Diaconie, het liefdewerk van de Kerk en al haar gelovigen, is een wezenlijke taak van daadwerkelijke Christelijke Liefde; de voortzetting van Jezus’ werk tijdens zijn leven op aarde. De Evangeliën staan boordevol van Zijn daden.
Van Teresia van Avila komt het gebed:
Heer,
nu Jezus niet meer als mens onder is
en Hij geen andere ogen heeft dan de mijne
om deze wereld vol mededogen te zien.
Geef mij dan,
dat mijn voeten voortgaan om zijn werk te doen
en dat mijn handen zijn zegende arbeid mogen voortzetten.
De eerste Christengemeenschappen, de jonge Kerk, onderkenden direct het belang van de caritas, zoals blijkt uit het verslag dienaangaande in het Bijbelboek Handelingen. De vier wezenlijke taken van de Kerk worden daar als volgt omschreven: Ze wijdden zich trouw aan het onderwijs dat de apostelen gaven, en aan de onderlinge gemeenschap, het breken van het brood en het gebed (Hand. 2, 42) ofwel Catechese, Diaconie (=Caritas), Eucharistie en (persoonlijk) Gebed.
Geen van deze activiteiten kan worden gemist in de Kerk! Een ‘klavertje vier’ brengt geluk:
Bijzonder interessant in dit verband is het verhaal van de Barmhartige Samaritaan uit Lucas 10. Dat hele hoofdstuk gaat over onze Christelijke zending, daarin is het beroemde verhaal van de Barmhartige Samaritaan ingebed. Met dit verhaal antwoord Jezus op de strikvraag van een wetgeleerde naar wat wij kunnen doen om deel te krijgen aan het eeuwig leven. Wat opvalt in dit verhaal:
- De Samaritaan laat zich raken door het leed van de ander; Hij was ten diepste met hem begaan.
- Hij oordeelt niet over wie of wat die ander is.
- Hij handelt en niet alleen ritueel, hoewel de Olie (Zalving) en Wijn (Eucharistie) daar wel naar verwijzen.
- Hij zet daarvoor zijn eigen middelen in: ezeltje en geld. Hij maakt zelf zijn handen vies en neemt er de tijd voor.
- Hij organiseert de verdere zorg en
- Hij betrekt derden (de herbergier) in Zijn werk.
- Hij verwijst naar Zijn Wederkomst en de beloning die de herbergier dan te wachten staat (= deel hebben aan dat Eeuwig Leven).
- De naamloze mens die wordt geholpen is een slachtoffer van onrecht.
Mede vanuit bovenstaande beschouwing kan diaconie als volgt worden omschreven:
‘Het handelen vanuit en door kerken en andere door het evangelie geïnspireerde groepen en bewegingen dat gericht is op het voorkómen, opheffen, verminderen dan wel mee uithouden van lijden en sociaal-maatschappelijke nood van individuen en van groepen mensen en op het scheppen van rechtvaardige verhoudingen in kerk en samenleving.’ (Bron: Barmhartigheid en gerechtigheid, handboek diaconiewetenschap, Uitgeverij Kok, 2004. ISBN 90-435-0927-2)
Diaconie valt niet meer gelijk met armenzorg, ook al zijn er helaas nog steeds armen die op de Kerk mogen rekenen. Veel is en wordt er nog gezegd over een (al dan niet vermeend) verschil tussen caritas en diaconie. Wij hanteren de benaming ‘diaconie’.
Aandachtsgebieden zijn onder meer:
- Armenzorg;
- Ziekenzorg, ziekenbezoek;
- Ouderen, alleenstaanden, eenzamen, waaronder rouwbezoek;
- Gehandicapten;
- (Ex-)gevangenen;
- Vluchtelingenwerk;
- WMO;
- Schuldhulpverlening;
- Scholieren en studenten;
- Migranten, gastarbeiders, allochtonen, seizoenwerkers;
- Gerechtigheid en Vrede;
- Heelheid van de schepping, Milieu;
- Missie en Ontwikkelingswerk, MOV.
Lokaal, in de parochie, wordt bezien welke activiteiten daar nodig zijn; waar prioriteit aan wordt gegeven en hoe dat georganiseerd wordt.
De diocesane Diaconie ondersteunt dat graag.
