik als wijdende bisschop deze vraag bevestigend beantwoord. Als wij in deze crisistijd kerkelijke huwelijken en uitvaarten mogelijk maken, behoort ook een wijding, hoewel uitzonderlijk, tot de mogelijkheden.

Beperkingen
Maar een wijding in deze tijd kent natuurlijk wel zijn beperkingen. De meest in het oog springende was afgelopen zaterdag het aantal aanwezigen bij de wijding. Als feestelijk gebeuren trekt een wijding normaal honderden gelovigen maar met de regelgeving van de overheid ter bescherming van de volksgezondheid als uitgangspunt, was dat nu totaal onmogelijk. Wij vierden dit feest met een kleine 20 personen: de 12 huisgenoten van de wijdeling en aanwezigen die voor de liturgie en de uitzending noodzakelijk zijn. In de grote kloosterkerk is voldoende ruimte om vele meters afstand te houden van de ander. Het gevaar van besmetting was dan ook minimaal. Zelfs de ouders van broeder Jan waren niet aanwezig. Gelukkig hebben de vader en de moeder van de wijdeling en alle andere familieleden en vrienden de gehele viering wel via livestream kunnen volgen.

Omzien in dankbaarheid
Broeder Jan heeft een protestantse achtergrond. Zijn vader diende verschillende kerkelijke gemeenten als predikant. In dit gelovige milieu heeft de nieuwe diaken Christus leren kennen. Broeder Jan ziet dan ook om in dankbaarheid. Hij dankt zijn ouders voor zijn christelijke opvoeding waarbij de Heilige Schrift en de persoon van Jezus zo’n belangrijke rol hebben gespeeld. Maar, zoals ik dat wel vaker bij nieuwe katholieken heb gehoord, ging Jan als jongvolwassene de schoonheid van de katholieke liturgie ontdekken. Naast het Woord ontdekte hij de sacramentele dimensie van het katholicisme. Ik denk dan niet alleen aan de betekenis van de Eucharistie maar ook aan het sacrament van boete en verzoening. Natuurlijk was ook de ontmoeting met de spiritualiteit van de heilige Franciscus van grote betekenis. Jan ontdekte de waarde van nederigheid en onderlinge broederschap. Maar ook het belang van de solidariteit met de kleinen en de kwetsbaren en de zorg voor moeder Aarde als Gods schepping. Door de diaken- en priesterwijding treedt Jan in zekere zin in de voetsporen van zijn vader. Ook hij zal immers bij uitstek dienaar van het Woord zijn en Christus in de sacramenten van de Kerk bij de mensen present mogen stellen.

Gaat uit over de wereld
Op de feestdag van de evangelist Marcus lazen wij vanzelfsprekend uit het evangelie dat op zijn naam staat. En wij lazen het evangeliefragment waarbij Christus, vlak voor de terugkeer naar de Vader, zijn leerlingen oproept om missionair te zijn en het Evangelie aan heel de schepping te verkondigen. Broeder Jan valt als franciscaan onder het gezag van zijn provinciaal. Als bisschop kan ik hem dus niet zenden. Maar tijdens de gesprekken ter voorbereiding van de wijding heb ik wel ontdekt dat de aankomende priester een missionair hart heeft. Ik hoop dan ook van harte dat broeder Jan niet alleen een taak zal krijgen binnen zijn klooster maar ook een deel van zijn priesterschap gestalte zal geven in één van de missionaire projecten binnen ons bisdom. Juist als jonge diaken, en spoedig als priester, kan hij missionair actief zijn: Christus bij de mensen brengen en mensen bij Christus.

Onderbreking
De coronacrisis strooit, als het gaat om de missionaire parochie, overigens roet in het eten. De landelijke studiedagen rond het bekende boek van James Mallon, Als God renoveert, gepland voor eind maart, zijn naar het najaar doorgeschoven. In de meeste parochies zijn activiteiten om het parochieleven te renoveren, opgeschort. Of toch niet helemaal? De creativiteit op digitaal terrein biedt immers voor menige geloofsgemeenschap missionaire kansen, ook na de crisis. Maar heel veel bestaande missionaire plannen zijn uitgesteld. In dit geval mag uitstel geen afstel zijn. Er komt weer een dag, en hopelijk laat die niet al te lang op zich wachten, dat er missionair veel meer mogelijk is en wij nieuwe mensen kunnen bereiken met Christus en zijn Evangelie.

500 jonge vluchtelingen naar Nederland?
In deze tijd komt ook het uitermate grote belang van de diaconie in beeld. Nationaal en internationaal. De coronacrisis maakt veel slachtoffers. Niet alleen medisch maar ook sociaal en economisch. Afgelopen week deed een groot aantal personen en instellingen, waaronder de Nederlandse bisschoppen, een oproep aan de regering om Griekenland te helpen door het overnemen van 500 kinderen en jongeren. Deze jongelui, zonder ouders, leven in Griekse vluchtelingenkampen, vaak onder uiterst primitieve omstandigheden. Als in deze kampen het virus toeslaat, is het leed niet te overzien. Tot nu toe houdt het kabinet de boot af. Laten wij hopen dat de nood van deze kwetsbare jongeren ook in Den Haag zal worden gehoord.

Dienende Kerk
Het belang van de herderlijke en diaconale zorg van priesters en diakens maar ook van pastoraal werk(st)ers, geestelijk verzorgers en alle andere leden van het volk van God komt juist in deze vervelende coronatijd in beeld. Broeder Jan zal zeker nog nagenieten van zijn wijding tot diaken. Maar ik hoop dat hij en wij allen, in kracht van de komende Pinstergeest, een dienstbare Kerk zichtbaar maken in navolging van Christus Dienaar.

+ Mgr. dr. Gerard de Korte

Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Zesde Woord ter Bemoediging – 29 april 2020

Vrijheid is in onze huidige samenleving een belangrijke waarde. Binnenkort vieren wij weer het herstel van onze vrijheid na vijf jaren van onderdrukking tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Samen stil staan bij 75 jaar vrijheid’ vormt het motto van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Maar vrijheid is nooit absoluut, ook onze vrijheid is relatief. De huidige coronacrisis maakt dat maar al te zeer duidelijk. Omwille van de volksgezondheid heeft de regering voor de publieke ruimte allerlei beperkende maatregelen afgekondigd. Wij kunnen niet meer gaan of staan waar wij willen. Er wordt gesproken over een intelligente lockdown maar de gevolgen zijn niet gering. Scholen zijn al weken dicht. Veel mensen werken thuis. Een bezoek aan restaurant, theater, bioscoop en museum is niet meer mogelijk. En een samenscholing van een grotere groep mensen leidt tot een flinke bekeuring. Gelovigen moeten al weken lang accepteren dat het samen vieren van het geloof in onze kerkgebouwen onmogelijk is geworden. Een aanzienlijke inperking van ons gaan en staan, maar allemaal om levens te redden: van anderen en van onszelf. De grote vraag is hoe lang wij deze ingeperkte vrijheid zullen accepteren.

Morren tegen Mozes
Centraal in het geloof van het Joodse volk staat de bevrijding uit het slavenhuis Egypte. Na verschrikkelijke plagen laat uiteindelijk de wrede farao de Joodse slaven vertrekken. Onder de hoede van Mozes trekt Israël door de woestijn naar het land van belofte; het land van melk en honing. Maar de tocht is zwaar. Bij gebrek aan water, ontstaat er onvrede. De ontberingen worden zo groot dat het volk terug gaat verlangen naar Egypte. Men was er weliswaar onvrij maar er was tenminste voldoende eten en drinken. De onvrede leidt uiteindelijk tot een morren tegen Mozes en uiteindelijk ook tegen God (Exodus 17).

