Bij de aankondiging van het Heilig Jaar met als motto ‘Pelgrims van de Hoop’ werden gelovigen uit de hele wereld uitgenodigd om in 2025 op bedevaart naar Rome te komen. Ze werden op datzelfde moment opgeroepen om het jubeljaar voor te bereiden door voldoende tijd te besteden aan het bestuderen van de documenten van het Tweede Vaticaans Concilie (in 2023) en extra aandacht te geven aan het gebed (in 2024).

Op verschillende manieren is hier door parochies, groepen en bewegingen in het bisdom al gehoor aan gegeven. De staf van het Sint-Janscentrum wil niet achterblijven en heeft daarom voor de jaarlijkse studiedagen (voor priesters, diakens, pastoraal werkers en catechisten) een thema gekozen waarin de twee voorbereidingsjaren samenkomen: ‘Vier de liturgie bewust en beleef haar schoonheid’.

Het conciliedocument over de heilige Liturgie, de constitutie Sacrosanctum Concilium, bespreekt eerst de algemene beginselen voor de vernieuwing en de bevordering van de heilige Liturgie. Vervolgens gaat de aandacht uit naar het belang van de liturgische vorming van het gehele volk Gods (SC 14-20).
Om aan de bevordering van de heilige Liturgie vorm te geven, richtte paus Paulus VI in 1969 de Congregatio pro Cultu Divino op. Deze werkte aan de uitgave van de liturgische boeken volgens de criteria en besluiten van de concilievaders, met het oog op de bevordering van de bewuste, godsvruchtige en actieve deelname van het volk Gods aan de mysteries van Christus. In 2019, vijftig jaar na oprichting van de Congregatie, herinnerde paus Franciscus de leden, medewerkers en adviseurs aan de noodzaak van liturgische vorming. Hij zei: “Wij weten dat het niet volstaat de liturgische boeken te veranderen om de kwaliteit van de liturgie te verbeteren. Het daarbij laten zou een vergissing zijn. Wat uw werk vandaag nog steeds beoogt, is de paus te helpen zijn ambt uit te oefenen voor het welzijn van de biddende Kerk overal op aarde. De apostolische Stoel werkt zoals de Bisschoppenconferenties in een Kerkgemeenschap: in een geest van samenwerking, dialoog en synodaliteit. De Heilige Stoel vervangt de bisschoppen namelijk niet, maar werkt met hen samen om in de rijkdom van de verschillende talen en culturen, dienstbaar te zijn aan de roeping van de biddende Kerk, overal ter wereld.”
De paus vervolgde: “Het vertrekpunt van de liturgische vorming is de erkenning van de realiteit van de heilige liturgie, de levende schat die niet mag herleid worden tot smaak, recepten en stromingen, maar die volgzaam moet worden ontvangen en met liefde aangemoedigd, als onvervangbaar voedsel voor de organische groei van het volk Gods.” En alsof hij twijfelt of het belang van de liturgische vorming wel voldoende gezien wordt, vervolgt de paus: “De liturgie is geen knutselterrein, maar de Epifanie van de Kerkgemeenschap! Daarom weerklinkt in de gebeden en gebaren, het wíj en niet het ik, de reële gemeenschap en niet het ideale subject. /…/ Bewust worden van de onvervangbare rol die de liturgie in en voor de Kerk bekleedt, kan het volk Gods concreet helpen om het gebed van de Kerk beter te verinnerlijken, om de ontmoeting met de Heer en onze broeders te ervaren.”

Paus Franciscus liet het niet bij deze toespraak. Hij kwam ‘recent’ nog  terug op het belang van de liturgische vorming van het volk Gods. Niet door zich opnieuw te richten tot de Congregatie – sinds 2022 trouwens het Dicasteria voor de Goddelijke eredienst, de liturgie en de sacramenten in de Kerk – maar met de brief Desiderio desideravi gericht aan allen, aan heel het volk Gods (2022).

Met deze laatste brief en de lezingen van een achttal sprekers wil de staf van het Sint-Janscentrum de priesters, diakens, pastoraal werkers en catechisten tijdens de studiedagen inspireren en tegelijk vormen. In de hoop dat het doorwerkt naar de parochies en zo bijdraagt aan de groei en verinnerlijking van het volk Gods.

Meer informatie: klik hier

‘Ik ga op vakantie en neem mee…’. Velen kennen deze woorden wellicht van het spelletje dat tijdens de vakantie met elkaar wordt gespeeld in de auto. Anderen denken misschien spontaan aan de lijst met alles wat er mee moet op vakantie. Op zo’n paklijst staan zaken als: korte en lange broek, trui of warme fleece, sandalen, slippers, bergschoenen en reserve-veters, ondergoed, toiletspullen, zonnebril, e-reader, opladers en powerbank, paspoort, verzekeringspapieren etc. En als alles bij elkaar gelegd is, komt de uitdaging om alle spullen in de (te kleine) koffer of rugzak te krijgen.

Iets wat niet op uw paklijst staat, maar wat we u wel graag willen meegeven, is de vraag: ‘Catechist worden, zou dat iets voor mij kunnen zijn?’

We hebben als Kerk, in Europa en in Nederland, en zeker ook in ons bisdom behoefte aan catechisten. Dat zijn leken die speciaal opgeleid zijn om de evangelisatie-opdracht van de Kerk kracht bij te zetten. Trouwe medewerkers van de priesters en de diakens, bezield door een waarachtig apostolisch enthousiasme. Mannen en vrouwen die zich krachtens hun doopsel geroepen voelen om mee te werken in de pastorale dienst van de geloofsoverdracht: van eerste verkondiging, via het onderricht dat voorbereidt op de sacramenten van de christelijke initiatie, tot aan de permanente vorming van alle gedoopten en de toerusting van parochiële vrijwilligers. Catechisten zijn gelovigen die zich dikwijls naast het gewone (vrijwilligers) werk en de zorg voor hun gezin, nog extra inzetten voor ‘het leven en de groei van de Kerk, en haar in staat stellen tot meer uitstraling naar haar omgeving en naar hen die veraf staan’ (EN 73) of zelfs ‘nog nooit van Christus gehoord hebben.’ (EG 11)

Paus Franciscus legt in ‘Antiquum Ministerium’, het apostolisch schrijven waarmee hij de bediening van de catechist duurzaam instelde (10 mei 2021), op zijn manier uit wat een catechist is: ‘De catechist is tegelijkertijd getuige van het geloof, leraar en mystagoog, begeleider en opvoeder die onderricht geeft in naam van de Kerk. Het is een identiteit die zich alleen door gebed, studie en directe deelname aan het leven van de gemeenschap coherent en verantwoordelijk kan ontwikkelen.’ (AM 6)

Wat die studie betreft: sinds enkele jaren is er in Den Bosch naast de priester- en diakenopleiding ook een catechistenopleiding. Deze vijfjarige deeltijdopleiding biedt de Bijbelse, theologische, pastorale en pedagogische vorming die gewenst is voor de bediening en aanstelling van catechist (AM 8). Naast de intellectuele vorming is er ook aandacht voor de geestelijke en menselijke vorming van de student. Informatie over de opleiding, het programma en de toelatingseisen, is te vinden zowel op de site van het Sint-Janscentrum als van het bisdom. Als er dan nog vragen zijn, dan kunnen we die beantwoorden… op die ene na die we u willen meegeven:  ‘Catechist worden, zou dat iets voor mij kunnen zijn?’