Handreiking voor de Goede Week en Pasen

Handreiking de Goede Week en Pasen – Bisdom van ’s-Hertogenbosch

Nu vanwege het Coronavirus de publieke liturgische vieringen van de Goede Week en Pasen 2020 niet door kunnen gaan, wil het Bisdom van ’s-Hertogenbosch met dit schrijven een handreiking bieden.

Algemeen

In alle gevallen geldt:

– dat er in besloten liturgische vieringen van de Goede Week en Pasen alleen nog mogelijk zijn in aanwezigheid van de daarvoor strikt noodzakelijke bedienaren en zonder de deelname van andere gelovigen.

– het besef dat de gelovigen uitgenodigd zijn in de geest mee te bidden en mee te vieren (‘participatio actuosa’);

– dat de hygiëne goed in acht genomen moet worden;

– dat er een fysieke afstand (1,5 meter) is tussen de aanwezigen;

– dat alle reeds eerder gegeven richtlijnen voor de vieringen geldend blijven.

Besloten vieringen alleen in aanwezigheid van de daarvoor strikt noodzakelijke bedienaren, zonder de deelname van andere gelovigen, met in achtneming van alle strikte maatregelen op gebied van afstand, hygiëne en gezondheid. Dit betekent ook dat de heilige communie bij deze vieringen niet kan worden uitgereikt, omdat dan de voorgeschreven afstand van anderhalve meter niet kan worden gehandhaafd en ook het delen van de communie onveilig kan zijn. Om dezelfde redenen kan de heilige communie niet buiten de heilige mis worden uitgereikt, behalve wanneer het gaat om het viaticum (laatste heilige communie voor stervenden).

De maatregelen houden ook in dat gelovigen van de zondagsplicht en van de paasbiecht en – communie gedispenseerd zijn.

De kerken en kapellen waar geen vieringen plaatsvinden kunnen open zijn voor persoonlijk gebed en het opsteken van een kaarsje. Het is zeer wenselijk als daar ook de lezingen van de H. Schrift en gebeden liggen van de desbetreffende dag.

Aanbevolen wordt in de parochie materiaal beschikbaar te hebben waarmee gelovigen thuis, met name ook ouders en hun kinderen, de Goede Week en Pasen kunnen beleven.

Palmzondag

– De priester kan met uitsluitend de bedienaren die voor de viering van de Eucharistie vereist zijn samenkomen voor de besloten viering van de H. Eucharistie waarbij het aantal aanwezigen zoveel mogelijk wordt beperkt.

– In kerken en kapellen die open zijn kunnen na Palmzondag in de Goede Week palmtakjes worden verkregen door degenen die daar komen bidden of een kaarsje opsteken.

– Daarnaast kan afgesproken worden dat parochianen de palmtakjes gedurende bepaalde uren komen ophalen in hun parochiekerk of parochiecentrum of dat zij gebracht worden naar ouderen en zieken.

– Het water waarmee de priester de palmtakjes zegent wordt in de viering zelf gezegend en nadien wordt dit wijwater op de gepaste wijze teruggeven aan de schoot van de aarde of in het ‘heilig putje’ gegoten.

– Er kunnen geen Palmpasenoptochten gehouden worden. In kathedrale kerken wordt de tweede vorm van de palmzegening, die in het Romeins Missaal gegeven wordt, gekozen; in de parochiekerken en op andere plaatsen wordt de derde vorm gebruikt.

Chrismamis

– De Chrismamis zal dit jaar op Witte Donderdag om 10.00 uur door bisschop De Korte worden gevierd – in een besloten viering – in concelebratie met de hulpbisschop, vicaris-generaal en plebaan.

– De bisschop vraagt in het bijzonder aan de priesters om dit uur met hem in gebed verenigd te zijn voor alle intenties van ons bisdom en als teken van verbondenheid. Deze verbondenheid tussen bisschop en met name de priesters is zo eigen aan de Chrismamis. Uiteraard vragen we aan het hele pastorale kader om zich in dit gemeenschappelijk gebed aan te sluiten.