Wenkend perspectief?
Wat kunnen wij van dit verhaal uit het Oude Testament leren? Minstens twee dingen. Allereerst dat tijdens een lastig heden het verleden gemakkelijk wordt geïdealiseerd. Met regelmaat denken wij verlangend terug aan de tijd ‘voor de coronacrisis’. Maar, in het licht van de actuele crisis, lijkt mij een tweede leerpunt nog belangrijker. Ontberingen in het heden worden gemakkelijker geaccepteerd als er een wenkende toekomst is. Voor Israël in de woestijn was het beloofde land van melk en honing nog ver weg. Men was in de hitte van de woestijn bezig met de eerste levensbehoeften zoals water en voedsel. Zo komen wij bij de spannende vraag of in de huidige situatie het wenkend perspectief voor ons duidelijk genoeg is. Het resultaat van de bewegingsbeperking is ongetwijfeld een daling van zieken en doden. Ons gezondheidssysteem stond op springen maar heeft met optimale krachtsinspanning standgehouden. Maar is dat voldoende om te volharden? Zullen wij onze onderlinge betrokkenheid volhouden en alle inperkingen van onze vrijheden blijven dulden? Als ik goed zie en luister, ontstaan er steeds meer scheurtjes ondanks de oproepen van onze bestuurders. Gaan ook wij binnenkort morren? 

Economische schade
Naarmate de intelligente lockdown voortduurt, worden de economische gevolgen steeds groter. Over de hele wereld zijn miljoenen banen verloren gegaan en op de beurzen miljarden verdampt. De gevolgen zijn te zien in stad en dorp. Ik merk het in het centrum van ‘s-Hertogenbosch. Talloze winkels zijn dicht. Met name kleding- en schoenenwinkels, cafés en restaurants maar ook de reisbureaus worden flink getroffen. Meer onzichtbaar, maar niet minder ernstig, is de ellende voor talloze zelfstandigen zonder personeel en flexwerkers. Vaak hebben deze mensen nauwelijks een buffer om op terug te vallen. Al met al staat de bestaanszekerheid van steeds meer landgenoten onder druk. Hoe hoog zal de werkeloosheid worden en hoe ontwrichtend wordt de crisis op sociaal-economisch terrein? Het grote gevaar bestaat dat de onderlinge zorg voor elkaar zal verdampen. Het eigenbelang lijkt altijd groter dan het belang van de ander. Het volhouden van onderlinge verbondenheid wordt de grote uitdaging van de komende tijd. 

Internationale verbondenheid
Kwetsbare mensen in een groot aantal landen van deze wereld komen snel in de gevarenzone. Zoveel mensen die nu al in de marge leven, dreigen aan alles gebrek te krijgen. Een sociaal vangnet zoals in Nederland ontbreekt immers in verreweg de meeste landen, al vallen ook hier helaas medeburgers door de mazen van het net. Het wegvallen van inkomsten in combinatie met het ontbreken van financiële reserves betekent dan automatisch diepe armoede. Tegen die achtergrond heeft onze bisschoppenconferentie, samen met leiders van andere godsdiensten en levensbeschouwingen, onze regering vorige week opgeroepen om de meest kwetsbaren in de wereld niet te vergeten. Niet alleen om hun waardigheid te beschermen maar ook uit welbegrepen eigenbelang. De wereld zit immers niet te wachten op een nieuwe golf van vluchtelingen. Nu niet veroorzaakt door oorlogshandelingen maar door het onzichtbare maar levensbedreigende coronavirus.  

Elkaar vasthouden
Meer en meer wordt duidelijk dat er ook tijdens deze coronacrisis belangentegenstellingen zijn. Als die te groot worden kan de onderlinge eensgezindheid, die tot nu toe indrukwekkend is, in gevaar komen. Het vraagt van onze politici en bestuurders grote stuurmanskunst. Nu wordt een beleid gevraagd dat mensen verbindt en niet uit elkaar drijft. Dat vraagt om het zoeken van een goede balans tussen een houdbare gezondheidszorg en zo klein mogelijke economische schade. Maar evenzeer om jongeren die zich, misschien langer dan verwacht, beperkingen willen opleggen voor meer kwetsbare ouderen. Het vraagt ook om financiële solidariteit, nationaal en internationaal. Werkenden moeten verbonden blijven met allen die hun arbeid door de crisis verliezen. Dit alles om te voorkomen dat mensen tussen de raderen komen.  

Eigenbelang overstijgen
Wij hebben als christenen een realistisch mensbeeld. Als de nood aan de man komt, hebben de meesten van ons de neiging vooral voor zichzelf te kiezen. Maar wij kunnen onszelf ook overstijgen. Ik schrijf dit Woord ter bemoediging in de Paastijd. Wij mogen leven in vriendschap met de levende Christus. Geeft dat ons niet de kracht om onze eigen belangen te relativeren en ons blijvend in te zetten voor het algemeen belang? Ik hoop en bid dat wij, in kracht van Gods Geest, de onderlinge betrokkenheid zullen volhouden.

+ Mgr. dr. Gerard de Korte

Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Vijfde Woord ter Bemoediging – 22 april 2020

Buiten maar ook binnen de Kerk zijn stemmen die het coronavirus zien als een straf van God. In dit vierde Woord ter bemoediging plaats ik daar grote vraagtekens bij. Laten wij niet te gemakkelijk denken dat wij Gods beleid over ons bestaan kunnen doorgronden. Christus vormt voor ons het hoogtepunt van Gods openbarend spreken en handelen. In Hem ontmoeten wij allereerst een God die wil genezen en vergeven. Het vormt ook een vergissing om de scheppende God als eerste oorzaak te verwarren met de tweede oorzaken binnen de schepping. De God van de Schrift geeft vrijheid aan mensen en relatieve autonomie aan de natuur. Hij handelt allereerst door de Zoon die solidair met ons is in alle nood en door de Geest die ons inspireert om creatief te leven en het goede te doen. Zo kunnen wij God ook in deze crisistijd nabij weten.

Al maanden is de samenleving in de ban van het coronavirus. Het virus gaat de hele wereld rond. De meeste patiënten worden gelukkig mild ziek. Maar een aantal mensen krijgt complicaties en reeds duizenden zijn gestorven. Om besmettingsgevaar te voorkomen is in veel landen het publieke leven min of meer tot stilstand gekomen. Fysieke afstand vormt het parool. Alles bijeen brengt het virus veel zorgen en verdriet met zich mee, zowel medisch als sociaal en economisch. Niet weinigen, ook christenen, vragen naar de rol van God in deze crisis.

Straf van God?

Er zijn gelovigen die de coronacrisis zien als een straf van God. Het model van ellende als straf heeft oude papieren. Ik denk aan de duiding van de ballingschap van het Joodse volk in het Oude Testament in de zesde eeuw voor Christus. God lijkt het verbond met zijn volk te hebben opgezegd. Alles is verloren gegaan: het beloofde land, de tempel en de koning. En de profeten van Israël duiden de rampspoed als straf voor de ontrouw van het volk. Maar in het Oude Testament vinden wij ook al een scherp protest tegen de gedachte dat onheil onlosmakelijk zijn oorzaak heeft in de zonde. Als Job alles heeft verloren – zijn kinderen, zijn bezit en zijn gezondheid – komen de zogenaamde troosters hem zeggen dat zijn lot te maken heeft met onrechtvaardigheid in zijn leven. Maar Job werpt deze koppeling van zijn ellende en zonde ver van zich af.

Genezende en vergevende God

Het onderwijs van Jezus kan worden gezien in de lijn van Job. Jezus wil in het verhaal over de blindgeborene (Johannes 9) niet antwoorden op de vraag wie er gezondigd heeft, de blinde of zijn ouders. Jezus zegt alleen dat het werk van God in de blinde man openbaar moet worden. De blinde wordt genezen. Zo komt in Jezus een genezende God in beeld. Daarnaast vormt het herstel van de relatie van de mens met God een wezenlijk onderdeel van het openbare leven van Jezus. God wil niet de dood van de zondaar maar dat hij zich bekeert en leeft. In Jezus openbaart God zich allereerst als een genezende en vergevende God.

