Geloven in Christus betekent: Bouwen aan het Koninkrijk (Gods), met concrete daden; al ons werken. Wat we doen moet aan iedereen ten goede komen; het Bonum Commune.
Jezus is dé Redder, door zijn leven, lijden, dood én verrijzenis,
maar beslaat alle facetten van het menselijk leven; fysiek en geestelijk.
Al in de jonge Kerk was er van meet af aan, niet alleen een sterke onderlinge solidariteit, maar ook zorg voor anderen: ziekenzorg, onderwijs, gasthuizen. Denk aan al de kindergraven in de catacomben van Rome of de bekering van de romeins legionair Pachomius door het zien van die goede werken, Hotels de Dieu bijv. in Parijs en Beaunne, kloosterscholen en universiteiten.
Tegen het einde van de 19e eeuw, ontstaat door de Industriële Revolutie een arbeidersklasse, geplaagd door uitbuiting en sociale ellende. Met de encycliek Rerum Novarum neemt de Kerk daartegen stelling. Het begin van de ontwikkeling van de Katholieke Sociale Leer. Veertig jaar later volgt nl. Quadragesima Anno en zo meer tot laatstelijk Laudato Si (2015). De leer volgt in hoge mate de ontwikkelingen in de wereld en samenleving.
De politieke implicaties maken aanvankelijk weerstand los. De katholieke sociale leer is echter van enorme invloed geweest op het ontstaan van de parlementaire democratieën, de universele rechten van de mens en het ontstaan van verzorgingsstaten en zo meer.
De pijlers van deze leer zijn:
- Bonum Commune
- Humaniteit
- Solidariteit
- Subsidiariteit (het kunnen en moeten dragen van verantwoordelijkheid op het laagste niveau van bestaan)
- Het gezin, voortvloeiend uit die subsidiariteit.
Alle parochies zijn diaconaal actief, met diaconale werkgroepen en een Parochiële Caritas Instelling.
Bovendien zijn er niet-parochiële activiteiten, bijv. Vincentiusverenigingen en de Zonnebloem.
Al dit liefdewerk behoort tot het wezen van de Kerk: “Het dienstwerk van de liefde is een onmisbare uitdrukking van het diepste wezen van de Kerk”, aldus Benedictus XVI in de encycliek Deus Caritas Est; God is liefde.
Wereldwijd wordt dit aangestuurd vanuit Rome, door de dicasterie (zeg maar ministerie) voor de Integrale Ontwikkeling van de Mensheid, waarvan Caritas Internationalis, met afdelingen per continent en voor ieder land, deel uit maakt. Overal in de wereld, waar zij niet verboden zijn, is de Kerk zo actief. En bij alle rampen en nood als eerste ter plaatse.
De activiteiten bestaan uit:
Missie
Ontwikkeling
Vrede
Armenzorg
Ziekenzorg en Geneeskunst
Ouderenzorg
Opvoeding
Scholing
Studie
Inzet voor gerechtigheid
Zorg voor de Schepping
In ons eigen Nederland zijn de afgelopen decennia veel activiteiten naar de (semi)overheid overgeheveld, wat wel eens vroeg om een nieuw zelfverstaan.
De huidige activiteiten beslaan nog steeds het gehele bovengenoemde scala, maar zijn complementair aan bestaande hulpverlening.
De eigenheid van kerkelijke dienstverlening wordt gekenmerkt door een geheel eigen wijze van aanpak:
- Niet protocollair
- Holistisch; niet het probleem staat voorop.
- Fijnmazig netwerk
- Flexibel
- Goedkoop
Er wordt hoofdzakelijk gewerkt vanuit de presentie-theorie, waarbij liefdevolle, zorgzame en trouwe relaties worden aangaan.
Zorgzaamheid wordt bovendien steeds belangrijker in gemeenschappen, nu de samenleving hyper-individualistisch is geworden.