– Na afloop van de viering zal de olie worden verdeeld over de kleine flesjes. Zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk in de week na Pasen zal de olie naar de dekenaten worden gebracht die de H. Olie verder zullen verspreiden.

– Over de verspreiding ontvangt u nader bericht.

Witte Donderdag

– In de Sint-Janskathedraal en de parochiekerken kan door de priester(s) de Avondmis van de Maaltijd van de Heer gecelebreerd worden.

– Het is alle priesters bij wijze van uitzondering toegestaan om op die dag op een geschikte plaats de mis te vieren zonder volk.

– De voetwassing dient achterwege te blijven.

– Aan het eind van de mis van het Avondmaal van de Heer moet de processie met het Heilig Sacrament naar het rustaltaar achterwege blijven, en het Heilig Sacrament wordt in het tabernakel bewaard.

– Priesters die niet in staat zijn om de eucharistie te vieren dienen in plaats daarvan de vespers van de dag te bidden (vgl. Liturgia Horarum / Getijdenboek).

Goede Vrijdag

– De bisschop/de pastoor viert de liturgie van het lijden en sterven van de Heer in de kathedraal en parochiekerken zonder aanwezigheid van gelovigen.

– Er is m.b.t. het universele gebed (de voorbede) voorzien in een speciale intentie voor de zieken, de overledenen en hen die in nood verkeren. De bisschop heeft de volgende tekst vastgesteld en deze wordt aan de 10 intenties toegevoegd:

XI. Speciale intentie ten tijde van de COVID-19-pandemie

Laten wij bidden voor allen die de gevolgen ondervinden van de huidige coronapandemie: dat God troost en genezing schenkt aan de zieken, hoop aan hen die in angst leven of in nood verkeren, kracht aan hen die de zieken bijstaan, inzicht aan wetenschappers die naar geneesmiddelen zoeken, wijsheid aan hen die maatregelen treffen voor de maatschappij, en het eeuwig licht aan degenen die aan het virus bezweken zijn.

Gebed in stilte.

Daarna zegt de priester:

Almachtige eeuwige God, oorsprong en einddoel van het menselijk bestaan, verlicht de last van de besmettelijke ziekte die op de wereld drukt en sterk ons geloof, zodat wij ons leven opnieuw afstemmen op U en onze naasten, en wij ons toevertrouwen aan uw vaderlijke voorzienigheid. Door Christus onze Heer.

Allen: Amen.

– Het is wenselijk dat de parochianen thuis beschikken over teksten voor een kruisweg. De kerk kan worden opengesteld voor aanbidding bij het kruis.

Paaswake

– Deze wordt slechts gevierd in de kathedraal en in parochiekerken.

– Aan het begin van de Paaswake ofwel Lucernarium blijft het bereiden en het aansteken van het vuur achterwege; de paaskaars wordt ontstoken, de processie blijft achterwege, en dan volgt de Paasjubelzang (het Exsultet). Vervolgens vindt de ‘Liturgie van het Woord’ plaats.

– Met betrekking tot de doopliturgie worden alleen de doopbeloften hernieuwd (vgl. Altaarmissaal, p. 368-371). Er is dus geen zegening van doopwater en er kunnen geen catechumen worden gedoopt of opgenomen in de Kerk. Vervolgens viert men de Eucharistische liturgie.

– De priesters die absoluut niet in de mogelijkheid verkeren om samen te komen voor de Paaswake in een kerk, bidden het lezingenofficie van Paaszondag (vgl. het Getijdenboek).

– Na de Paaswake of in de dagen daarna kunnen vertegenwoordigers van geloofsgemeenschappen uit de parochie(s) een gezegende paaskaars ontvangen voor hun kerk of kapel. Zie hiervoor de aanwijzingen in het Directorium 2019-2020, pagina 85.

– Stille zaterdag is een goede gelegenheid om voor persoonlijk gebed een kerk of kapel te bezoeken. Vanuit de kerk of kapel kunnen gelovigen eventueel een klein paaskaarsje mee naar huis nemen (de kaarsen die anders ontstoken zouden worden in de paaswake).