Recente geschiedenis

Het model van een straffende God is ook door de recente geschiedenis scherp ter discussie gesteld. Waren de Cambodjanen bovengemiddeld zondig zodat de Rode Khmer kon toeslaan? Waren de mensen in Rwanda bovengemiddeld zondig zodat velen van hen door een bloedige burgeroorlog om het leven kwamen? Was het joodse volk bovengemiddeld zondig zodat de Shoah hen trof? Waren de Russen bovengemiddeld zondig dat de terreur van Stalin kon huishouden? Maar weinig mensen zullen deze vragen positief willen beantwoorden. Veeleer wordt duidelijk dat wij uitermate voorzichtig moeten zijn in ons spreken over een straffende God. Laten wij als theologen en pastores niet denken dat wij God achter de kaart kunnen kijken. Gods voorzienig beleid over ons bestaan is maar moeilijk te doorgronden.

Middellijk

Er zijn vandaag ook christenen die het virus door gebed bestrijden. In de media zijn christelijke predikanten te zien die met stemverheffing menen het virus te kunnen uitdrijven. Maar doen wij daarmee recht aan Gods majesteit? Het is goed te beseffen dat God werkelijk God is. In het verhaal van het brandende braambos (Exodus 3) openbaart God zich als Degene die handelt via de inzet van mensen. God roept namelijk Mozes om zijn volk uit de slavernij van Egypte weg te halen. Dat is het patroon van de hele geschiedenis van God met zijn volk. God roept mensen en waar mensen die roeping niet beantwoorden en hun vrijheid misbruiken loopt de heilsgeschiedenis spaak. Wanneer Mozes vraagt naar de naam van Degene die hem roept, antwoordt God: Ik ben zoals Ik ben. God belooft zijn bijstand maar altijd op een manier die verrassend, onvermoed en onverwachts zal zijn. Niet voor niets is in de Bijbel de wolk het beeld van de ongrijpbare, onzichtbare en verborgen aanwezige God.

In de latere theologie wordt deze visie op God technisch verwoord door Hem causa prima te noemen. Hij is als Schepper de eerste oorzaak. En wij moeten zijn handelen niet verwarren met de tweede oorzaken binnen de schepping. Wij leven niet in een spook- of toverhuis maar in een wereld waarin wij als vrije mensen mogen leven en gelukkig steeds meer regelmatigheden hebben kunnen ontdekken. God werkt bijna altijd door mensen (middellijk) en niet rechtstreeks (onmiddellijk).

Om enkele voorbeelden te noemen. In Lourdes zijn miljoenen zieke pelgrims geweest. Ieder jaar begeleid ik een bedevaart van de Orde van Malta. Ik merk dat de meeste zieken letterlijk en figuurlijk opknappen door de liefde en dienstbaarheid van mensen die zij tijdens de bedevaart ontmoeten. Maar er zijn in de loop van de jaren maar enkele honderden onverklaarbare genezingen gemeld.

Een ander voorbeeld uit de Tweede Wereldoorlog. God heeft de poorten van Auschwitz niet zelf geopend. Neen, de terreurmachine in Auschwitz kwam tot stilstand door de bevrijding van het kamp door Russische soldaten. God werkt bijna altijd middellijk, in dit geval door soldaten van de wrede dictator(!) Stalin. God schrijft recht op kromme lijnen.

God drie-een

Hoe kunnen wij Gods betrokkenheid bij de coronacrisis dan begrijpen? Uit dit betoog mag duidelijk zijn dat wij, naar mijn diepste overtuiging, voorzichtig moeten zijn met ons spreken over een straffende God en dat Hij bijna nooit met wonderlijke ingrepen de wereld bestuurt. God respecteert bijna altijd de wetmatigheden van zijn schepping en de vrijheid van mensen. Als christenen spreken wij niet zomaar over God maar over de God die zich in de loop van Israëls geschiedenis heeft geopenbaard. Wij spreken over deze God heel beleefd: niet met twee

maar zelfs met drie woorden: God als Vader, Zoon en Geest. Een theoloog uit de eerste eeuwen heeft eens gezegd dat de Vader zijn twee armen liefdevol naar de aarde uitstrekt. De arm van de Zoon en van de Geest.

Solidaire Jezus

Voor een christen openbaart God zich bij uitstek in zijn Zoon Jezus. Juist in deze dagen staan wij bijzonder stil bij het lijden, de dood en de opstanding van Christus. In Hem toont God zijn solidariteit met onze wereld. Tot op het kruis heeft Jezus zich met ons verbonden. Christus is solidair tot in onze doodsangst en dood. Maar wij geloven ook dat de weg van het kruis de weg naar het nieuwe leven is geworden. Op de Paasmorgen heeft Jezus nieuw en ander leven ontvangen. Het grote wonder van Pasen. Tegelijk kunnen wij over dit wonder alleen maar stamelen en stotteren. Want Paasleven is niet meer onderworpen aan de dood terwijl al het ons bekende leven sterfelijk is en daardoor aan de dood gewijd. Toch geeft Pasen christenen de moed om te getuigen dat niet de dood maar God het laatste woord heeft. Hij is de Alfa en de Omega. Hij is trouw.

Inspirerende Geest

Naast het werk van Christus als de Zoon, zie ik het werk van de Geest die inspireert. Zonder Gods Geest geen leven en geen geloof; geen gemeenschap en geen solidariteit. Zonder de Geest ook geen gebed. Wij mogen juist in deze dagen hartstochtelijk bidden dat Gods Geest artsen en verpleegkundigen mag inspireren om in deze crisistijd vol te houden. Datzelfde geldt natuurlijk voor de mannen en vrouwen van het openbaar bestuur maar ook onze pastores in moeilijke omstandigheden. De Geest, zo hoop ik, inspireert de virologen om een vaccin tegen het virus te ontdekken. En niet in de laatste plaats geeft Gods Geest ons allen hopelijk veerkracht om in deze nare tijd niet alleen lichamelijk maar ook mentaal staande te blijven. Door onze onderlinge verbondenheid en liefdevolle nabijheid kan Gods aanwezigheid ook in deze crisis merkbaar worden.

+ Dr. Gerard de Korte
Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

Zie hier de paasgroet van bisschop Gerard de Korte

BEPROEFD MAAR NIET ZONDER HOOP

In onderstaand filmpje geeft bisschop Gerard de Korte een samenvatting van zijn derde “Woord ter Bemoediging”. 

Zie hieronder voor de hele tekst:

Broeders en zusters,

Deze tijd van crisis is ook een tijd van beproeving. Wij mogen dan ook blij zijn met alles wat ons kan bemoedigen. Persoonlijk denk ik dan aan twee recente initiatieven van onze paus Fran-ciscus. Op 25 maart, het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer, heeft hij, in verbonden-heid met christenen van allerlei kerken over heel de wereld, om 12.00 uur het gebed des Heren gebeden. Een prachtig oecumenisch initiatief waar miljoenen christenen aan hebben deelgeno-men. Ikzelf heb in de kapel van het bisschophuis met enkele medewerkers het Onze Vader gebe-den. In deze tijd van crisis en beproeving kunnen wij in gebed onze zorgen bij de Heer brengen.

Twee dagen later, op 27 maart, was er op een leeg Sint Pietersplein een indrukwekkend uur van gebed dat werd afgesloten met de zegening van stad en wereld. De paus had een verstaanbare en laagdrempelige verkondiging over de storm op het meer. Angstige leerlingen mogen ervaren dat Christus de storm bedwingt. Hij is de Heer. Ook vandaag, zo zei paus Franciscus, mogen wij geloven dat Christus bij ons is in de huidige storm. In alle angst en kleingelovigheid mogen wij ons veilig weten bij Hem.

Beproeving van Jezus

Wij staan op de drempel van de Goede Week 2020. De komende week gedenken wij de aan-komst van Jezus in Jeruzalem. Hij wordt als een vredesvorst ontvangen. Maar al snel slaat de stemming om. De tegenstanders zien hun kans om Jezus tot zwijgen te brengen. Jezus voorziet de plannen van zijn tegenstanders. Hij weet van vijandschap en doodsdreiging. Zij veroorzaken angst in het hart van de Heer. Toch kan niets of niemand Hem van zijn levensopdracht afbren-gen. Hij houdt vaste koers, ook als de vijand naderbij komt. Zijn leven staat volkomen in dienst van de Vader en van de mensen. Hij wordt gearresteerd en gemarteld en sterft aan het kruis op Golgotha.

Jezus heeft ons geleerd dat er geen grotere liefde bestaat dan om het leven te geven voor vrienden. Toch heeft Hij een nog grotere liefde geleefd. Hij sterft immers niet alleen voor zijn vrienden maar ook voor zijn vijanden. Uw Zoon, de enige Gerechte, heeft zich overgeleverd in onze handen. Hij werd genageld aan een kruis. Daar heeft Hij met wijd gestrekte armen het onverwoestbaar teken opgericht van het verbond tussen de hemel en de aarde (Eucharistisch gebed VII). Teken van Gods verzoenende liefde. De beproeving van de Heer is groot geweest maar heeft niet geleid tot wanhoop. Want Christus wist zich geborgen in de liefde van God. Van de Vader was Hij uitgegaan; tot de Vader keerde hij terug. De boodschap van Pasen is immers dat Christus is thuisgekomen bij God.

Actuele beproevingen

In mijn vorige Woord ter bemoediging heb ik vanzelfsprekend aandacht en gebed gevraagd voor de coronapatiënten met complicaties en voor hun dierbaren. Maar ook de artsen, verpleegkun-digen en de leden van het openbaar bestuur die in ziekenhuizen en stadhuizen proberen om de crisis in goede banen te leiden. In dit Woord vraag ik heel bijzonder uw gebed voor alle mensen die zorgen dat onze voedselvoorziening in stand blijft. En bid ik, samen met paus Franciscus, voor het schoonmaakpersoneel. Met grote inzet proberen zij de hygiëne op hoog niveau te ho-ren. Uitermate belangrijk om de verspreiding van het sluipende virus in te dammen.

Beproeving van onze pastores

Ons bisdom is momenteel helaas bovengemiddeld door het virus getroffen. Een en ander impli-ceert dat in veel parochies de leden van onze pastorale teams een grote hoeveelheid extra werk op hun bord krijgen. De zorg voor zieken maar ook de vele uitvaarten maakt de druk hoog en is mentaal belastend. Met mijn Woorden ter bemoediging maar ook met mails en telefoontjes wil ik onze priesters, diakens en pastoraal werkers in deze tijd een hart onder de riem steken. Ik ben daarbij dankbaar voor de kordaatheid van veel van onze pastores. In alle nuchterheid zijn zij bereid om te doen wat gedaan moet worden. Niet steunen en klagen maar de handen uit de mouwen om hun parochianen nabij te zijn en de bemoedigende boodschap van Christus te ver-kondigen. Weet dat ik u meedraag in mijn dagelijks gebed.

Geen publieke eredienst

Onze kerken zijn omwille van de bescherming van de gezondheid van mensen, heel bijzonder de meest kwetsbaren onder ons, gesloten voor de publieke eredienst. Ook is het niet mogelijk om op een veilige wijze de communie uit te reiken. Ik weet dat deze regelingen van de Neder-landse bisschoppen voor niet weinig priesters en gelovigen een groot offer vormen en verdriet teweegbrengen. En ik kan dat heel goed begrijpen. Het samen vieren van de Eucharistie in een kerkgebouw en het ontvangen van de Heilige Communie is niet te vergelijken met het volgen van de Eucharistie op de televisie of langs de digitale weg. Ik weet zelf van het verdriet van ge-lovigen die gewoon zijn om de dagmis in de kathedraal met mij mee te vieren. Maar dit offer moet worden gebracht en de pijn gedragen omwille van de gezondheid van onszelf en anderen. Zoals ik, samen met de andere bisschoppen, schreef: de eredienst aan God mag nooit een bron van besmetting van mensen worden. Zelf vier ik iedere ochtend in een gesloten Sint Jan de Eu-charistie voor het welzijn van alle bewoners van ons bisdom. Ik weet dat veel priesters in hun eigen kerkgebouwen iedere dag hetzelfde doen. In onze kerken maar ook thuis kunnen wij zo de lofzang tot de goede God gaande houden.

Bestaansonzekerheid

De crisis veroorzaakt bij niet weinig Nederlanders grote zorgen op financieel niveau. Niet alleen de horeca en de toeristensector worden zwaar getroffen. Ook veel winkeliers houden bij gebrek aan klandizie hun winkels gesloten. Ondanks de steun van overheid en banken bestaat de vrees dat een aantal bedrijven met weinig buffers het loodje zal leggen. Bijzonder kwetsbaar zijn de zelfstandigen zonder personeel. Een deel van hen was al kwetsbaar en bouwde geen pensioen op. Door het wegvallen van opdrachten komt een deel van hen acuut in problemen. De crisis raakt ook de mensen aan de onderkant van de samenleving. Het is belangrijk dat parochies en parochiële caritasinstellingen de vinger aan de pols houden. In een aantal gevallen zullen zij hopelijk de meest kwetsbaren onder ons de helpende hand bieden.

Tot slot: niet zonder hoop

In de komende Goede Week gedenken wij de laatste dagen uit het aardse leven van Christus. Hij is tot het uiterste beproefd en heeft grote angst gekend. Maar uiteindelijk werd de angst geen wanhoop. Vol vertrouwen legde Jezus zijn leven in de handen van de Vader. Op de Paas-morgen heeft Hij nieuw en ander leven ontvangen. Christus is de Levende. Rondom Hem mogen wij Kerk zijn. Ik bid dat Hij ons allen, in deze tijd van beproeving, tot mensen van hoop en ver-trouwen mag maken.

+ Dr. Gerard de Korte

Bisschop van ’s-Hertogenbosch

Klik hier voor Woord ter Bemoediging (1): “Gezegend is hij die op de Heer vertrouwt en zich veilig weet bij hem.” (Jeremia 17,7).

Klik hier voor Woord ter Bemoediging (2): “Vertrouwen houden in een onzekere tijd.”

Klik hier voor het gebed van de Nederlandse bisschoppen.

VERTROUWEN HOUDEN IN EEN ONZEKERE TIJD

In onderstaand filmpje geeft bisschop Gerard de Korte een samenvatting van zijn tweede “Woord ter Bemoediging”. 

Zie hieronder voor de hele tekst:

Broeders en zusters,

Afgelopen zondag hebben de Nederlandse bisschoppen, in nauwe samenwerking met de KRO-NCRV, een landelijke gebedsestafette georganiseerd. Het begon met een Eucharistie waarin kardinaal Eijk de celebrant was en de dag werd afgerond met een avondgebed in onze Sint Jan. Eucharistie en avondgebed waren te zien op NPO 2. Tijdens de korte overweging in het avondgebed heb ik gewezen op het grote vertrouwen dat Maria in haar Zoon heeft. Tijdens de bruiloft van Kana, in het Johannesevangelie het begin van het openbaar leven van Jezus, zegt de moeder van de Heer tot de bedienden, wijzend op Christus, “Doet maar wat Hij u zeggen zal.”

 onderwijs van Jezus

Tot op de dag van vandaag wijst Maria naar Christus en worden ook wij opgeroepen om te doen wat de Heer van ons vraagt. Wat kan het onderwijs van Jezus ons in deze lastige crisistijd leren? In mijn beleving minstens drie dingen. Allereerst een diep vertrouwen op God. Vervolgens de oproep om mensen van gebed te blijven. En tenslotte vraagt Christus ons om goed te zijn voor de mensen naast ons.

dicht bij God blijven

Christus spreekt veel over vertrouwen op God maar vooral heeft Hij dat vertrouwen ook voorgeleefd. In deze Veertigdagentijd begeleiden wij Jezus naar Jeruzalem. Zijn onderwijs en genezend handelen roepen enthousiasme op maar ook verzet. Het net van de vijand sluit zich steeds meer rondom Hem. Uiteindelijk zal Hij in Jeruzalem worden gearresteerd, gemarteld en gedood. Jezus, zo leert ons het Nieuwe Testament, heeft angst gekend. Grote angst zelfs voor datgene wat op Hem afkwam. Maar uiteindelijk kon Hij zijn leven wegschenken in het vertrouwen dat zijn Vader Hem zou opvangen. Christus leert ons om in deze bijzondere en, voor niet weinig mensen ook, angstige tijd onze toevlucht bij God te zoeken.

Gelukkig de mens die zich geborgen weet bij de Bron van ons bestaan.

de kracht van het gebed

Het geheim van het leven van Jezus vormde de biddende omgang met God die Hij zijn Vader noemt. Jezus bidt in de vrije natuur; in een synagoge of, bij gelegenheid van de feestdagen van Israël, in de grote Tempel van Jeruzalem. Biddend leeft Jezus voor God en is Hij verbonden met mensen. Er zijn zoveel intenties waarvoor wij kunnen bidden. Natuurlijk allereerst voor de zieken die door het coronavirus zijn getroffen. Maar ook voor hun familieleden en vrienden die zich vaak onmachtig voelen. Wij kunnen bidden voor de artsen en verpleegkundigen die vol toewijding voor de patiënten zorgen. Graag noem ik de leden van het openbaar bestuur die ons gebed kunnen gebruiken. Ik denk aan onze premier en de andere ministers die vele overuren maken om de crisis in te dammen. Ik heb de afgelopen week burgemeester Mikkers van ’s-Hertogenbosch een hart onder riem gestoken. Samen met zijn collega’s van Eindhoven en Tilburg speelt hij een belangrijke rol in de bovenmate getroffen provincie Brabant.

Gelukkig de mens die ook in deze dagen, ondanks onzekerheid en angst, tot gebed kan komen.

zorgen over eenzaamheid

Ons vertrouwen op God en onze biddende omgang met Hem, kan ons de kracht geven om voluit verbonden te zijn met onze naasten. Het virus wil onze naaste tot een tegenstander of zelfs vijand maken. Via een medemens kan het virus ons immers ziek maken. Tegen die achtergrond wordt ons gevaagd om de ander te mijden en uit de weg te gaan. Zo mogen bewoners van verpleeghuizen voorlopig geen bezoek ontvangen. Als deze situatie lang aanhoudt moeten wij vrezen dat onze mentale gezondheid zal worden aangetast. Eenzame mensen worden extra eenzaam met alle lichamelijke en psychische klachten die dat kan oproepen. De meeste mensen hebben immers niet het charisma van kluizenaar ontvangen.

Gelukkig de mens die, in deze crisistijd, niet in een ziekmakend isolement terecht komt.

creatief in naastenliefde

Maar gelukkig hoor ik over allerlei vormen van verbondenheid. Ik dank onze priesters, diakens. pastoraal werkers en de vele vrijwilligers in de parochies hartelijk die, via de telefoon of andere sociale media, medeparochianen steunen en bemoedigen. Herderlijke zorg in optima forma. Wij worden uitgedaagd om vindingrijk te zijn in onderlinge solidariteit. Tal van mogelijkheden dienen zich aan. Nu wij worden gemaand tot voorzichtigheid in sociale contacten, kan de moderne techniek een uitkomst zijn. Een telefoongesprek met iemand die dreigt te vereenzamen, kan wonderen doen. Datzelfde geldt voor het sturen van een leuke kindertekening of een opbeurende mail. Ikzelf kreeg meerdere mails met bemoedigende teksten. Dat doet mij goed. Ik hoor van buurtbewoners die boodschappen doen voor mensen die liever binnen blijven. Ook is het een goed idee om extra te koken voor mensen die een gezonde maaltijd kunnen gebruiken. Als bisschoppen hebben wij de gelovigen afgelopen week opgeroepen om het gebed nauw te verbinden met diaconie. Zo kan voedsel worden ingezameld voor onze voedselbanken of andere uitgiftepunten. Juist mensen aan de maatschappelijke onderkant hebben het extra zwaar. Laten wij vooral hen niet vergeten.

Gelukkig de mens die, over eigen grenzen heen, zorg draagt voor de ander.

tot slot

Broeders en zusters, de tijd is onzeker. En niemand weet hoe lang de ellende gaat duren. Ik hoop en bid dat u dicht bij God blijft leven en in gebed met Hem verbonden blijft. Vanuit de biddende omgang met de Heer ontvangen wij ook de energie om beschikbaar te zijn voor onze naasten. Laten wij met Maria, de moeder van de Heer, doen wat Christus van ons vraagt.

Tegen die achtergrond wens ik u voor de komende tijd veel creativiteit in naastenliefde.

+ Dr. Gerard de Korte

Bisschop van ’s-Hertogenbosch

P.S. Laten wij ons van harte aansluiten bij het mooie oecumenische initiatief van onze paus en woensdag met vele christenen van allerlei tradities samen het gebed bidden dat Jezus ons geleerd heeft; zo kunnen wij dicht bij onze hemelse Vader blijven.

Klik hier voor de gebedsviering ter afsluiting van de gebedscirkel “Biddend Verbonden” uit de Sint-Janskathedraal van zondag 22 maart jl.

Klik hier voor Woord ter Bemoediging (1): Gezegend is hij die op de Heer vertrouwt en zich veilig weet bij hem. (Jeremia 17,7).

Klik hier voor het gebed van de Nederlandse bisschoppen.

Op 13 maart 2020 is te Stramproy overleden de zeereerwaarde heer Eduardus Gerardus Gemma Maria Mutsaerts, emeritus-pastor van de parochie Heilige Willibrord te Valkenswaard.

De zeereerwaarde heer Mutsaerts is geboren in Tilburg op 19 januari 1957 en tot priester van het bisdom Roermond gewijd op 13 juni 1981. Per 1 september 2010 is hij geïncardineerd in het bisdom van ’s-Hertogenbosch.
Hij was in het bisdom werkzaam als pastor van de parochie H. Brigida te Geldrop van 2008 tot 2010, als waarnemend pastoor van de parochie St. Martinus en St. Jan te Heeze van 2010 tot 2011 en als pastor van de parochie O.L. Vrouw Visitatie te Budel van 2011 tot eind 2012.
Per 1 januari 2013 werd hij benoemd tot pastor van de Parochie Heilige Willibrord te Valkenswaard uit welke functie hem vanwege zijn gezondheid (pre-emeritaat) per 1 april 2018 eervol ontslag is verleend.

Moge hij rusten in vrede!

NB: de kerkelijke uitvaart zal in besloten kring plaatsvinden.

Op 9 februari 2020 is te Nistelrode overleden de zeereerwaarde heer Marinus Hendrikus Johannes Cornelis Maria van Osch o.praem, emeritus pastoor van de parochie H. Johannes Evangelist te Elshout.

Pastor Van Osch is geboren in Den Dungen op 18 juli 1924 en tot priester van de Norbertijner Abdij van Berne gewijd op 25 juli 1949. Na zijn functie als docent aan de theologie- en filosofieopleiding van jonge Norbertijnen werd hij per 20 december 1968 benoemd tot pastoor van de parochie Johannes Evangelist te Elshout uit welke functie hem per 9 april 1996 wegens emeritaat eervol ontslag is verleend.

Moge hij rusten in vrede!

• Avondwake: donderdag 13 februari 2020 om 19.00 uur in de Abdijkerk van Berne te Heeswijk.
• Uitvaart: vrijdag 14 februari 2020 om 10.30 uur vanuit dezelfde Abdijkerk waarna begraving op het kerkhof van de Abdij.

U kunt zich hiervoor aanmelden door een mailtje te sturen naar aanmelding@bisdomdenbosch.nl met daarin vermelding van uw naam, mailadres, de naam van uw parochie en de hulpsessie die u wilt bijwonen (avondsessie DocBase en/of hulpssessie Exact Online). U bent van harte welkom!

Op 25 januari 2020 is te Grave overleden de eerwaarde heer Cornelis Alphonsius Maria Janssen, emeritus-diaken van de parochie De Twaalf Apostelen te Wijchen.

Diaken Cees Janssen is geboren te Nijmegen op 24 september 1944 en tot permanent diaken van het bisdom van ’s-Hertogenbosch gewijd op 25 september 1998. Hij werd benoemd tot diaken van de parochie De Hoeksteen te Wijchen welke parochie in 2010 is opgegaan in de parochie De Twaalf Apostelen. In 2013 is aan hem wegens emeritaat eervol ontslag verleend.

Moge hij rusten in vrede!

N.B. Uitvaart: donderdag 30 januari 2020 om 13.00 uur in de Heilige Jozefkerk aan de Heumenseweg 32 te Alverna (Wijchen)

“Met de gegevens van een ander omgaan zoals je wilt dat men met jouw gegevens omgaat.”

Alex Commandeur werkt al jaren als adviseur op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens. Sinds enige tijd adviseert hij ook de Rooms-Katholieke Kerk op dit terrein en per 1 januari 2020 is hij aangesteld als Functionaris Gegevensbescherming voor de Rooms-Katholieke ledenadministratie. Voor parochies heeft hij een heldere boodschap: “Ga met de gegevens van je leden om, zoals jij zou willen dat andere organisaties met jouw gegevens omgaan: zorgvuldig en correct.”

Alex Commandeur: ‘Zo moeilijk is de nieuwe wet op de persoonsgegevens nou ook weer niet’

In zijn functie als Functionaris Gegevensbescherming (FG) houdt Commandeur toezicht op de totale ledenadministratie van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland. Hij heeft daarin drie hoofdtaken: toezicht houden, adviseren en voorlichten. “Elke organisatie in Nederland die het beheer heeft over een grootschalige bestand met persoonsgegevens, is sinds de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in 2018 verplicht om een FG in dienst te nemen. Dat geldt bijvoorbeeld voor scholen, ziekenhuizen maar ook voor de kerken. Als FG moet ik er op toe kunnen zien dat het gegevensbeheer volgens de wettelijke regels verloopt en ik kan adviseren waar verbeteringen mogelijk zijn, of voorlichting geven om de kennis in de organisatie te verhogen.”

Parochies hebben de belangrijkste rol

Als het om het gegevensbeheer gaat, hebben de parochies van de Rooms-Katholieke Kerk misschien wel de belangrijkste rol, legt Commandeur uit. De parochies moeten er voor zorgen dat het beheer van hun lokale ledenbestand op orde is en eventuele vragen van hun leden hierover afhandelen. “Dat hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn”, aldus Commandeur. “Het is zaak om met de gegevens van kerkleden zo om te gaan, dat ze er op kunnen vertrouwen dat dit correct gebeurt. Dit vraag om bewustwording in de parochie. Het moet als het ware een tweede natuur worden om als het gaat over persoonsgegevens rekening te houden met het recht op de bescherming daarvan. Ook voor de AVG van kracht werd, was er overigens al een wet voor de bescherming van persoonsgegevens. Met de nieuwe wet is er nu ook weer niet zo veel veranderd. Zorgvuldigheid was altijd al geboden, dat wordt met de AVG nog eens extra onderstreept en met een landelijke Autoriteit Persoonsgegevens (AP) wordt er op toegezien dat deze zorgvuldigheid ook daadwerkelijk wordt nagestreefd”.

Vanuit het landelijke Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK) streeft men er naar de parochies met informatie en praktische hulpmiddelen bij te staan in de uitvoering van een AVG-proof gegevensbeheer. Juriste Yvette Brederveld publiceert daarvoor handleidingen, modeldocumenten en berichten, alles om de parochies te voorzien van handzame en direct toepasbare informatie en tips. Dit wordt gepubliceerd op een speciaal daarvoor ingerichte pagina op de website van het SRKK, www.rkkerk.nl/AVG. Hieraan is ook een nieuwsbrief gekoppeld, waarop de betrokkenen in de parochies zich gratis kunnen abonneren. Verder is er in elk bisdom een contactpersoon voor privacy aangewezen. Deze bisdommedewerkers worden getraind op het gebied van de AVG en zijn het eerste aanspreekpunt wanneer men in de parochies vragen heeft over dit onderwerp.

Eerst naar het bisdom

“Met een vraag uit de parochie gaat men dus eerst naar het eigen bisdom”, zegt Commandeur. Pas als men er dan nog niet uitkomt en er is bemiddeling of advies nodig, kunnen mensen hun vraag voorleggen aan de FG, via het daarvoor speciaal aangemaakte e-mailadres.’ Hij verwacht dat dit in de praktijk niet vaak nodig zal zijn. “Parochies kunnen vragen over hun gegevensbeheer met de handleidingen en tips via www.rkkerk.nl heel goed zelf afhandelen. Belangrijke uitgangspunten zijn om zorgvuldigheid te betrachten en om degene die een vraag of een klacht heeft, goed op de hoogte te houden van de stappen die worden gezet om de vraag te beantwoorden of de klacht op te lossen. De onvrede bij een klager neemt namelijk vaak alleen maar toe als hij of zij zich niet gehoord voelt of daadwerkelijk geen respons krijgt. Dus ook al loopt de kwestie nog, neem diegene mee met informatie over de stappen die je zet.” De ervaring leert overigens dat mensen met een vraag over hun gegevens deze vraag vaak stellen uit een gevoel van onvrede met de organisatie. Dit kan zich voordoen als er bijvoorbeeld negatieve berichten over de R.-K. Kerk zijn geweest in de media. De vraag is dan een manier om deze onvrede te uiten. Het helpt als de parochie zich hiervan bewust is, en laat merken dat zij de gestelde vraag serieus oppakt.

‘Bij ons is nooit een datalek’

Commandeur verwacht dat het ondanks alle goede inspanningen toch nog wel eens fout kan gaan in een parochie. “Als bijvoorbeeld een organisatie tegen mij zegt ‘bij ons is nooit een datalek’, dan maak ik me pas echt ongerust. Fouten gebeuren namelijk overal. Een mail met adressen die eigenlijk onzichtbaar hadden moeten zijn, is zo maar verstuurd. Punt is dat je daar dan weer adequaat op reageert volgens het protocol datalekken. Het mogen geen fouten zijn die uit de structuur van het systeem voortkomen, zodat dezelfde fout zich steeds weer opnieuw voor kan doen. Als dat gebeurt, grijpt de landelijke autoriteit in, als het moet met een flinke boete.”

Doop

Een goed moment om het met kerkleden te hebben over opname van hun gegevens in het gegevensbestand van de parochie is bijvoorbeeld het moment waarop iemand wordt gedoopt. Dit is het moment dat de gegevens worden ingevoerd in het bestand. Is iemand volwassen bij de doop, dan kan daar met deze persoon over gesproken worden. Gaat het zoals in de meeste gevallen om een kind dat wordt gedoopt, dan is het goed om de ouders in te lichten. Ook daarvoor is via de speciale AVG-pagina van www.rkkerk.nl weer informatie te vinden die hierbij kan worden gebruikt.

Tekst en foto: A. Kruse voor www.rkkerk.nl

De contactpersoon voor privacy, en het eerste aanspreekpunt voor parochies in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch is mr. Gideon Gruijters, emailadres: ggruijters@bisdomdenbosch.nl

Alle informatie en tips in verband met de privacywetgeving is te vinden op www.rkkerk.nl/AVG. Via deze pagina kan ook een abonnement worden genomen op de gratis AVG-nieuwsbrief.

Contact met de Functionaris Gegevensbescherming kan worden opgenomen via het daarvoor bestemde contactformulier dat te vinden is op: www.rkkerk.nl/avg/contactformulier-functionaris-gegevensbescherming/

De bijeenkomst van de protestantse en rooms-katholieke kerken in het bisdom Den Bosch met de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter en journaliste Yvonne Zonderop op maandag 20 januari trekt zoveel belangstelling dat deze is uitverkocht. De organisatie is uitgeweken naar het Jheronimus Bosch Art Center, Jeroen Boschplein 2, waarvoor de organisatie het JABC zeer dankbaar is. Inmiddels zijn ook alle 650 kaarten hiervoor vergeven. Helaas kunnen niet meer mensen worden toegelaten.

De Wachter en Zonderop komen spreken over ‘De druk van geluk – zoektocht naar een zinvol leven’.

De avond begint om 19.00 uur met een vesper in de Sint-Janskathedraal, die ook zonder kaartje voor de lezingen toegankelijk is.

Wie mee wil zingen in het projectkoor, kan zich nog steeds opgeven bij ericascheenstra@gmail.com, en zich op 20 januari melden om 18.00 uur in zijkapel van de Sint Jan aan de Choorstraat.

Op 5 januari 2020 is in Valkenswaard overleden de zeereerwaarde heer Josephus Petrus Joannes Maria (Jos) Biemans, emeritus-pastoor van de parochie H. Martinus in Dommelen en oud-deken van het dekenaat Valkenswaard. 

Pastoor Biemans werd geboren in Maarheeze op 21 november 1936 en tot priester gewijd op 27 mei 1961. 

Hij was achtereenvolgens werkzaam als kapelaan te Gemert (parochie H. Johannes’ Onthoofding) van 1961-1966, als secretaris van het bisdom van 1966-1970, als kapelaan te Valkenswaard (parochies H. Maria en H. Nicolaas) van 1970-1976, als pastoor te Valkenswaard (parochie H. Maria) van 1976-1988, als deken van het dekenaat Valkenswaard van 1986-1992 en vanaf 1988 als pastoor te Dommelen (parochie H. Martinus) uit welke functie hem op 31 december 2001 eervol ontslag werd verleend.  

Moge hij rusten in vrede!  

*Zijn uitvaart zal plaatsvinden op zaterdag 11 januari 2020 om 10.30 uur vanuit de Nicolaaskerk te Valkenswaard 

Na een moedig gedragen ziekte is op 4 januari 2020 pater Falco Thuis OCarm overleden.

Pater Thuis werd geboren in Gaanderen (Gld) op 5 mei 1932. Na de gymnasiumopleiding te Zenderen trad hij in 1952 in bij de Karmelorde.  

In 1958 werd hij na zijn theologiestudie in Rome tot priester gewijd. Vervolgens studeerde hij theologie en oecumene in Nijmegen.  

Van 1963 – 1971 was hij prior in het Osse Karmelklooster. Hij was betrokken bij het oecumenisch werk in Oss en inleider in vele gespreksgroepen. 

In 1966 vroeg mgr. Jan Bluyssen hem om zijn vicaris te worden.

Van 1971 – 1983 was pater Thuis prior-generaal van de wereldwijde Karmelorde. Hij realiseerde het broederschapsideaal van de Orde door op zijn vele reizen de zusters en broeders te bezoeken en er zorg voor te dragen dat de verschillende provincies elkaar beter leerden kennen. De internationalisering van de Orde is zijn grote verdienste. 

Van 1990-1996 was pater Falco prior-provinciaal van de Nederlandse Provincie. Vanwege zijn bestuurlijke capaciteiten werd hij veel gevraagd als bestuurslid van katholieke organisaties.  

Op vele manieren heeft hij gewerkt aan de zaligverklaring van pater Titus Brandsma en daarna aan diens heiligverklaring die hij nog hoopte mee te maken.  

Zijn laatste functie was prior van de communiteit van Boxmeer.  

Na zijn 85e verjaardag begon hij zijn werkzaamheden te minderen, maar bleef hij nog op vele manieren actief in contacten en correspondentie.  

Op 19 februari 2019 ontving pater Falco uit handen van burgemeester Wobine Buijs een Osje van verdienste voor de stad Oss. Hij heeft veel voor Oss en de Osse Karmelparochie betekend. 

Op zaterdag 11 januari 2020 om 11.00 uur zal hij in dankbaarheid worden herdacht in de St. Petrusbasiliek te Boxmeer en te ruste worden gelegd op het kloosterkerkhof aldaar. 

Moge hij rusten in vrede.  

Op 8 december 2019 is te Velddriel overleden de zeereerwaarde pater Johannes Jacobus Verhoeven CMM, priester van de Congregatie der Missionarissen van Marianhill.

Pater Verhoeven is geboren in Velddriel op 14 september 1933 en tot priester van de Congregatie CMM gewijd op 1960. Gedurende zijn priesterleven is hij lange tijd werkzaam geweest in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Van 1964 tot 1985 was hij werkzaam als pastor en pastoor in de parochie H. Jacobus de Meerdere te Den Dungen. Van 1985 tot 1989 was hij werkzaam als pastoor in de parochies H. Cornelius te Wanroij en H. Paulus te Landhorst. Vervolgens is hij als pastoor werkzaam geweest in het bisdom Roermond. Na zijn emeritaat is hij weer in het Bossche bisdom gaan wonen waar hij assisteerde inde parochie Emmaus te ’s-Hertogenbosch en vervolgens tot vlak voor zijn overlijden in de parochie Heilige Franciscus te Kerkdriel, met name in de H. Martinuskerk te Velddriel.

Moge hij rusten in vrede!

N.B.

• Avondwake: vrijdag 13 december 2019 om 19.30 uur in de Sint Martinuskerk te Velddriel
• Uitvaart: zaterdag 14 december 2019 om 11.00 vanuit dezelfde kerk, waarna aansluitend begrafenis op het parochiekerkhof te Velddriel.

Op zaterdag 16 november 2019 wordt in Utrecht de jaarlijkse Mars voor het Leven gelopen. De tocht begint om 12.00 uur en start in de Jaarbeurs Utrecht, tegenover het Centraal Station, inloop vanaf 11.00 uur.
In 2018 waren er zo’n 10.000 deelnemers en de organisatie hoopt dat dit jaar te overtreffen.​

De organisatie hoopt met de Mars een krachtig signaal af te geven naar samenleving en politiek door te laten zien dat velen in Nederland opkomen voor de beschermwaardigheid van het ongeboren leven. Doel is opkomen voor het ongeboren leven door het uitdragen van liefde en waarheid, dat wil zeggen eerlijke informatie geven zonder veroordeling of verwijt, maar juist met begrip, opvang en hulp.​

Een ander doel is vrouwen, maar ook hun partners en families wijzen op de bestaande hulp bij onbedoelde zwangerschap en bekendmaken met de mogelijke alternatieven.

Het complete programma ziet er als volgt uit:​
11.00 uur Inloop (met pro-life markt)​
12.00 uur Start inhoudelijk programma met samenzang en sprekers​
13.15 uur Start Stille Mars voor het Leven​
15.30 uur (+/-) Afsluiting gehele programma​

Kijk voor meer informatie en sprekers (onder wie Gert-Jan Segers van de ChristenUnie en Kees van der Staaij van de SGP) op de site Van Schreeuw om Leven.​

Eerst naar de mis​
Op de ochtend van de Mars, wordt in Utrecht de mis gevierd in de buitengewone vorm (Tridentijns in de Sint-Jozefkerk) en in de gewone vorm (Catherinakathedraal). Vandaar lopen de deelnemers aan de mis dan in processie naar de Jaarbeurs, waar de Mars vertrekt.​

10:00 – Heilige Mis (buitengewone vorm)​
Sint-Jozefkerk, Draaiweg 44, Utrecht.​
10:30 – Heilige Mis (gewone vorm)​
Catherinakathedraal, Lange Nieuwstraat 36, Utrecht​
11:30 – Processie naar de Jaarbeurs​
Van Jozefkerk via Catherinakathedraal naar Jaarbeurs​

Voor studenten/jongeren​
Kijk voor een programma met spreekster Bethany Janzen van ProLife Europe op RK Activiteiten.nl. Janzen spreekt vrijdag 15 november om 20.30 uur tijdens een voor­pro­gramma voor jongeren in Den Haag. Zaterdag, na de Mars voor het Leven, spreekt zij tijdens de Pro-Life Students Meet-Up die wordt geor­ga­ni­seerd door de Katholieke Studenten Utrecht (KSU) en zondag­avond 17 november leidt ze vanaf 19.00 uur  een Pro-Life Argumentation Workshop in de zaal naast de Onze Lieve Vrouwekerk aan de Keizersgracht te Amsterdam.

Bekijk op katholiekleven.nl een interview met moraaltheoloog Lambert Hendriks, over de beschermwaardigheid van het ongeboren leven en waarom dit een belangrijk maar soms moeilijk onderwerp is om over te spreken.

Op de liturgische kalender van de Nederlandse Kerkprovincie staat voor 7 november het feest van de heilige Willibrord aangegeven.

Bidden om roepingen
Rond het feest van Willibrord organiseren de zeven bisdommen van ons land een gebedsweek voor nieuwe roepingen tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven. Wij hebben immers ook vandaag missionarissen nodig die binnen de huidige parochies en samenleving het Evangelie van Christus voorleven en andere gedoopten enthousiast maken voor de navolging van de Heer. Op zondag 3 november zal ik in de Sint Jan een speciale vesper houden voor nieuwe roepingen. Wij vragen de Heer nieuwe arbeiders te zenden in zijn wijngaard. Ik hoop intens dat ook vandaag jonge mensen zich laten raken door Gods Geest en gezonden willen worden voor een bijzondere opdracht binnen onze geloofsgemeenschap.

Oecumene
Sinds 2017, toen wij 500 jaar Hervorming hebben herdacht, bestaat er in Nederland weer een Rome- Reformatieberaad. Zowel bisschop Van den Hende als ikzelf zijn daar lid van maar ook de scriba en de preses van de Protestantse Kerk in Nederland. Wij worden terzijde gestaan door enkele theologen die de oecumenische zaak zeer zijn toegedaan. In het Lutherjaar heeft het beraad twee brieven gepubliceerd en dit jaar hebben wij gewerkt aan een brochure rond twee centrale begrippen uit ons geloof: rechtvaardiging en heiliging. Voor veel gelovigen vormen dat wel heel zware begrippen. Vandaar dat wij ze hebben vertaald met de woorden: geraakt en gezonden.

Rechtvaardiging
Voor de reformatoren Luther en Calvijn vormt Gods rechtvaardiging van de falende en zondige mens een centraal geloofsthema. Paulus spreekt veel over dit thema, met name in de brief aan de Romeinen. Wat Paulus in vrij abstracte taal beschrijft, heeft Jezus in verhaalvorm duidelijk gemaakt. Dan denk ik aan de parabel van de verloren zoon. De zoon in het verhaal doet alles wat God verboden heeft. Maar zijn vader blijft op de uitkijk staan en wacht op de terugkeer van zijn kind. Als de zoon eindelijk terugkeert, sluit de vader hem in de armen nog voordat de ingestudeerde schuldbelijdenis heeft geklonken. De vader accepteert zijn zoon zonder condities. Zoals de vader in de parabel, zo is ook God. Mensen kunnen ver van God weglopen maar er is altijd een mogelijkheid om bij Hem terug te keren. God is onvoorwaardelijke liefde die mensen wil aanraken en altijd een tweede kans gunt.

Heiliging
Als een mens leeft vanuit Gods vergevende liefde, zal dat doorwerken in zijn alledaagse bestaan. Het Rome-Reformatieberaad spreekt in dat verband over zending. God wil mensen aanraken en aanvaarden. Vanuit die goddelijke aanvaarding wordt een mens gezonden. Een christen zal dat gestalte geven door de navolging van Christus.
In de Schrift wordt dan gesproken over de heiliging van het bestaan. Die heiliging krijgt gestalte door het naleven van de tien geboden maar heel bijzonder ook door het naleven van het onderwijs van Christus.

Brochure
De brochure van het Rome-Reformatieberaad, die u hier kunt downloaden, bevat enkele thema’s om in oecumenische verband te bespreken.
In de brochure wordt verwezen naar de preken van Henri Nouwen, deze kunt u hieronder bekijken.

Ik hoop dat veel katholieken en protestanten in onze parochies en kerkelijke gemeenten bereid zijn het onderlinge gesprek aan te gaan. Juist in onze dagen zijn christenen van verschillende tradities geroepen om zich te laten raken en zenden door de Heer.

Mgr. dr. Gerard de Korte

Ze zijn al aan het werk in een aantal parochies: jonge pastorale krachten met een specifieke zending voor missionair gezins- en familiepastoraat. Andere parochies zijn geïnteresseerd. Wat zijn de ervaringen van deze werkers in het familiepastoraat?

In een avondbijeenkomst delen twee van deze jonge pastorale krachten de belangrijkste wapenfeiten tot nu toe, en vertellen zij waar zij tegenaan lopen. Waar moet een parochie op letten wanneer zij zo’n pastorale kracht aanstellen? En vooral: wat kun je verwachten?

Ook voor parochies die deze weg niet inslaan zijn de ervaringen van deze jonge pastorale werkers interessant. Wat komen zij tegen, welke overwegingen hebben zij daarbij en welke keuzes maken zij?

Danny Hakvoort (Heilige Franciscusparochie Bommelerwaard) en Marieke Drent (Heilige Martinsuparochie Cuijk) nemen ons een avond mee in hun pionierswerk.

Wanneer: Woensdag 23 oktober 2019 19.30 uur

Locatie: Bisdomkantoor Parade 11, 5211 KL ’s-Hertogenbosch

Contactpersoon: Manon van den Broek mvdbroek@bisdomdenbosch.nl

Graag aanmelden via mail: avdels@bisdomdenbosch.nl

Op 7 oktober 2019 zal de Kerkelijke Instelling Sint Gregorius (KISG) een workshop organiseren voor alle koren in het dekenaat Asten/Helmond.
Deze workshop wordt gehouden in Deurne.

Het wordt een inspiratie bijeenkomst voor en door liturgie en liturgische muziek. Een inspiratiebijeenkomst met praktijkvoorbeelden uit ons Bisdom en mogelijkheden van en met liturgische muziek, bereikbaar voor diverse samenstellingen van cantor tot 4 stemmigheid. Samen zingen en er wordt voor U gezongen met voorbeelden vanuit de praktijk.

Deze inspiratiebijeenkomst is voor iedereen die met liturgische muziek te maken heeft binnen en buiten ons bisdom (koren, dirigenten, organisten voorgangers, kerkbesturen) gratis toegankelijk.

U kunt zich nu al opgegeven hiervoor.

De indeling van de workshop is als volgt:
19.30 met ontvangst en koffie
20.00 start workshop met een korte inleiding wie en wat is KISG
20.15 – 21.00 studie en zingen van de gezangen uit de standaard liturgie
21.00 – 21.15 Pauze
21.15 – 22.00 vervolg workshop

Aanmelding voor de workshop kan tot 3 oktober as.
Opgave kan gestuurd worden naar kisg@bisdomdenbosch.nl (Naam en email zijn van belang)
Wees er dus snel bij en geef u op.

Parochie- en pci-bestuurders zijn van harte uitgenodigd voor een algemene diocesane voorlichtingsavond. Deze avond wordt georganiseerd op maandagavond 21 oktober aanstaande in het Sint-Janscentrum aan de Papenhulst 4 te ‘s-Hertogenbosch. De avond begint om 19.30 uur (zaal open vanaf 19.00 uur) en duurt tot uiterlijk 22.00 uur.

Tijdens deze avond zullen de heren Vincent Peters (kanselier) en Wil van de Molengraft (econoom) de bestuurders bijpraten over een diversiteit aan actuele zaken binnen de kerk, waaronder de resultaten van parochies, het veiligheidsbeleid binnen parochies, AVG, VOG, financiering onderhoud, beleggingen etc. Kortom, een bijzonder informatieve avond over allerlei onderwerpen, die bestuur van een parochie of pci bezig kunnen houden.

Vanzelfsprekend is er ook ruimte voor behandeling van vragen vanuit de bestuurders.

Bestuurders kunnen zich voor het bijwonen van deze informatieavond aanmelden door het zenden van een e-mail aan avdels@bisdomdenbosch.nl onder vermelding van naam parochie/pci en naam bestuurder(s).